تهران در ۳ روز گذشته، میزبان معاون رییس‌جمهور افریقای جنوبی و هیات تجاری ۱۶۰ نفره همراه او بود تا زمینه‌های همکاری ایران و افریقای جنوبی فراهم شود.

به گزارش استیل تریدر، در دیدارهایی که «سریل رامافوزا»، معاون رییس‌جمهوری افریقای جنوبی، با مقام‌های دولتی ایران داشت، راهکارهای افزایش ارتباطات ۲ کشور بررسی شد و امید می‌رود که فصل جدیدی در روابط تجاری آنها آغاز شود؛ فصلی که معدن می‌تواند در آن نقشی اساسی داشته باشد و از منافع بسیاری برخوردار شود.

افریقای جنوبی، بزرگترین شریک تجاری بالقوه در افریقا

 
اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌ جمهوری در دیدار شنبه خود با همتای افریقای جنوبی، گفت: با حمایت و برنامه‌ ریزی دقیق این ظرفیت وجود دارد که افریقای جنوبی به بزرگترین شریک اقتصادی و تجاری ایران تبدیل شود. وی با ابراز خرسندی از برگزاری منظم کمیسیون‌های مشترک ۲ کشور اظهار کرد: بیشتر موافقتنامه‌های مورد نیاز برای توسعه همکاری‌های دوجانبه، میان ۲ کشور امضا شده اما برخی از آنها در مرحله اجرا با موانعی روبه‌رو هستند که باید در کمیسیون مشترک مورد بررسی قرار گیرد تا توافقاتی که پیش نیاز توسعه مناسبات تهران و پروتوریا است هر چه زودتر اجرایی شود.

 
جهانگیری همچنین از وضعیت کنونی مناسبات اقتصادی و تجاری میان ۲ کشور ابراز نارضایتی کرد و افزود: با توجه به وجود تجارب موفق قبلی در زمینه سرمایه‌ گذاری مشترک و شناخت خوب دوطرف از ظرفیت‌های یکدیگر، می‌توانیم شاهد یک جهش در روابط اقتصادی و تجاری میان ۲ کشور باشیم.

 
معاون اول رییس‌ جمهوری، حوزه معدن را یکی از زمینه‌های مناسب برای توسعه همکاری‌های ۲ کشور برشمرد و گفت: با توجه به اشتیاق بسیار زیاد بخش خصوصی ۲ کشور، لازم است موانع پیش روی آنها را از میان برداریم و بسترهای لازم را برای توسعه همکاری‌های ۲ کشور فراهم کنیم.

 
معاون اول رییس‌ جمهوری افزود: در بعد همکاری‌های منطقه‌ای نیز ۲ کشور به واسطه قرار داشتن در مناطق مهم و استراتژیک جهان، ظرفیت‌های زیادی برای همکاری در اختیار دارند و می‌توانند همکاری‌های سازنده خود را در مجامع بین‌المللی افزایش دهند.

 
سریل رامافوزا، معاون رییس‌ جمهور افریقای جنوبی نیز در این دیدار هدف از سفر خود به ایران را تقویت و تحکیم روابط دوطرفه عنوان کرد و گفت: ۲ کشور از روابط دیرینه و تاریخی برخوردار هستند و در روزهای سختی که افریقای جنوبی علیه آپارتاید مبارزه می‌کرد، از حمایت‌های ایران برخوردار بود.

 
وی با اشاره به حضور ۸۰ نفر از سرمایه‌ گذاران و تاجران افریقای جنوبی در این سفر، از فراهم شدن شرایط و بسترهای لازم برای سرمایه‌ گذاری شرکت‌های افریقای جنوبی در ایران قدردانی کرد و گفت: شرکت‌های افریقای جنوبی برای فعالیت و سرمایه‌ گذاری در ایران جدیت دارند.

ایران و افریقای جنوبی؛ همکاران معدنی

 
وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در نشست همکاری‌های اقتصادی ایران و افریقای جنوبی که برگزار شد، زمینه‌های مشترک همکاری ۲ کشور را تشریح کرد. محمدرضا نعمت‌ زاده گفت: هر ۲ کشور جمهوری اسلامی ایران و افریقای جنوبی دارای ظرفیت‌ها و ذخایر عظیمی در حوزه‌های معدنی، نفت، گاز و.. هستیم که امیدواریم بتوانیم در این بخش‌ها روابط خود را گسترش دهیم.

 
وی در نشست همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایران و افریقا که با حضور معاون اول رییس‌ جمهور افریقای جنوبی و صاحبان صنعت و تجارت ۲ کشور برگزار شد با اشاره به سوابق همکاری‌های تجاری میان ۲ کشور اظهار داشت: این سفر می‌تواند پایه و سرآغازی برای همکاری‌های جدید ۲ کشور باشد.

 
وزیر صنعت، معدن و تجارت کشورمان اظهار امیدواری کرد: علاوه برگسترش روابط تجاری با کشور یاد شده، می‌توان در زمینه‌های «معدنی» نیز همکاری‌های قابل‌ توجهی داشته باشیم.

 
وی در ادامه با اشاره به محدودیت‌های فعلی در روابط اقتصادی بین ایران و افریقای جنوبی گفت: روابط بانکی، حمل‌ونقل و معضلات کشتیرانی از جمله مشکلاتی است که امیدواریم با رفع تحریم‌ها بهبود یابد.

 
نعمت‌ زاده با اعلام آمادگی برای توسعه همکاری‌ها در زمینه صنعت نفت و گاز با کشور افریقای جنوبی گفت: این کشور درگذشته از زغال‌سنگ همچنین معادن روباز با در فرآیندهای مختلف محصولات شیمیایی تولید می‌کرد به‌ طوری‌ که هم‌ اکنون وارد کننده کود شیمیایی شده و پیشنهاد می‌شود این محصولات را در جمهوری اسلامی ایران تولید شود. وی در ادامه گفت: جمهوری اسلامی ایران با افریقای جنوبی همچنین در زمینه فولاد و معادن سنگ‌آهن می‌تواند همکاری خوبی داشته باشد.

 
نعمت‌زاده با اشاره به اینکه در زمینه معدن افریقای جنوبی دارای تجارب خوبی است که می‌تواند معدنکاران ما را در این زمینه یاری دهد، گفت: در این زمینه دیروز ایمیدرو تفاهمنامه‌ای با یکی از شرکت‌های معدنی افریقای جنوبی به مرحله امضا رسانده است.

 
وی در ادامه با اشاره به حضور ۱۶۰ شرکت و تاجر اقتصادی افریقا درجمهوری اسلامی ایران گفت: دولت عنایت ویژه‌ای به توسعه روابط بین‌المللی به‌ ویژه با کشورهای دوست از جمله افریقای جنوبی دارد.

توافق انجام شده

 
در دیدار مسئولان اقتصادی ایران و افریقای جنوبی، ۳ سند و یادداشت تفاهم همکاری در حضور جهانگیری و سریل رامافوزا، به امضای مقامات ۲ کشور رسید که یکی از آنها در زمینه همکاری‌های فنی و اقتصادی میان ایران و افریقای جنوبی در زمینه تحقیقات فرآوری معدنی بود. رییس هیات عامل ایمیدرو درباره جزییات قرارداد امضا شده با کشور افریقای جنوبی گفت: این کشور دارای معادن زیادی است و آنها توانسته‌اند برخلاف ایران که در این سال‌ها براثر تحریم‌های بین‌ المللی از فناوری عقب‌مانده؛ پیشرفت خوبی در این زمینه داشته باشند.

 
مهدی کرباسیان افزود: ما با وزیر معدن افریقای جنوبی یک تفاهمنامه درباره پژوهش خاکی و اکتشاف به امضا رساندیم. براساس این قرارداد ۲ طرف تفاهم کردند از ظرفیت‌های افریقای جنوبی در حوزه‌های اکتشاف عمیق و پژوهش‌های خاکی و آزمایشگاهی استفاده کنند.

 
وی افزود: این کشور در حوزه‌های تحقیقاتی زغال‌ سنگ و طلا دارای پیشرفت‌های خوبی است و توانسته با بسیاری از مراکز پژوهشی دنیا ارتباطات خوبی برقرار کند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد مقامات و بازارگردان این کشور نیز علاقه‌ مند هستند در معادن ما سرمایه‌ گذاری کنند که این علاقه دوطرفه است و ما از این امر استقبال می‌کنیم و امیدواریم در سال‌های آینده سطح این همکاری‌ها گسترش پیدا کند.

افزایش ۱۰ برابری تجارت

 
ولی‌الله افخمی‌راد، رییس سازمان توسعه تجارت از دیگر مسئولانی است که برای افزایش همکاری‌های ایران و افریقای جنوبی، ابراز امیدواری کرد. وی با انتقاد از حجم مبادلات تجاری پایین ایران و افریقای جنوبی، گفت: هم‌اکنون حجم تجارت ۲ کشور تنها ۵۰میلیون دلار است؛ این در حالی است که این کشور دارای معادن غنی بوده و کشوری ثروتمند به‌ شمار می‌رود.

 
وی افزود: ما امیدواریم حجم تجارت ۲ طرف ۱۰ برابر رقم فعلی شود. افخمی‌راد گفت: حجم فعالیت تجاری ایران و افریقای جنوبی مورد انتقاد مقامات ۲ کشور است که بر این اساس، بنا داریم حجم فعالیت خود را در زمینه مبادلات کالا و خدمات با این کشور افزایش دهیم. وی تصریح کرد: افریقای جنوبی تمایل دارد در بخش نفت و گاز و پتروشیمی با ایران همکاری کند، ضمن اینکه ایران هم آمادگی دارد در بخش معدن و تحقیقات معدنی همکاری‌های متقابلی را با افریقای جنوبی داشته باشد که امید می‌رود در جلسات دوجانبه‌ای که بین تاجران ایرانی و افریقای جنوبی برگزار می‌شود، مذاکرات به نتایج مثبت برسد.

وی گفت: سازمان توسعه تجارت ایران براساس ضوابط قانونی مکلف است موانع موجود در مسیر تجارت با کشورهای مختلف جهان را شناسایی و برطرف و با بکارگیری مکانیسم‌های شناخته شده بین‌المللی به منظور تجارت بین ۲ کشور اقدام کند و در این مسیر از اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و برگزاری نمایشگاه‌های متقابل به منظور شناخت هر چه بهتر تاجران و بازرگانان و صنعتگران ۲ کشور استقبال می‌کند.

نگاهی به معادن افریقای جنوبی

 
افریقای جنوبی یکی از بزرگترین کشورهای جهان در زمینه تولیدات معدنی و فرآوری آنهاست. دولت افریقای جنوبی بر خلاف بسیاری دیگر از کشورهای قاره افریقا توانسته از منابع معدنی غنی خود در توسعه کشورش استفاده کند و اکنون یکی از قوی‌ترین اقتصادهای قاره افریقا است. بنابر گزارش مرکز زمین‌ شناسی امریکا، افریقای جنوبی مرکز تولید بیش از ۵۹ محصول معدنی مختلف از بیش از ۹۲۰ معدن است. در بین این معادن می‌توان ۱۱۶ معدن الماس، ۵۹ معدن زغال‌ سنگ، ۴۲ معدن طلا و ۲۱ معدن تولید فلزات گروه پلاتین مشاهده کرد. افریقای جنوبی در تولید بسیاری از محصولات معدنی در رتبه‌های نخست جهان قرار دارد و سایر کشورهای رقیب باید برای بقا در بازار خود را با شرایط این کشور انطباق دهند.

این کشور از نظر جمعیت و وسعت سرزمین به ترتیب رتبه پنجم و هشتم جهان را در اختیار دارد و توان اقتصادی بالایی می‌توان برای آن متصور شد. بنابر مرکز اطلاعات اقتصادی سازمان سیا (مرکز اطلاعات امریکا)، تولید ناخالص این کشور در سال ۲۰۱۴م افزون بر ۳۵۰/۱ میلیارد دلار بود. از این بین، حدود ۷درصد به‌ طور مستقیم از درآمدهای بخش معدن به‌دست آمده بود. اگر درآمدهای غیرمستقیم این بخش را هم به شمار آوریم، سهم بخش معدن از کل اقتصاد افریقای جنوبی به ۱۱درصد هم می‌رسد که نشان دهنده اهمیت آن در این کشور افریقایی است.

رشد بخش معدنی افریقای جنوبی و به‌ دنبال آن رشد اقتصادی این کشور به قدری سریع بوده که در سال‌های اخیر از آن با نام یک کشور در حال ظهور و هم سطح کشورهایی مانند چین، برزیل، هند و روسیه یاد می‌شود. صادرات این کشور هم در سال‌های اخیر همواره روند صعودی خود را حفظ کرده که بخش مهمی از آنها را محصولات معدنی تشکیل می‌دهند. مهم‌ترین محصولات صادراتی این کشور به ترتیب ارزش عبارتند از: طلا، الماس، پلاتین، سایر فلزها و مواد معدنی و در نهایت ماشین‌ها و تجهیزات مختلف.

ذخایر معدنی این کشور همانطور که پیش از این اشاره شد، بسیار متنوع است و هر کدام از آنها ظرفیت‌های بسیاری دارند. علاوه بر طلا، فلزات گروه پلاتین، زغال‌سنگ، آلیاژهای آهن‌دار، الماس و آلومینیوم که از نظر ارزش، مهم‌ ترین تولیدات افریقای جنوبی هستند، تولیدات فلزی مختلفی هم می‌توان در این کشور مشاهده کرد؛ تولیداتی مانند آنتیموان، کرومیت، کبالت، مس، سنگ‌ آهن، سرب، منگنز، نیکل، نقره، فولاد، تیتانیوم، اورانیوم، وانادیوم، روی و زیرکونیم. تولیدات معدنی غیرفلزی هم نقش مهمی در درآمدهای افریقای جنوبی دارند که شامل شن و ماسه، آندالوسیت، پنبه نسوز، سنگ‌های ساختمانی مختلف، فسفات، سولفور و ورمیکولیت می‌شوند. گفتنی است که تنها ۲۵درصد از تولیدات معادن و صنایع معدنی افریقای جنوبی به مصرف داخلی این کشور می‌رسند و بقیه آن صرف صادرات و ارزآوری می‌شوند.

فرصت طلایی همکاری در فرآوری

 
رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران درباره همکاری ایران و افریقای جنوبی گفت: بین افریقای جنوبی و سایر کشورهای قاره سیاه باید تمایز قائل شد. افریقای جنوبی از توسعه یافته‌ ترین کشورهای جهان در حوزه معدن است. سعید صمدی معتقد است: ایران می‌تواند با این کشور همکاری‌هایی در حوزه انتقال دانش و ماشین‌ها و تجهیزات معدنی داشته باشد، به‌ ویژه در زمینه فرآوری محصولات معدنی می‌تواند از تجربیات این کشور استفاده کرد. تاکنون هم اقدامات معدنی مشترکی با این کشور افریقایی داشته‌ایم و فرصت گسترش آنها وجود دارد. با این حال، سایر کشورهای افریقا در زمینه معادن و صنایع معدنی، نتایج قابل‌توجهی به‌دست نیاورده‌اند و هنوز هم منابع بکر و دست‌نخورده بی‌شماری دارند.

 
وی این‌گونه استدلال می‌کند که برای بهره‌برداری از این منابع، فرصت‌های بی‌شماری وجود دارد اما ایران با موانعی برای ورود به بازار آنها مواجه است. نخست اینکه کشورهای بسیاری به‌ دنبال فرصت‌جویی در افریقا هستند و به همین دلیل ایران با رقبای سرسختی در این راه روبه‌رو است. مشکل دیگر ایران محدودیت‌های سرمایه‌ای است. ایران در حال حاضر هم با مشکلات سرمایه‌ای مختلفی روبه‌رو است و نمی‌تواند سرمایه‌ گذاری‌های زیادی روی منابع قاره افریقا داشته باشد. از طرفی بازار محصولات معدنی این کشورها هم به وسیله چین اشباع شده است و در کوتاه‌مدت نمی‌توان محصولات زیادی به این منطقه صادر کرد.

 
این کارشناس معدنی و صنایع معدنی عنوان کرد: به همین دلیل ایران باید اولویت خود را بر سرمایه‌ گذاری بر منابع زیرزمینی و بکر خود بگذارد و پس از آن به فکر سرمایه‌ گذاری در کشورهای افریقایی باشد. به عبارت دیگر: «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است. »

- مهدی نیکوئی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان