اجرایی‌شدن ۷ طرح فولادی پیشنهادی است که در دولت دهم و در سال ۱۳۸۵ مطرح شد اما با وجود وعده‌های دولت دهم به بهره‌برداری نرسید و کار ناتمام ماند.

به گزارش استیل تریدر، اجرایی‌شدن ۷ طرح فولادی در استان‌ها حرف و حدیث‌های فراوانی را به دلیل جانمایی اشتباه و غیرکارشناسانه به دنبال داشت و علاوه بر آن موانع زیادی ازجمله کمبود منابع مالی در مسیر اجرایی‌ شدن این طرح‌ها قرار گرفته است. فولاد سپیددشت (استان چهارمحال و بختیاری)، نی‌ریز (فارس)، میانه (آذربایجان‌شرقی)، شادگان (خوزستان)، بافت (کرمان)، قائنات (خراسان جنوبی) و سبزوار (خراسان رضوی) و بافق (یزد) ۸ طرح فولادی محسوب می‌شوند که پس از مدتی طرح بافق یزد به بخش خصوصی واگذار شده و ۸ طرح فولادی به ۷ طرح تبدیل شد.

بسیاری از این طرح‌ها در دولت یازدهم فعال و وضعیت پیشرفت این طرح‌ها روند مثبتی در پیش گرفته است. این طرح‌ها هر یک دارای ظرفیت ۸۰۰هزار تنی هستند که با این حساب مجموع ظرفیت آنها به 4.6 میلیون تن  می‌رسد. بنابر اظهارات بسیاری از کارشناسان، این طرح‌ها در مکان‌های کم‌آب احداث شده درحالی که تولید فولادی به آب زیادی نیاز دارد و بهتر است در مناطقی که نزدیک به دریا هستند احداث شود. برخی نیز معتقدند این طرح‌ها در دولت قبلی تنها با اهداف انتخاباتی شکل گرفت و از آغاز اقدامی اشتباه و غیراصولی بوده است.

در همین حال مهدی کرباسیان، رییس هیات عامل ایمیدرو نیز در این‌باره گفته است ۷ طرح فولاد استانی که در گذشته با نقاط ضعف در اجرا و توجیه اقتصادی روبه‌رو بودند، اکنون با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده به وسیله ایمیدرو و واگذاری و گشایش اعتبار تا حد زیادی سر و سامان گرفته‌اند. به گفته کرباسیان با راه‌اندازی طرح‌های هفت‌گانه حدود ۷ میلیون تن به ظرفیت تولید فولاد کشور افزوده خواهد شد و دولت درنظر دارد با مشارکت و حضور بخش خصوصی داخلی و خارجی ظرفیت تولید فولاد کشور را به ۵۵ میلیون تن برساند و اتمام ۷طرح بزرگ فولادی کشور می‌تواند صنعت فولاد را در رسیدن به این هدف یاری کند.

روند پیشرفت ۷ طرح فولادی

 
براساس طرح جامع فولاد و برای رسیدن به اهداف این طرح، بهره‌برداری از ۷ طرح فولادی و تلاش برای برطرف کردن موانعی که در مسیر اجرای این طرح قرار گرفته از تمهیدات سازمان توسعه صنایع و معادن (ایمیدرو) است که در همین رابطه کاهش هزینه‌های احداث این طرح‌ها ازجمله اقداماتی است که انجام شده است.

رییس هیات عامل ایمیدرو در حاشیه نشست خبری که به مناسبت معرفی دستاوردهای ایمیدرو در دهه فجر برگزار شد، وی درباره روند اجرای ۷طرح فولادی گفت: تامین زیرساخت‌ها یکی از مشکلاتی است که در مسیر اجرایی‌شدن ۷طرح فولادی وجود داشته است؛ با تمهیداتی که اندیشیده شده توانستیم قیمت‌ها را منطقی و متعادل کنیم و هزینه‌های احداث طرح‌های فولادی را کاهش دهیم، همچنین سهم فاینانس چین از ۶۰ به ۴۰ را به ۵۰-۵۰ رساندیم.

مهدی کرباسیان افزود: ۷ طرح فولادی که در سال ۱۳۸۵ کلید خورد، پیش‌بینی شده بود در ۳ سال تکمیل شود که به‌دلیل مشکلات مالی مدت‌ها متوقف ماند اما با تلاش سازمان توسعه و نوسازی معدن و صنایع معدنی (ایمیدرو) در دولت یازدهم این طرح‌ها فعال شد. وی گفت: چندین طرح فعال شده اما در طرح فولادی بافت و قائنات بین شرکا اختلاف به وجود آمد که درحال برطرف کردن این اختلاف‌ها هستیم تا این طرح نیز به خوبی پیش رود.

کرباسیان اظهار کرد: در این بین نخستین واحد آهن اسفنجی که مربوط به فولاد سپیددشت (استان چهارمحال و بختیاری) است، اسفند مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و در بین این ۷ طرح نخستین طرحی است که پیشرفت خوبی داشته و به بهره‌برداری می‌رسد. وی افزود: فولاد سپیددشت با مشارکت سازمان ایمیدرو و فولاد مبارکه اصفهان اجرا شده است. آنطور که کرباسیان می‌گوید پیش‌بینی شده واحد احیای فولاد شادگان (خوزستان)، نی‌ریز (فارس) و میانه (آذربایجان‌شرقی) به عنوان دیگر طرح‌های فولادی راه‌اندازی شوند.

رییس هیات عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: براساس طرح جامع فولاد دستیابی به ۵۵ میلیون تن ظرفیت فولاد پیش‌ بینی شده که باید ۱۴ میلیون تن آن صادر شود و دستیابی به رقم پیش‌بینی‌شده در ۹ سال آینده امکان‌ پذیر است، اما به دلیل شرایط رکودی بازار و افت قیمت امکان تولید ۱۹ میلیون تن فولاد در سال جاری وجود ندارد. وی گفت: صادرات با ارزش افزوده بالاتر به عنوان یک موضوع مهم در این بخش مطرح است و علاوه بر این در سال جاری برای نخستین بار رکورد تاریخی صادرات ۳ میلیون تن تولیدات فولادی به ثبت می‌رسد.

راه‌اندازی واحد احیا

 
مشکلات و موانعی که در مسیر ۷ طرح فولادی قرار گرفته بود درحال برطرف شدن است و با اجرای برجام به طور قطع میزان پیشروی ۷ طرح فولادی نیز نسبت به گذشته روند سریعتری را در پیش می‌گیرد و براساس پیش‌بینی‌ها بسیاری از این طرح‌ها در سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. در این رابطه عضو هیات‌مدیره شرکت ملی فولاد ظهار کرد: برای هر کدام از ۷ طرح فولادی بعد از برگزاری فراخوان در روزنامه‌های کثیرالانتشار، مشارکت‌ کنندگان انتخاب شدند؛ مشارکت‌ کنندگان مبالغ خوبی به عنوان آورده داشتند که درصد سهام این مشارکت‌ کنندگان متفاوت است به طوری که ۵۰ درصد سهام در اختیار آنها است.

محمدرضا سجادیان ادامه داد: کارخانه‌های فولاد شامل ۲ بخش احیا و فولادسازی هستند، شرکت ملی فولاد ایران و ایمیدرو این فعالیت را به خوبی پیش برده و درصدی به‌عنوان آورده از این بخش‌ها و درصدی از سهام نیز از سایر مشارکت‌کنندگان است. سجادیان افزود: طرح‌های فولادی در بخش احیا به خوبی پیش می‌رود و امید است در ابتدای سال آینده به بهره‌برداری برسند. در بخش فولاد نیز با اجرایی‌شدن برجام و تعاملاتی که با کشورهای خارجی شده پیش‌ بینی می‌شود در سال آینده به بهره‌برداری برسد.

عضو هیات‌ مدیره شرکت ملی فولاد ادامه داد: در اجرای این طرح‌ها مشکلاتی وجود داشته که بخشی از این مشکلات به کمبود نقدینگی مربوط بود که با آورده‌های مشارکت‌ کنندگان برطرف شد؛ همچنین با تامین زیرساخت‌ها و با مشارکت‌هایی که دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایمیدرو دارند بسیاری از این موانع برطرف خواهد شد. وی گفت: اجرایی‌شدن ۷ طرح فولادی در دولت یازدهم روند مناسبی را در پیش گرفته و بسیاری از واحدهای احیای این کارخانه‌ها به بهره‌برداری می‌رسند. با بهره‌برداری این طرح‌ها میزان تولید فولاد نیز افزایش پیدا خواهد کرد و به تحقق هدف تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد دست می‌یابیم.

سخن پایانی

 
 ۷ طرح فولادی در شرایط کنونی روند مناسبی را در پیش گرفته و پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که در سال آینده بسیاری از این طرح‌ها به بهره‌برداری خواهند رسید. اجرایی‌شدن برجام و ارتباط با کشورهای خارجی برای تامین تجهیزات این طرح‌ها نیز نقش موثری در تسریع روند پیشروی این پروژه‌ها دارد و با اجرایی‌شدن این طرح‌ها کمک زیادی به تحقق اهداف افق ۱۴۰۴ یعنی تولید ۵۵میلیون تنی و صادرات ۱۴ میلیون تنی فولاد خواهد شد.

- مینا ایزدی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان