عصر نوآوری را در بسیاری از صنایع پشت سر می‌گذاریم؛ عصری که چند دهه است آغاز شده و در خلال آن شاهد ابتکارهای زیادی بوده‌ایم که بهره‌وری و کارآیی را بالا برده است.

به گزارش استیل تریدر، در معادن و صنایع معدنی هم این وضعیت وجود داشته، ولی بیشتر نوآوری‌ها پیرامون «بزرگتر» شدن شکل گرفته است. هر روز خبر جدیدی از تجهیزات معدنی بزرگتر، کارخانه‌های بزرگتر، کامیون‌های بزرگتر یا بیل‌مکانیکی‌های بزرگتر شنیده می‌شود. از طرفی، داستان ترکیب این ماشین‌ها و تجهیزات عظیم با مراکز کنترل از راه دور عملیات به گوش می‌رسد. با این حال، با افزایش دقت مهندسان و کارشناسان معدنی، روز به روز از میزان منافع حاصل از این نوآوری‌ها کاسته می‌شود. در حقیقت، فرصت بهبودهای بزرگ تمام شده است.

 
با این حال، همچنان نوآوری باید یکی از اصول شرکت‌های معدنی باشد. هنوز هم تصمیم‌ گیرندگانی که چند متر جلوتر از خود را هم می‌بینند، این موضوع را درک می‌کنند که با تغییرات کوچک می‌توان بقای شرکت‌ها را در دوران دشوار کنونی تضمین کرد و وارد عصر جدیدی از نوآوری شد.

 
مارک کوتیفانی، مدیرعامل آنجلو امریکن از نیاز بخش معدن جهان به نوآوری سخن می‌گوید. او چندی پیش گفت: شرکت‌های معدنی باید سرمایه‌ گذاری مستمر تحقیق و توسعه (R&D) خود را افزایش داده و به ۲ تا ۴درصد از درآمد خود برسانند. همچنین این استراتژی بسیار مفید خواهد بود که سرمایه‌گذاری‌های تحقیق و توسعه در پروژه‌های مشترک شرکت‌های معدنی بزرگ جهان از یک‌درصد کنونی به ۳ تا ۴درصد برسد. این سطوح از مخارج سرمایه‌ گذاری با رویکردهای کنونی در بخش نفت و گاز انطباق دارد.

سرمایه‌ گذاری تحقیق و توسعه

 
صنایع معدنی و نفت، شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. هر ۲ با کاهش عیار، کمبود اکتشافات جدید بزرگ و نیاز به استفاده از منابع اولیه و پیچیده‌تر مواجه هستند. با این حال، سرمایه‌ گذاری بر تحقیق و توسعه از شباهت‌های این ۲ بخش اقتصادی مهم نیست. در حال حاضر و در سطح جهان، متوسط سرمایه‌ گذاری تحقیق و توسعه شرکت‌های بزرگ صنعت نفت و گاز حدود ۰/۵درصد است و متوسط سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه شرکت‌های برجسته خدماتی در این حوزه‌ها، در محدوده ۲درصد قرار دارد. شرکت‌های معدنی جهان به این سطح حتی نزدیک هم نمی‌شوند و به گفته مدیرعامل آنجلوامریکن، شرکت‌های معدنی تنها یک‌ دهم شرکت‌های نفت و گاز صرف تحقیق و توسعه خود می‌کنند. این صرفه‌جویی غیرخردمندانه باعث کاهش تولیدات آنها در آینده نزدیک و وقوع مشکلات فراوان خواهد شد.

بکارگیری نوآوری

 
صنعت معدن به‌ تدریج به این درک می‌رسد که برای بقا نیاز به نوآوری دارد. با این حال، به‌ طور حتم لازم نیست که شرکت‌های معدنی خودشان این نوآوری را انجام دهند، بلکه می‌توانند بخشی از نوآوری‌های ظهور یافته در صنایع دیگر را هم به کار بگیرند. یکی از این صنایع، نفت و گاز است.

 
در صنعت نفت و گاز، ممکن است که از ماشین‌های سنگین خاکبرداری استفاده چندانی نشود ولی رونق فناوری‌های پیشرفته و فرآیندهای مکانیزه شدن در اکتشاف و استخراج، قابل توجه بوده است. نیاز به چنین فناوری‌های مشابهی، چند سال است که در بخش معدن هم احساس می‌شود.

 
این موضوع سبب شده که نهادهای دولتی و خصوصی معدنی استرالیا به بررسی فناوری‌های موجود در صنایع نفت و گاز پرداخته و موارد مناسب آن را برای استفاده در شرکت‌های معدنی مورد اقتباس قرار دهند، فناوری‌ها و نوآوری‌هایی که ضمن افزایش بهره‌وری، ایمنی را هم بهبود داده‌اند.

در نهایت

 
مسائل و مشکلات مشترک با دیگر صنایع و حوزه‌های اقتصادی یکی از نعمت‌هایی است که تاکنون مورد قدردانی کافی معدنکاران قرار نگرفته است. در حال حاضر، آنها با دیگر حوزه‌های اقتصادی و حتی شرکت‌های خدماتی و تحقیقاتی آشنایی کافی ندارند. در حالی که افزایش این آگاهی و شناخت می‌تواند فرصتی طلایی برای معدنکاری جهان و ورود به عصر جدیدی از همکاری‌های مشترک با صنایع دیگر باشد.

 
این موضوع به ویژه درباره صنعت نفت و گاز مصداق دارد. بسیاری از مسائل فنی و تخصصی دو بخش معدن و نفت با یکدیگر مشترک هستند. به همین دلیل است که فرصت طلایی استفاده از راهکارها و نوآوری‌های شرکت‌های بزرگ نفتی برای معدنکاران هم وجود دارد. با این حال، بخشی از مسائل و مشکلات با معدنکاری آمیخته شده و به راحتی برطرف نمی‌شوند. ضمن آنکه هر قدر هم کارآیی عملیات و بهره‌وری شرکت‌ها بالا باشد، شیوه‌های بهتری برای انجام آنها وجود دارد که تنها راه دست یافتن به این شیوه‌ها و بهبود عملیات، تمرکز بر تحقیق و توسعه است.

- مهدی نیکوئی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان