در گفت‌وگو با رئیس اتحادیه کشوری صنف آهن مطرح شد
کاهش قیمت فولاد به چه قیمتی
خرده‌فروشی تیرآهن اسیر دست بازارسازی شده است. مدتی است که بازار فولاد با رکود دست و پنجه نرم می‌کند. کاهش روزشمار قیمت‌‌های اغلب مقاطع ساختمانی به جز تیرآهن، عقب نشینی خریداران و ضعف مبرم تقاضا آن هم در ماه مبارک رمضان، ضعف نقدینگی در بازار در کنار مهاجرت بسیاری از سرمایه‌ها به سمت بازار تیرآهن، رکود در بازار مسکن و کاهش تقاضا برای مقاطع ساختمانی، پایین بودن حجم تولید در صنایع پایین‌دستی و مصرف‌کننده انواع صنعتی فولاد و احتمال ادامه وضع فعلی را می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های این بازار در شرایط فعلی دانست.
با توجه به این وضعیت در گفت‌وگویی با محمد آزاد، رئیس اتحادیه کشوری آهن فروشان به بررسی این شرایط پرداختیم.
وی در ابتدای این گفت‌وگو به این نکته اشاره کرد که: «خوشبختانه اين روزها عرضه فولاد بيش از تقاضاست و همين اتفاق نيز باعث شده تا قيمت‌ها روندي نزولي داشته باشند.» اما آیا کاهش قیمتی که در نتیجه رکود ایجاد شود جای خوشحالی دارد؟ آزاد در ادامه این گفت‌وگو دلایل خود برای استفاده از واژه «خوشبختانه» در شرایط فعلی بازار را شرح می‌دهد:
شما صرفا به دليل كاهشي بودن روند قيمت‌ها در بازار فولاد از لفظ «خوشبختانه» استفاده مي‌كنيد اما اين درحالي است كه اين كاهش قيمت به معناي ركود خريد و فروش در اين بازار است، آيا مي‌توان چنين شرايطي را نوعي خوشبختي ارزيابي كرد؟
ببينيد اگر عرضه بيش از تقاضا باشد قيمت‌ها همواره كاهشي بوده و فرصتي براي رشد پيدا نخواهند كرد از طرفي ركودي كه در بازار فولاد مشاهده مي‌كنيد در تمام اقتصاد ما وجود دارد، خصوصا در صنعت ساختمان‌سازي كه ارتباط تنگاتنگي با صنعت فولاد دارد. به هرحال اگر بازار مانند امروز نبود و براي آن تقاضا وجود داشت، قطعا آن را به گونه‌اي مديريت مي‌كرديم كه قيمت‌ها بيش از اندازه رشد نكنند، زيرا به هر حال قيمت پايین براي مصرف‌كنندگان بسيار حائز اهميت است.
با توجه به ركود صنعت ساختمان و تاثيري كه صنعت فولاد از آن مي‌گيرد، صادرات راهكاري مناسب براي خروج از ركود به نظر مي‌رسد، در حال حاضر روند صادرات در صنعت فولاد را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
در اينكه صادرات بهترين راهكار در شرايط فعلي است شكي نيست، اما موضوع اينجا است كه ما در شرايط ركودي فعلي با واردات مواجه هستيم كه اين اصلا براي ما صرفه اقتصادي ندارد.
در شرايط ركودي فعلي دليل واردات فولاد چيست؟ واردات بيشتر در زمينه كدام محصولات انجام مي‌شود؟
در حال حاضر كمي ورق وارد کشور مي‌شود، زيرا فولاد مباركه با وجود اينكه بزرگ‌ترين توليدكننده فولاد كشور است نمي‌تواند ورق مورد نياز صنايع تبديلي را تامين كند به همين دليل كارخانه‌های صنايع تبديلي براي اينكه ظرفيت توليدشان پايين نيايد به واردات ورق رو آورده‌اند. از طرفي ما با واردات ميلگرد يا تيرآهن از چين يا كشورهاي ديگر نيز رو‌به‌رو هستيم، دليل اصلي اين واردات نيز تبديل ارز به كالا است كه به دليل وجود تحريم‌هاي بين‌المللي عليه سيستم بانكي كشور در مواردي مشاهده مي‌شود به جاي پول، فولاد دريافت مي‌شود. شمش يا كالاهاي ساخته شده سهم زيادي در ميان كالاهاي وارداتي دارند، اما با وجود وارداتي كه وجود دارد تلاش زيادي براي صادرات جريان دارد، زيرا به دليل خطر توقف توليد، امكان دپوي طولاني مدت تيرآهن و ميلگرد وجود ندارد.
آيا حجم اين واردات نگران‌كننده است؟
نمي‌توان گفت نگران‌كننده است زيرا خيلي چشمگير نيست، اما از اين جهت قابل توجه است كه ما در ركود قرار داريم اگرنه واردات قبلا هم انجام مي‌شده است براي مثال در شرايط رونق نياز كشور به فولاد طي يك سال نزديك به 22 ميليون تن بوده كه ما با 16 ميليون تن توليد در سال، نياز به وارداتي 6 ميليون تني داشته‌ايم كه اين كسري از طريق واردات جبران مي‌شده است.
ميزان صادرات طي سال گذشته چگونه بوده است و صادرات را در سال جاري چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
خوشبختانه ما بازارهاي صادراتي خودمان را پيدا كرده‌ايم و عراق، كشورهاي جنوب خليج فارس و تا حدودي افغانستان بازارهاي ما را تشكيل مي‌دهند. عراق در حال حاضر بازار عمده ما را تشكيل مي‌دهد و ما با اين كشور مبادلات مرزي هم داريم به اين معنا كه آنها در مرز با پرداخت پول نقد كالا دريافت مي‌كنند البته صادرات رسمي هم داريم كه براي آن اعتبار اسنادي صادر مي‌شود و مشكلي ندارد، اما مي‌خواهم بگويم صادرات به عراق در شكل‌هاي مختلفي جريان دارد. صادرات ما طي سال گذشته 4 ميليون تن بوده است كه احتمال مي‌دهيم اين ميزان در سال جاري به 6ميليون تن برسد. در حال حاضر بخش خصوصي نيز در صادرات فعاليت دارد و فكر مي‌كنم از ابتداي امسال چيزي حدود 5/ 1 ميليون تن صادرات فولاد داشته‌ايم.
پيش‌بيني شما از تغييرات قيمت‌ها در آينده چيست؟
در حال حاضر قيمت ميلگرد و نورد ميلگرد هر روز با كاهش همراه است زيرا تعداد توليدكنندگان در اين بخش زياد است و هر روز ممكن است 5 تا 10 تومان كاهش قيمت داشته باشد. تيرآهن نيز همراه با ميلگرد نوسان دارد اما اخيرا، يعني از بهمن و اسفند سال گذشته تا فروردين امسال خريداراني پيدا شده‌اند كه هر ميزان تيرآهني كه در بورس کالا عرضه مي‌شود را مي‌خرند. براي مثال عرضه 150 هزار تني ذوب آهن توسط اين خريداران كه اكثرا شركت‌هايي هستند كه نقدينگي زيادي دارند، خريداري مي‌شود. اين شركت‌ها لزوما در عرصه فولاد نيز فعال نيستند و اگر فولاد نشد سراغ كالايي ديگر مي‌روند. به هر حال مشكل حال حاضر اين است كه از آنجا كه اين شركت‌ها تمام اين عرضه‌ها را (چيزي حدود 350 هزار تن) به‌صورت يكجا و آن هم سلف خريداري كرده‌اند، صاحبان اصلي توليدات شركت‌هاي فولادي تا چند ماه آينده هستند و طبعا در چنين شرايطي بازار نيز در انحصار اين گروه‌ها خواهد بود و آنها مي‌توانند به راحتي قيمت‌ها را افزايش دهند و دستخوش نوسان كنند.
آيا اين شركت‌ها تاكنون توانسته‌اند تغييري در قيمت‌ها ايجاد كنند؟
بله اين شركت‌ها خريد خود را با قيمت هر كيلو 1600 تومان از ذوب‌آهن انجام داده‌اند اما همين حالا با قيمت 1700 تومان يا بيشتر در بازار مي‌فروشند يعني در هر كيلو 100 تا 120 تومان افزايش قيمت كه اگر آن را در تناژي كه خريد كرده‌اند ضرب كنيم به رقم‌هاي عجيبي مي‌رسيم. نكته ديگري كه در اين ميان وجود دارد اين است كه اين انحصار و افزايش قيمت در شرايط فعلي كه در ركود به سر مي‌بريم مي‌تواند باعث فشاري مضاعف شود. اين در حالي است كه اين شركت‌ها كه در صنف ما نيز نيستند، نهايتا 10 تا 15 درصد از هزينه خريدهاي خود را پرداخت كرده‌اند و باقي‌مانده را به‌صورت اعتباري و در مدت‌زماني 3 تا 4 ماهه پرداخت مي‌كنند. همان‌طور كه اشاره شد با توجه به تعهداتي كه براي تحويل كالا به اين شركت‌ها ايجاد شده است، به نظر مي‌رسد شركت‌هاي فروشنده تا شهريور مشغول اجراي تعهدات خود براي اين شركت‌ها باشند.
چشم‌انداز قيمت‌ها و مبادلات فولاد را در صورت توافق هسته‌اي چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
چنانچه در صورت توافق هسته‌اي تمام تحريم‌ها برداشته شوند، با توجه به اينكه نرخ برابري ارز در برخي مواقع كه رونق داد و ستد وجود دارد رشد مي‌كند و در برخي مواقع كاهشي است، بايد منتظر ماند و ديد شرايط به چه شكلي رقم خواهد خورد اما چيزي كه مسلم است اين است كه بايد قيمت‌هاي جهاني را در نظر داشته باشيم. قيمت‌هاي جهاني نيز از ابتداي امسال روندي كاهشي داشته‌اند، زيرا كشورهاي توليد كننده خصوصا چين، براي صادرات همواره قيمت‌ها را پايين نگاه مي‌دارد، به اين ترتيب اين كشور هيچ رقيبي ندارد. با اين اوصاف بالا رفتن قيمت‌ها محتمل نيست اما مي‌توان رونق خريد و فروش را انتظار داشت.
در نهايت محرك‌هايي مانند وام 80 ميليوني مسكن را تا چه ميزان بر بهبود ركود فولاد اثرگذار مي‌دانيد؟
وام مسكني كه اخيرا پرداخت آن مطرح شده است نمي‌تواند كمك چنداني به بهبود شرايط بكند، خصوصا كه نحوه پرداخت آن به قدري پيچيده است كه هنوز براي مردم هم مشخص نشده است، به هر حال اگر اين وام‌ها در اختيار انبوه‌سازان قرار مي‌گرفت انتظار براي بهبود بازار فولاد منطقي‌تر بود اما در شرايط فعلي چنين انتظاري وجود ندارد.
مشكلات مالياتي صنف فولاد به كجا رسيده است؟ صندوق‌هاي مكانيزه خريد و فروش براي اين صنف راه‌اندازي شد؟
مشكلات مالياتي هنوز هم ادامه دارند. در رابطه با صندوق‌هاي مكانيزه ما اعلام كرديم كه استفاده از آنها براي صنف آهن فروشان عملا ممكن نيست و اين صندوق‌ها بيشتر براي واحدهاي كوچك مناسب هستند. ما بعد از مذاكراتي كه با سازمان امور مالياتي داشتيم آنها را راضي به پذيرش نرمافزار فروش كامپيوتري كرديم اما سازمان هنوز آموزش‌هاي كافي براي تطبيق كاركنان با اين نرمافزار را ارائه نداده است. در حال حاضر ما از دفتر به نرمافزار رسيده‌ايم كه از نظر قانوني نيز مشكلي ندارد اما بايد منتظر باشيم تا ببينيم سرانجام سازمان امور مالياتي قادر به تطبيق كارمندان خود با اين نرمافزار خواهد بود يا خير.
استیل تریدر خبر و گزارش صنعت فولاد، فولادسازی و آهن آلات فوق را از روزنامه دنیای اقتصاد بازتاب نموده است.