افزایش دانش فنی و دستیابی به فناوری‌های روز جهان یکی از مهم‌ترین اثرات رفع تحریم‌ها خواهد بود؛ در صورتی که به درستی از آن استفاده شود.

به گزارش استیل تریدر، اکنون هم به نظر می‌رسد که فرصتی برای بهره‌ برداری صنعت فولاد کشور پدید آمده تا بتواند خود را به دانش فنی روز مجهز کند. چند روز پیش این موضوع مطرح شد که ممکن است شرکت فولاد سازی کره‌ای «پوسکو» برای همکاری با همتایان ایرانی خود به کشور سفر کند.

 
به گفته یک منبع آگاه کره‌ای، شرکت «پوسکو» درنظردارد تا یک توافق اولیه با شرکت فولادساز «پی‌کی‌پی» ایران برای خرید بخشی از سهام یک کارخانه به ارزش  1.6 میلیارد دلار درماه مارس امضا کند. ۲ شرکت درماه سپتامبر یادداشت تفاهمی برای تاسیس یک کارخانه مشترک با ظرفیت تولید سالانه  1.6میلیون تن فولاد در منطقه آزاد اقتصادی چابهار امضا کردند. این منبع آگاه گفت: اکنون که تحریم‌ها برداشته شده «پوسکو» و «پی‌کی‌پی» درنظردارند ماه آینده یک یادداشت تفاهم دراین زمینه امضا کنند که یک گام فراتر از یادداشت تفاهم پیشین است.

 
این قرارداد برای فروش یک واحد «فینکس» منعقد خواهد شد. تفاوت این فناوری با دیگر فناوری‌های تولید فولاد آن است که از زغال سنگ معمولی (نه کک‌ شو) استفاده می‌کند و بنابراین برای ایران می‌تواند اقتصادی‌تر از کوره بلند باشد.

جایگاه پوسکو در بازار جهانی

 
پوسکو، پنجمین فولادساز دنیا از نظر میزان تولید است و از این نظر می‌توان آن را از مهم‌ترین بازیگران جهان دانست. با این حال، حتی این شرکت هم باید با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کند. پوسکو چند روز پیش گزارش عملکرد سال ۲۰۱۵م خود را منتشر کرد.

 
این شرکت بزرگ کره‌ جنوبی برای نخستین بار در عمر فعالیت خود اعلام زیان ۹۶ میلیارد وون (۸۰ میلیون دلار) کرده که البته بهتر از پیش‌ بینی‌ها بوده است. سال قبل این شرکت سود ۵۵۷ میلیارد وون (۴۶میلیون دلار) داشت.

پوسکو در سال ۲۰۱۵م

 
فروش فولاد با کاهش 10.6درصد به ۵۸ تریلیون وون ( 48.3 میلیارد دلار) و تولید فولاد خام نیز به  37.9 میلیون تن رسید. ارتباط نزدیک صنعت فولاد چین با فولاد دنیا سبب شد مازاد ظرفیت فولاد چین باعث افت قیمت شده و به شدت به پوسکو آسیب برساند. مدیرعامل این شرکت به‌ طور شفاف گفت که امکان رقابت با قیمت‌های چینی برای این شرکت وجود ندارد. صادرات فولاد چین رشد ۲۰ درصدی از نظر تناژ و افت ۴۲درصدی از نظر قیمت در سال ۲۰۱۵م را تجربه کرده است.

 
خوشبختانه دولت چین حالا متوجه تهدید مازاد ظرفیت فولاد خود شده که منجر به زیان ۸۰ درصد فولادسازان آن کشور شده و قرار است اقداماتی را برای کاهش تولید فولاد و متوازن کردن بازار انجام دهد. بنابراین سال ۲۰۱۶م انتظار می‌رود برای شرکت پوسکو سال بهتری نسبت به ۲۰۱۵م باشد.

 
تنها راه بقای پوسکو در شرایط افت قیمت، تمرکز بر محصولات با ارزش‌ افزوده بالاتر است. در این زمینه تولید نسل سوم ورق سبک خودرو و تولید ورق الکتریکی برای توربین‌های بادی کشور آلمان از جمله محصولات جدید شرکت در سال ۲۰۱۵م بوده است.

 
سرمایه‌ گذاری پوسکو در سال ۲۰۱۶م معادل 1.3 میلیارد دلار است که نسبت به ۲۰۱۵م کاهشی حدود ۲۶ درصد داشته و با هدف کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود. در این زمینه همچنین ۴۶ مورد اصلاح ساختار در پوسکو و شرکت‌های تابع روی داده است. این وضعیت در حالی است که سهام پوسکو در هفته گذشته به کمترین میزان در ۱۱ سال اخیر رسیده است.

 
نکته قابل توجه درباره شرکت پوسکو، مدیریت هزینه حقوق و دستمزد کارکنان آن و بهره‌وری بالا است. براساس پژوهشی که چند هفته پیش، گروه کارشناسی ایمیدرو انجام داد، در شرکت پوسکو، به ازای هر نفر هزار و ۳۸۳ تن فولاد تولید می‌شود. این رقم در فولاد ساز شاگانگ چین هزار و ۱۶۷ تن است. اما در ایران، این میزان برای ذوب آهن اصفهان ۱۶۷ تن، فولاد مبارکه ۴۳۹ تن و فولاد خوزستان ۴۹۹ تن است. با این وضعیت می‌توان امیدوار بود که همکاری با پوسکو بتواند به افزایش بهره‌وری فولاد سازهای ایرانی هم کمک کند؛ موضوعی که کلید موفقیت و رقابت‌ پذیری صنعت فولاد کشور در ورود به بازارهای جهانی است.

فناوری جدید می‌تواند در ایران جایگاه داشته باشد؟

 
در ایران فقط در منطقه طبس 2.5  میلیارد تن ذخایر زغال‌ سنگ کک‌شو است که 1.4 میلیارد تن آن زغال‌ سنگ حرارتی است که احداث کارخانه‌های جدید با فناوری فینکس می‌تواند بازار خوبی برای زغال‌ سنگ حرارتی باشد. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور معدن، گفت: کارشناسان متالورژی کشور باید درباره امکان استفاده از این فناوری در کوره‌های فولاد کنونی و اقتصادی بودن آن اظهارنظر کنند اما تا جایی که اطلاع دارم، نمی‌توان از این فناوری در کوره‌های کشور استفاده کرد. هرمز ناصرنیا ادامه داد: به همین دلیل نیاز است که در صورت مشخص شدن صرفه اقتصادی استفاده از این فناوری در کشور، واحدهای تولیدی دیگری احداث شود.

 
وی درباره فرآیند تولیدی فولاد در فینکس توضیح داد: در این روش باید زغال‌ سنگ را پودر کرده و از میزان خاکستر آن بکاهند. پس از این مرحله است که پودر را برای استفاده در فرآیند فولادسازی به ساختمان مخصوصی تزریق می‌کنند تا در کوره مورد استفاده قرار بگیرد. در حال حاضر، این ساختمان مخصوص در کارخانه‌های فولاد ایران وجود ندارند و به همین دلیل باید برای ترویج این فناوری اقدام به ساخت واحدهای تولیدی جدید کرد.

 
ناصرنیا درباره امکان آلودگی‌های زیست‌ محیطی بیشتر این فناوری اطمینان داد که شیوه تولیدی جدید، کمتر از تولید فولاد با زغال سنگ کک شو نیست به گفته وی به طور کلی، وظیفه کک در تولید فولاد افزون بر ایجاد دمای مورد نیاز برای ذوب مواد اولیه و تولید فولاد، احیا کردن اکسید آهن است. در بسیاری از موارد برای ایجاد دمای ممکن برای تولید فولاد از گاز طبیعی استفاده می‌شود تا هزینه‌های تولید کاهش یابد و در کنار آن هم کک به عنوان احیا کننده استفاده می‌شود. در این موارد، با آنکه استفاده از کک، هزینه بیشتری روی دست فولادسازها می‌گذارد، حذف آن ممکن نیست.

 
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور معدن تشریح کرد: در برخی از واحدهای تولیدی مانند فولاد مبارکه سپاهان از روش احیای مستقیم استفاده می‌شود که زغال‌سنگ در آن نقشی ندارد ولی به هر حال فناوری پوسکو هم مبتنی بر زغال‌ سنگ است و کارشناسان متالورژی باید با بررسی شرایط کشور، درباره صرفه اقتصادی آن اظهارنظر کنند.

 
با این وجود، با توجه به سطح بالاتر بهره‌ وری در پوسکو نسبت به غول‌های فولادی ایرانی می‌توان حتی پیش از آنکه کارشناسان کشور درباره امکان‌ سنجی اقتصادی استفاده از فناوری فنیکس در کشور سخن بگویند، با اطمینان از برتری این فناوری نسبت به روش‌های سنتی و قدیمی‌تر مورد استفاده در ایران سخن گفت.

- مهدی نیکوئی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان