استرالیا یکی از بزرگترین کشورهای معدنی جهان است که به ویژه در یک دهه گذشته توانسته رشد قابل توجهی را در درآمدهای معدنی خود تجربه کند.

به گزارش استیل تریدر، این کشور به قدری در سیاست‌های معدنی خود موفق بوده که توجه کشورهای در حال توسعه دیگر را به خود معطوف کرده و دور از ذهن نیست که در سال‌های آینده، این کشورها از استرالیا تقلید کرده و راه آن را ادامه دهند. اما سیاست‌های گذشته استرالیا چه بوده و اهداف آینده آن چیست؟ این کشور چگونه قصد دارد از جایگاه مستحکم کنونی خود در بازارهای معدنی جهان دفاع کند؟

 
بخشی از موفقیت کنونی استرالیا در بازارهای جهانی ناشی از شانس است! این کشور از نظر جغرافیایی فاصله اندکی با بنادر چین دارد و با تکیه بر همین مزیت توانسته، با کشتی‌های فناوری قدیمی نیز به راحتی و با هزینه کمتری نسبت به سایر رقبا، محصولات معدنی خود را به بزرگترین بازار مصرفی محصولات معدنی جهان صادر کند.

استرالیا را باید با برزیل مقایسه کرد که با وجود هزینه تولید بالاتر نسبت به همتای برزیلی خود (واله) می‌تواند با توجه به هزینه حمل کمتر، قدرت رقابتی را در بازار چین به‌ دست آورد. این موضوع در حالی است که برزیل از کشتی‌های فله‌بر با فناوری جدیدتر ۴۰۰ هزار تنی استفاده می‌کند و با این حال، برای حمل هر تن سنگ‌آهن باید یک دلار هزینه بیشتر در مقایسه با همتایان استرالیایی خود متحمل شود.

ضمن آنکه استرالیا به دلیل استفاده از کشتی‌های کوچکتر توان پهلوگیری و تخلیه بار را در بیشتر بنادر چین دارد و به این صورت، مجبور به همکاری معدنی به وسیله یک بندر ویژه چینی نیست. کاهش هزینه سوخت در چند سال گذشته و سقوط هزینه حمل‌ونقل دریایی در ماه‌های اخیر، این موضوع را کمرنگ‌تر کرده اما همچنان یک مزیت بزرگ برای استرالیاست.

در کنار موقعیت جغرافیایی استرالیا از نظر نزدیکی به چین (که سایر کشورها از آن بی‌بهره هستند) و دسترسی به آب‌های آزاد (که کشورهای معدنی بزرگی مانند مغولستان و افغانستان از آن نصیبی نبرده‌اند)، بسیاری از معادن این کشور در سطح خاک قرار گرفته‌اند و فاصله اندکی تا بنادر کشور خود دارند. به همین دلیل، هزینه تولید هر تن ماده معدنی در این کشور، بسیار اندک است و به راحتی می‌تواند رقبای خود را از بازار بیرون کند.

عملکرد شگرف معدنی استرالیا

 
با وجود آنکه استرالیا از موقعیت جغرافیایی خود بهره‌های فراوانی می‌برد، نمی‌توان تلاش‌ها و عملکرد این کشور را نیز نادیده کرد و تمام موفقیت‌های این کشور را به بخت و اقبال نسبت داد.

 
در حال حاضر، شاید بتوان شرکت «ریوتینتو» را یکی از مدرن‌ترین شرکت‌های معدنی از نظر بکارگیری فناوری‌های روز و نوآوری‌های مختلف به شمار آورد. ریوتینتو، بسیاری از فعالیت‌های تکراری خود را مکانیزه کرده و هزینه‌هایش را کاهش داده است. کامیون‌های بدون راننده، براساس برنامه‌های مشخص و به شکل ۲۴ ساعته، وظیفه حمل مواد معدنی استخراج شده را بر عهده دارند. پهپادها به جای نیروی انسانی مسئولیت نظارت بر فعالیت‌ها و جریان انتقال مواد را بر عهده دارند و روبات‌های معدنکار هم در مواقعی که مسائل ایمنی خود را نشان داده و جان انسان در خطر است، وظیفه معدنکاری یا فعالیت‌های ایمنی را انجام می‌دهند.

دیگر شرکت‌های معدنی استرالیا تا این اندازه مکانیزه و مدرن نشده‌اند اما توانسته‌اند به قدر کافی بهره‌وری خود را افزایش داده و جایگاه مستحکمی در بازارهای جهانی به‌ دست آورند. شرکت‌های بی‌اچ‌پی بیلتون و فورتسکیو از این دسته شرکت‌ها هستند که به همراه ریوتینتو، عرصه را بر شرکت‌های معدنی سایر کشورها تنگ کرده‌اند. بهبود مستمر و کاهش مداوم هزینه‌ها به همراه نوآوری‌های مکرر، رمز موفقیت آنهاست.

نقشه راه معدنی استرالیا

 
هیچگاه آینده و گذشته یکسان نیست و عملکرد فوق‌العاده گذشته منجر به موفقیت در مسیرهای پیش رو نمی‌شود. این موضوع را به خوبی می‌توان در عملکرد معدنی دولت استرالیا مشاهده کرد. استرالیا با آنکه قدرت معدنی کنونی جهان به شمار می‌رود اما از نقاط ضعف خود هم غافل نشده و به دنبال آن است که با برنامه‌ ریزی‌های بلندمدت، از هم‌اکنون چراغ آینده خود را روشن کند. چند ماه پیش، وزیر صنعت و علوم استرالیا، یان مک‌فارلین به همراه وزیر معادن و نفت استرالیای غربی، بیل مارمیون یک نقشه راه جدید برای صنعت معدن استرالیا تدوین کردند.

این نقشه‌ راه با همکاری بخش دولتی و تعدادی از شرکت‌های بین‌المللی استرالیا مانند «آمیرا» تهیه شد و تمرکزش بر جمع‌ آوری داده‌های زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی برای یافتن ذخایر معدنی جدید است. از این طریق، دولت استرالیا امید دارد که معادن قابل توجهی را در نقاط بکر (سرزمین‌های به اصطلاح سبزرنگ) کشور خود کشف کند.

 
این نقشه‌ راه برای نخستین بار، مجموعه‌ای از فعالیت‌های اولویت‌دار را تعیین کرد که اثر قابل توجهی بر بخش معدن این کشور و توان رقابت‌پذیری آن در آینده خواهد داشت. مک‌فارلین می‌گوید: بیشتر ذخایر معدنی استرالیا، در دهه‌های گذشته کشف شده و بخش غالب آنها هم در سطح خاک و عمق کم قرار گرفته‌اند. استرالیا توانسته با معدنکاری در این نواحی تبدیل به یک کشور معدنی با کیفیت، کارا و نوآور شود و بخش معدن جهان را متحول کند. با این حال، تعداد موفقیت‌های اکتشافی در طول زمان کاهش یافته است.

این موضوع منجر به رواج یک تصور غلط شده و افراد فکر می‌کنند که دلیل کشف نشدن معادن و ذخایر معدنی جدید در استرالیا، به بلوغ رسیدن این کشور از نظر اکتشاف و افشای محدوده‌های معدنی است. آنها به این باور رسیده‌اند که تمام ذخایر کشور، کشف شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. بخشی از این تصور غلط است و به نتیجه نرسیدن اکتشافات معدنی به این دلیل بوده که ساختارهای زمین‌شناسی اثرگذار بر آینده استرالیا در زیر لایه‌های جوان رسوب‌های مختلف پنهان شده‌اند.

 
وزیر صنعت و علوم استرالیا ادامه می‌دهد: اکتشافات معدنی در حال حاضر، هم گران‌تر تمام می‌شود و هم از نظر فنی با دشواری‌های بیشتری مواجه است. دلیل این وضعیت هم آن است که اکتشاف‌های کنونی باید عمق بیشتری را نسبت به ذخایر کنونی کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. ما باید فناوری‌های جدیدی را توسعه دهیم که امکان جست‌وجوی اعماق زمین را برای ما فراهم کند. ۸۰ درصد از قاره استرالیا را سنگ‌ها و رسوب‌های غیرمعدنی تشکیل می‌دهد و نمی‌توان ادعا کرد که در اعماق این رسوب‌ها نمی‌توان به ذخایر قابل توجهی دست پیدا کرد.

 
رویکرد جدید استرالیا، این است که معادن جدید را کشف کرده و زمینه‌ساز جاری شدن ثروت‌های معدنی آینده این کشور شود. با این وضعیت، استرالیا حتی می‌تواند تبدیل به کشور پیشگام جهان در زمینه اکتشاف و جست‌وجوی لایه‌های رسوبی عمیق شود. مارمیون هم می‌گوید: ما ۱۶فعالیت توسعه پژوهش‌ها و فناوری‌ها را تعیین کرده‌ایم که با تکمیل آنها به اهداف معدنی خود خواهیم رسید. موفقیت معدنی استرالیا در دهه‌های آینده قطعی است.

- مهدی نیکوئی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان