کاهش قیمت جهانی سنگ‌ آهن منجر به کاهش درآمد صادراتی ایران شده است، درواقع میزان صادرات ۴ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی ۳۴درصدی را تجربه کرده است که این موضوع توانست درآمد صادر کنندگان سنگ‌ آهن ایرانی را به میزان ۶۵درصد کاهش دهد.

انتشار چنین اخباری نشان از روزهای سخت برای تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌ آهن می‌دهد. در نتیجه این حوزه به ویژه بخش خصوصی فعال در زمینه سنگ‌ آهن بیش از هر زمان دیگری نیازمند حمایت مسئولان دولتی است تا این موضوع منجر به غیرفعال شدن معادن سنگ‌ آهن نشود. متاسفانه درپی ریزش قیمت‌های جهانی سنگ‌ آهن بازار این محصول با مشکلات بسیاری از جمله متناسب نبودن قیمت تمام شده با قیمت فروش مواجه بوده است. با توجه به این موضوع فعالان حوزه سنگ‌ آهن ترجیح می‌دهند میزان صادرات خود را نسبت به سال‌های گذشته کاهش دهند زیرا با وجود مسائل داخلی قیمت تمام شده برای حضور در بازارهای جهانی مناسب نیست، به معنایی دیگر سنگ‌ آهن ایران به دلیل وضعیت پیش آمده در بازارهای جهانی ازجمله بازار چین توان چندانی برای رقابت نخواهد داشت.

بازار چین چندان امیدوارکننده نیست

 
بهادر احرامیان، عضو هیات‌ مدیره انجمن صادرکنندگان و تولید کنندگان سنگ‌ آهن ایران درباره دلایل این موضوع اظهار کرد: بدون شک علت اصلی کاهش درآمد صادراتی ایران از سنگ‌ آهن به موضوع افت جهانی قیمت‌ها بازمی‌گردد. البته عوامل داخلی همچون اخذ عوارض صادراتی نیز در این موضوع تاثیرگذار بوده و به نوعی قیمت صادراتی را غیررقابتی می‌کند.درپی افت جهانی قیمت سنگ‌ آهن برخی از تولید کنندگان داخلی ترجیح می‌دهند محصول استخراج شده خود را دپو کرده تا شرایط بازار داخلی و خارجی بهتر از گذشته شود.

از سویی دیگر برخی از فعالان این حوزه به دلیل غیراقتصادی بودن تولید سنگ‌ آهن معادن خود را تعطیل کرده‌اند. این موضوعات از مشکلاتی است که این روزها گریبان‌ گیر تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌ آهن شده است. احرامیان درباره پیامدهای کاهش صادرات سنگ‌ آهن تصریح کرد: به اعتقاد من این موضوع منجر به تعطیلی معادن و بیکار شدن تعداد بسیاری از کارگران معدنی خواهد شد. به گفته بهادر احرامیان، درحال‌ حاضر وضعیت بازار چین به عنوان اصلی‌ ترین بازار هدف برای صادرکنندگان سنگ‌ آهن ایرانی چندان امیدوارکننده نیست.

به گفته، عضو هیات‌ مدیره انجمن صادرکنندگان و تولید کنندگان سنگ‌ آهن ایران تنوع چندانی در بازارهای هدف برای تولید کنندگان ایرانی وجود نداشته و اصلی‌ ترین بازار برای آنها بازار چین است. درواقع درحال‌ حاضر احتمال اینکه بتوانیم بازار دیگری را جایگزین بازار چین کنیم بسیارکم است. در چنین شرایطی فعالان این حوزه انتظار حمایت بیشتری از سوی دولت دارند تا بتوانند دوران بحران سنگ‌ آهن را پشت سربگذارند. احرامیان درباره این موضوع نیز بیان کرد: برای پشت‌ سر گذاشتن دولت باید نگاه خود به موضوعاتی همچون بهره‌ مالکانه، عوارض صادراتی به ویژه برای محصولاتی مانند کنسانتره را مثبت‌ تر از گذشته کند تا مشکلات این بخش حل شود.

دولت حمایت‌های لازم را داشته

 
عباسعلی ایروانی، مدیرکل نظارت بر امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره تغییرات بازار جهانی سنگ‌ آهن، اظهار کرد: یکی از علت‌های اصلی کاهش درآمد صادراتی سنگ‌ آهن بازار انحصاری چین بود که سنگ‌آهن دانه‌ بندی شده را به قیمت خوبی از تولید کنندگان ایرانی خریداری می‌کرد، در نتیجه سرمایه‌ گذاران وارد این حوزه شده و معادن سنگ‌ آهن فعال شدند. اما پس از مدتی سیاست کشور چین به صورتی تغییر یافت که سنگ‌ آهن مورد نیاز خود را از برزیل و استرالیا تامین کند. به همین دلیل سنگ‌ آهن ایران از سوی چین با قیمت کمتری خریداری شد و این قیمت توجیه اقتصادی برای تولید کننده ایرانی به دنبال نداشت در نتیجه صادرات کاهش و سرمایه‌ گذاری در این حوزه متوقف شد.

وی ادامه داد: در زمان مناسب بودن قیمت‌ها با وجود برنامه توسعه تولید فولاد، فعالان حوزه سنگ‌ آهن ترغیب به فرآوری سنگ‌ آهن می‌شدند در همین زمینه بحث عوارض صادراتی نیز مطرح شد اما به مرحله اجرایی نرسید، حتی عوارض صادراتی کنسانتره و گندله که در حدود ۳۰ درصد بود نیز کاهش یافت. درواقع دولت محدودیتی را برای صادرکنندگان سنگ‌ آهن ایجاد نکرد.

ایروانی درباره حقوق دولتی نیز، تصریح کرد: در زمان افزایش قیمت در بازارهای جهانی دولت براساس آیین‌ نامه قانون معادن طلب حقوق دولتی را داشت، اما با افت شدید قیمت‌ها دریافت حقوق دولتی گذشته توجیهی نداشت به همین دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت در امسال میزان حقوق دولتی معادن سنگ‌آهن را تا یک پنجم سال‌های گذشته کاهش داد. به گفته وی، دولت حمایت‌های لازم در زمان بحران را از فعالان سنگ‌ آهنی داشته اما دلیل اصلی تعطیلی برخی معادن به دلیل کاهش صادرات این محصول معدنی است زیرا صادرات توجیه اقتصادی خود را در شرایط بحران بازار سنگ‌ آهن از دست داده است.

 - کتایون ملکی -

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان