در حالی عدم پرداخت مطالبات بازنشستگان فولاد معضل بازنشستگان و دغدغه نمایندگان مجلس شده که هر بار مسوولان قول مساعد برای ساماندهی این صندوق می‌دهند و این موضوع عملیاتی نمی‌شود.

به گزارش استیل تریدر، بر اساس اظهارات اخیر نمایندگان مجلس بیش از سه ماه است حقوق بازنشستگان فولاد پرداخت نشده و همین سبب شده این موضوع در جلسه علنی امروز مجلس در اخطاری مستند به اصل 29 قانون اساسی مطرح شود.

نمایندگان مجلس عنوان می‌کنند 20 هزار میلیارد تومان برای پرداخت مطالبات بازنشستگان فولاد اختصاص یافته که تنها 300 میلیارد تومان منابع در اختیار این صندوق قرار داده شده و این مدیرعامل صندوق است که از پرداخت مابقی این مبلغ جلوگیری می‌کند به طوری که دیروز در صحن مجلس پورابراهیمی خطاب به ابوترابی‌ فرد گفته است: شما رئیس جلسه با وزیر بودید و این مصوبات با حضور خود شما تصویب شده است!

او حتی تاکید کرده است 90 نفر از نمایندگان پیگیر این موضوع هستند و به دلیل عدم پرداخت مطالبات بازنشستگان روی رفتن به حوزه‌های انتخابیه را نداریم. حتی برخی از نمایندگان مجلس برای رفع این مشکل واگذاری صندوق بازنشستگی فولاد به تامین اجتماعی را پیشنهاد می‌دهند و اعتقاد دارند باید رئیس‌جمهور و وزرای رفاه و اقتصاد دستور بدهند تا صندوق بازنشستگی فولاد به تامین اجتماعی واگذار شود تا مشکل بازنشستگان حل شود.

اما چرا امروز صندوق بازنشستگی فولاد با این بحران مواجه شده است با نگاه به گذشته می‌توان متوجه شد دلیل اصلی این بود که در سال‌های گذشته با تعریف بازنشستگی زودرس یا پیش از موعد در کشور تعداد بازنشسته‌های بخش‌های مختلف افزایش یافت. به طور مثال فردی که از 25 سال سابقه کاری برخوردار بود، با قانون پنج سال ارفاق، برای بازنشسته شدن انگیزه پیدا می‌کرد و به گروه بازنشستگان می‌پیوست.

همین موضوع باعث شد سهم حقوق و مزایای دولتی از بودجه جاری کشور که در سال‌های قبل از 84، 66 درصد بود در سال 92 به 80 درصد برسد. به همین دلیل دولت برای اینکه بتواند استخدام‌های جدیدی به‌عمل آورد، یکسری از نیروهای انسانی بخش‌های مختلف را با استناد به همین قانون بازنشسته اعلام کرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تاسیس صندوق بازنشستگان فولاد به اواخر دهه 60 برمی‌گردد و این صندوق از سوی فعالان معدنی در راستای حمایت از کارگرانی که در صنعت فولاد مشغول هستند، (شامل کارگران معدن و کارگران کارخانه‌های فولاد و زیر مجموعه آن) راه‌اندازی شد.

این صندوق با آیین‌نامه‌ای خاص تاسیس شد تا حمایت‌های ویژه‌ای از کارگران این صنعت داشته باشد، اما چون آیین‌نامه از تعریف خاصی برخوردار نبود، موجب شد تا بسیاری از کارگران مشغول در زیر مجموعه فولاد را تحت پوشش خود قرار دهد که سابقه فعالیتی از 12 سال تا 18 سال داشتند، اما حقوق و مزایای 30 روز کار کامل را دریافت می‌کردند.

این موضوع به سخت و زیان آور بودن کار در معادن سنگ‌آهن و کارخانه‌های فولاد ارتباط دارد و قرارداد نانوشته‌ای میان کارگران و مسوولان صندوق تلقی می‌شد. از همین رو اعتراضی به میزان کارکرد و زمان بازنشستگی و تفاوت بین 12 سال یا 18 سال شنیده نشد.

برخی‌ معتقدند راه‌اندازی این صندوق به دلیل اینکه با تکیه بر تجربه موفق صندوق بازنشستگی نفت در دوران سازندگی صورت گرفته، فعالان بخش صنعت را به تاسیس این صندوق خوشبین کرد و باعث شد آینده خود را در دوران بازنشستگی روشن تصور کنند، در صورتی که در این سال‌ها به دلیل آنچه برخی برداشت‌های بی‌حساب و کتاب از این صندوق عنوان می‌کنند، صندوق بارها با مشکل مالی روبه‌رو شده و برای پرداخت حقوق بازنشستگان فولاد دست به دامن کارخانه‌های بزرگی مانند فولادمبارکه، ذوب آهن اصفهان، فولاد خوزستان و سایر مجموعه‌های وابسته به این شرکت‌ها شود.

پس از حمایت‌های مالی که در راستای تامین منابع این صندوق صورت گرفت، خصوصی‌سازی کارخانه‌های فولاد مطرح شد. در نتیجه فولادمبارکه از قالب دولتی بودن خارج و خصوصی شد. پس از این اقدام، تزریق پول به این صندوق قطع و اعلام شد این واحد صنعتی تنها از پس پرداخت حقوق بازنشستگان مجتمع فولادی خود برمی‌آید و به صندوق‌ بازنشستگان نمی‌تواند کمک مالی برساند. از سویی کارخانه‌های دیگر هم به همین شکل از حق مشارکت در این صندوق سربازدند.

از آن پس صندوق بازنشستگی فولاد بر اساس تصمیم مسوولان دولت نهم و دهم از زیر مجموعه وزارت صنعت معدن و تجارت خارج شده و به سازمان تامین اجتماعی واگذار شد. این در حالی است که سازمان تامین اجتماعی به عنوان اصلی‌ترین سازمان تصمیم‌گیرنده درباره هلدینگ‌های زیر مجموعه شستا (شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی) مدت‌ها از پذیرش صندوق بازنشستگان فولاد، امتناع می‌کرد. زیرا معتقد بود این شرکت، شرکتی ورشکسته و وضعیت منابع مالی آن نامشخص است.

برخی‌نیز معتقدند در سال‌های اخیر دولت قبل هر موقع با کسری مواجه می‌شد از صندوق بازنشستگان فولاد برداشت می‌کرد و سهمی که در صندوق به عنوان منابع جمع‌آوری می‌شد، مربوط به واحدهای مختلف بود. به طور مثال سهم شش میلیارد تومانی فولادمبارکه، سهم 20 میلیارد تومانی ذوب آهن اصفهان، سهم 12 میلیارد تومانی فولاد خوزستان تا سهم‌گیری‌های مختلف که مربوط به زیرمجموعه‌ها یعنی معادن سنگ‌آهن بافق و غیره در این صندوق به عنوان حق مشارکت جمع‌آوری می‌شد.

تا جایی که منابعی که این کارخانه‌ها به صندوق تزریق می‌کردند تا چند سال گذشته موجب شد تا صندوق بازنشستگی فولاد همچنان پاسخگوی بازنشستگان خود باشد. تا زمانی که این کارخانه‌ها خصوصی نشده بودند، مشکلی نبود اما به محض اینکه از قالب دولتی بودن به خصوصی شدن پیوستند، صندوق بازنشستگان هم از پرداخت حقوق به بازنشستگان بخش خود عاجز شد.

بالاخره با بهم خوردن تناسب ورودی و خروجی نتیجه این شد که 86 هزار نفر بازنشسته با مشکل عدم یا تاخیر دریافت حقوق مواجه شوند. گرچه برخی کارشناسان معتقدند دلیل عدم موفقیت صندوق فولاد این است که در این سال‌ها نتوانسته سرمایه‌گذاری یا حرکت اقتصادی سنگینی داشته باشد و در روز مبادا بتواند به تنهایی از پس بحران‌های مالی بربیاید. با این حال همچنان صندوق فولاد در پرداخت مطالبات بازنشستگان مشکل دارد و 85 هزار بازنشسته در انتظار واریز حقو‌ق‌شان هستند. 

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان