آیا حمايت تعرفهای از صنعت فولاد گرهگشاست؟
ضعف صنعت فولاد ایران در برابر دامپینگ
معاون مديريت بازاريابي و فروش خارجي ذوبآهن دلایل جریان دامپینگ فولاد چین را تشریح کرد و گفت: در شرایط فعلی توليدكنندگان ايراني با افزايش هزينههاي انرژي، دستمزد و مواد روبهرو هستند و نمیتوانند در برابر جریان دامپینگ از خود مقاومت نشان بدهند.
به گزارش استیل تریدر، رضا زائر حيدري با بیان اینکه فولادسازان ايراني تنها شركتهايي نيستند كه معتقد به اعمال دامپينگ توسط شركتهاي خارجي هستند، گفت: در تاريخ 21 دسامبر سال جاري، شركتهاي چيني از دولت اين كشور خواستار اعمال تعرفههاي ضد دامپينگ بر واردات فولادهاي الكتريكي GOES از كشورهاي ژاپن، كره جنوبي و اتحاديه اروپا شدهاند.
24 شركت چيني معتقد هستند كه اين كشورها محصولات خود را كمتر از قيمت تمام شده به بازار چين صادر مي كنند. ووهان، پنجمين فولاد ساز بزرگ چين كه اخيرا برنامه كاهش نيروي انساني وسيعي را آغاز کرده است و بائو استيل، بزرگترين فولاد ساز چيني معتقد هستند كه پوسكو، تيسن كروپ، نيپون استيل و سوميتومو حجم زيادي از فولادهاي الكتريكي با كد 72261100 را به صورت دامپينگ به بازار چيني ارسال ميكنند.
او افزود: اين دو شركت مجموعا 900 هزار تن در سال به ظرفيت توليد فولادهاي الكتريكي خود افزوده اند بنا بر اين معتقد هستند چين نياز به وارات اين محصول ندارد مگر با اعمال تعرفه آنتي دامپينگ بر روي آن. بر خلاف تصور طرفداران اقتصاد آزاد، دامپينگ در صنعت فولاد يك توهم نيست، بلكه واقعيتي است كه به كابوس فولادسازان حتي فولادسازان چيني تبدیل شده است.
معاون مديريت بازاريابي و فروش خارجي ذوب آهن تصریح کرد: بهاي فولاد از سال 2011 تقريبا به گونهاي مداوم روند كاهشي داشته است و شاخص كنوني يعني حدود 130 تقريباً معادل با ماه هاي مياني سال 2004 قرار دارد . با اين تفاوت كه در سال 2004 چشم انداز آينده فولاد به دلائل مختلف روشن بود و اكنون مبهم. بين سالهاي 2000 تا 2008 و با خوشبيني سرمايه گذاران نسبت به شرايط پيش رو، پروژههاي زيادي در صنعت فولاد جهان كليد خورد كه در سالهاي كاهش قيمت (از 2008 تا كنون ) نيازي به اين ظرفيت عظيم وجود نداشت.
بخش بسيار بزرگي از ظرفيت فولاد جهان اكنون خاموش است و بيشتر ظرفيت خاموش در اروپا قرار دارد. چينيها هنوز واحد هاي فولادي خود را متوقف نكرده اند و مازاد ظرفيت خود را براي بالانس بازار داخلي تا آنجا كه بتوانند صادر مي كنند. در چين و استراليا نيروي كار به شدت كاهش يافت اما توليد سنگآهن و فولاد در اين دو كشور افزايش پيدا كرد.
او با بیان اینکه قيمت فولادهاي صادراتي در چين پائينتر از شاخصهاي جهاني است، گفت: هنگامي كه شاخص فولاد بر روي عدد 130 قرار دارد، شاخص محصولات صادراتي طويل چيني عدد 104 قرار گرفت. محصولات چيني 25 درصد پایينتر از شاخص فولاد صادر ميشود و اين موضوعي است كه توليد کنندگان ديگر، از جمله ايرانيها را نگران ميسازد. حاشيه سود در صنعت فولاد بسيار پایين است و 25 درصد عددي است كه معادلات را تغيير ميدهد.
زائر حیدری افزود: چينيها به سه دليل ميتوانند محصولات را با قيمتهاي پایينتري توليد و به بازارهاي ديگر از جمله ايران صادر كنند. زیرا دامپينگ دولتي، سومين دليل است اما مهمترين دليل نيست. آنها با استراليا پيمان تجارت آزاد دارند و هيچ عوارضي بابت واردات سنگآهن پرداخت نميكنند بنابراين از ارزان ترين سنگ آهن و زغال سنگ جهان بهره ميبرند. فاصله آنها با غرب استراليا كم است و بخشي از معادن اين كشور متعلق به آن هاست. استرالياييها قيمت سنگآهن را گام به گام با فولاد پایين آوردهاند و اين دو كشور اكنون يك تيم آرماني در توليد فولاد فوقالعاده ارزان هستند.
او گفت: مديريت واحدهاي فولاد سازي چيني حتي واحد هاي دولتي خصوصي و متمركز بر كاهش هزينه است. نقطه قوت آنها بهاي تمام شده است و مي توانند بهاي تمام شده خود را به شكل هاي مختلف ، از جمله تعديل نيروي انساني يا كاهش هزينه هاي لجستيكي كاهش دهند. واحد هاي ايراني قادر به انجام اين كار نيستند . بر اساس گزارش پلاتس، در استان هبي در چين نيروي انساني شاغل در صنعت فولاد 25 درصد كاهش يافته است و حقوق افراد باقيمانده نيز تا 30 درصد كاهش يافته است . با اين حال كاهش جدي در توليد فولاد در اين منطقه وجود ندارد.
زائرحیدری با اشاره به حمايت مستقيم دولت چين از صادرات جهت كنترل بازار داخلي، اظهار کرد: انجمن توليد كنندگان آهن و فولاد چين CISA بسيار قدرتمند است و مي تواند بر روي تصميم هاي دولت مركزي تاثيرگذار باشد. توليد كنندگان چيني بر اساس نوع محصول توليدي خود بخشي از ارزش كالاي صادراتي را به عنوان بازگشت ماليات ارزش افزوده از هزينه هاي ماياتي خود كم مي كنند.
در زماني كه چيني ها صادرات فولاد را آغاز كردند اين عدد 17 درصد بود اما همزمان با توسه صنعت فولاد و همچنين نياز واحد هاي داخلي اين عدد به حدود 13 درصد كاهش يافت. فولاد سازان چيني مي توانند بخشي از هزينه هاي صادراتي خود را بطور غير مستقيم (به صورت بخشودگي ماليات بر عملكرد) از دولت دريافت مي كنند. بعضي از محصولات چيني البته ماليات بر صادرات خواهند داشت اما معمولاً صادر كنندگان از كد هايي استفاده كه صادرات آن ها نه تنها ماليات ندارد بلكه جايزه صادراتي به صادر كننده تعلق مي گيرد .
او درباره اینکه آيا فولادسازان ايراني ميتوانند با چينيها رقابت كنند، گفت: توليد كنندگان ايراني با افزايش هزينههاي انرژي، دستمزد و مواد روبهرو هستند و به نظر نمیرسد بتوانند. ماليات ارزش افزوده به طور غير مسقيم هزينههاي توليد را افزايش ميدهد و امكان تعديل نيروي كار براي اغلب واحدهاي ايراني وجود ندارد. مكان يابي كارخانه هاي فولاد مناسب نبوده است و بوروكراسي دولتي هنوز بر آن ها حاكم است.
كارخانههاي فولاد ايران حداقل در شرايط فعلي قادر به رقابت به فولاد سازان چيني نخواهند بود و عدم حمايت از آنها توسط دولت باعث توقف آنها خواهد شد. از نظر اصول حسابداراي توليد با قيمت تمام شده بالاتر از بهاي فروش باعث خروج منابع مالي شركت مي شود و همانگونه كه خروج خون از بدن موجب مرگ موجود زنده است، خروج تدريجي منابع مالي نيز باعث توقف فعاليت شركت خواهد شد. قيمت تمام شده واردات، اگر چه حجم كلي واردات نيز چندان بالا نباشد، موجب كاهش قيمت محصول در بازار و ورود شركت به مرحله زيان خواهد شد.
معاون مديريت بازاريابي و فروش خارجي ذوبآهن افزود: افزايش عوارض بر روي واردات اولين ديوار دفاعي صنايع فولاد كشور است ، هيچ كس حمايت تعرفه اي را توصيه نمي كند اما همه كشورهايي كه داراي صنايع فولاد هستند آن را به مورد اجرا در مي آورند. در كمال ناباوري، حتي چين. با عوارض فعلي و در صورتي كه عوارض واردات به اندازه كافي افزايش نيابد توليد فولاد در ايران اقتصادي نخواهد بود همانگونه كه توليد منسوجات در ايران اقتصادي نيست. بطور خلاصه و در چند سطر حمايت تعرفهاي از صنايع مورد تاييد هيچ كس نيست اما چاره اي جزء آن وجود ندارد.
او در آخر یادآور شد: كشور هاي عضو سازمان تجارت جهاني مانند برزيل، مكزيك ، آمريكا، تركيه و حتي چين هر كجا كه لازم باشد واردات را كنترل مي كنند. يورفر بارها از شركت هاي ايراني در خصوص صادرات فولاد شكايت كرده تا جايي كه صادرات ايران به اروپا در مقطعي از زمان متوقف شد. ايران از معدود كشورهايي كه دروازه هاي آن براي واردات كاملاً گشوده است و واردات فولاد، موجب توقف فعاليت فولاد سازان ايراني خواهد شد، اگر چه با توجه به بزرگي حجم صنعت فولاد ايران، باور آن مشكل است.
استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان