تعامل دولتی- خصوصی، راهی به گذر از گلوگاه‌های معدنی است
اکتشاف، کلید قفل‌های بسته کانسار
در معدنکاری و فعالیت‌های وابسته به آن گلوگاه‌های مختلفی وجود دارد که برای رفع آنها پیش‌نیازهایی لازم است. برخی از کارشناسان و فعالان معدنی اکتشاف را به عنوان گلوگاه معدنی معرفی می‌کنند و معتقدند که باید با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری، زمینه را برای اجرای فعالیت‌های اکتشافی فراهم کرد.
به گزارش استیل تریدر،برخی از کارشناسان و فعالان معدنی اکتشاف را به عنوان گلوگاه معدنی معرفی می‌کنند و معتقدند که باید با برنامه ریزی و سرمایه گذاری، زمینه را برای اجرای فعالیت‌های اکتشافی فراهم کرد.
اما برخی دیگر بازار مواد معدنی و رکود حاکم بر آن را گلوگاه فعالیت‌های معدنی می‌دانند که باعث شده معادن کمتر از ظرفیت موجود در معادن خود برداشت کنند. ایمنی معادن و همچنین استفاده از اصول و روش صحیح معدنکاری نیز از دیگر نیازهای بخش معدن ایران است. آنچه در این میان مهم است و می‌تواند این گلوگاه‌ها را برطرف کند تعامل بین بخش‌های مختلف اعم از خصوصی و دولتی است چراکه دولت با وضع قوانین و شفاف سازی آن و همچنین ارائه تسهیلات و منابع مالی به معدنکاران و فعالان این بخش می‌تواند برطرف کننده این گلوگاه‌ها باشد.
سرمایه گذاری در بخش اکتشاف
مصطفی موذن‌زاده، مشاور معاون اول رییس‌جمهوری معتقد است مهم‌ترین گلوگاه‌های معدنی ایران اکتشاف است و باید روی آن سرمایه گذاری انجام شود. این بخش از فعالیت‌های معدنی پیش نیازهایی همچون ریسک پذیری، سرمایه گذاری و اجرای فعالیت‌ها به شکل علمی نیاز دارد و این موارد باید تامین و به کار گرفته شود. در بسیاری از نقاط کشور معادن وجود دارند که سرمایه گذاری روی آنها نتیجه خوبی خواهد داشت. حال معدنکاران و فعالان این حوزه می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و به رشد و توسعه معدنکاری کمک کنند.
پی جویی دقیق در محدوده‌های معدنی
عباسعلی ایروانی، مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره چالش‌ها و گلوگاه‌های موجود در بخش معدن ایران گفت: عمده‌ترین گلوگاه بخش معدن ایران اکتشافات معدنی است زیرا به غیراز برخی محدوده‌های معدنی که در سال‌های قبل با همکاری دیگر کشورها اکتشاف شده‌اند یا برخی معادن بزرگ که به شکل اصولی مورد اکتشاف قرار گرفته در بقیه بخش‌ها اکتشافات به شکل کامل انجام نشده و اطلاعاتی راجع به ذخایر معدنی موجود در آنها به صورت دقیق وجود ندارد.
او ادامه داد: بسیاری از مواد معدنی در اعماق زمین قرار گرفته‌اند اما در ایران عمده اکتشاف و برداشت از ذخایر در عمق‌های سطحی تا درنهایت ۱۰۰متر انجام شده است. البته پی‌جویی و شناسایی موادمعدنی با استفاده از عملیات ژئوفیزیک هوایی در تمام کشور به شکل مقطعی انجام شده و همه محدوده‌ها را پوشش نداده است.
ایروانی گفت: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران چندی پیش در خراسان رضوی عملیات ژئوفیزیک هوایی را انجام داد و به مواد معدنی خوبی که انتظار وجود آنها در این منطقه نمی‌رفت، دست پیدا کرد. بنابراین اگر اکتشاف با کار اصولی و سیستماتیک انجام شود و میزان مواد معدنی موجود در کشور و همچنین اطلاعات کمی و کیفی آنها به‌دست آید، امکان بهره برداری از آنها به صورت اصولی‌تری فراهم می‌شود.
مدیرکل نظارت بر امور معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: یکی دیگر از گلوگاه‌های معدنی، به استخراج مواد معدنی باز می‌شود زیرا بیشتر ماشین‌آلات معدنی که در این بخش استفاده می‌شود مستهلک هستند و اصول فنی که برای استخراج به کار گرفته می‌شود نیز آنچنان که باید به روز نیست. همانطور که در بخش اکتشاف رعایت اصول فنی و استفاده از دانش فنی جزو ملاک‌های اصلی است و در صورت در اختیار نداشتن اطلاعات صحیح از نوع ماده‌معدنی و میزان آنها، معدنکاران را برای برداشت آنها سردرگم خواهد کرد.
او ادامه داد: بحث آموزش و ایمنی در معادن، نیز از دیگر گلوگاه‌ها و چالش‌های بخش معدن است چراکه به دلیل نداشتن امکانات و برنامه ریزی دقیق نتوانستیم آنچنان که باید موارد یاد شده را در معادن اجراکنیم. بنابراین با آموزش مناسب می‌توان از خطرات و حوادث فردی که گاهی در معادن ایجاد می‌شود، جلوگیری کرد.
ایروانی بر این باور است با وجود اینکه هم‌اکنون ذخیره موادمعدنی به اندازه تامین کارخانه‌های فرآوری مورد نیاز موجود است اما به دلیل کمبود تقاضای آن، امکان فعال کردن معادن با تمام ظرفیت وجود ندارد و عمده معادن میزان بهره برداری کمتری از آنچه که در پروانه بهره‌برداری ذکر شده را انجام می‌دهند که نتیجه آن کاهش بهره وری و افزایش قیمت تمام شده محصول است. بنابراین بحث بازار مواد معدنی و صنایع پایین دستی، فرآوری مواد معدنی، رکود صنعت ساختمان همگی در کنار یکدیگر از چالش‌های بخش معدن است.
او تاکید کرد: دولت می‌تواند در بخش اکتشاف و بهره برداری در حد توان خود تسهیلات لازم را فراهم کرده و در اختیار متقاضیان قرار دهد. همچنین می‌تواند زمینه حضور سرمایه گذاران خارجی را در کشور فراهم کند زیرا حضور آنها در کشور، علاوه بر وارد کردن منابع مالی و سرمایه، زمینه انتقال دانش فنی را نیز فراهم خواهد کرد. همچنین دولت می‌تواند با فراهم کردن زمینه برای آموزش معدنکاران در بخش استخراج و همچنین بالا بردن سطح ایمنی معدنکاری به رفع چالش‌ها کمک کرده و با وضع قوانین معدنی، زمینه حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی را در کشور فراهم کند.
اکتشاف پله نخست معدنکاری
عضو کمیته اکتشاف خانه معدن درباره گلوگاه‌های معدن ایران گفت: گره مشکلات بخش معدن ایران به‌دست سازمان‌های مختلف اعم از بخش خصوصی (افراد حقیقی و حقوقی) فعال در بخش معدن، برخی سازمان‌های دولتی، سازمان محیط زیست و منابع طبیعی و دستگاه‌های مرتبط دولتی همچون اداره راه‌سازی، سازمان میراث فرهنگی و... باز می‌شود در حالی که به نوعی از آنها با نام عوامل بازدارنده و به عنوان گلوگاه برای فعالیت‌های معدنی یاد می‌کنند.
ناصر عابدیان تاکید کرد: اکتشاف پله نخست یا ورودی فعالیت‌های معدنی است و نمی‌توان آن را به عنوان تنها گلوگاه این بخش دانست. از طرفی جامعه معدنی ایران با کشورهای پیشرو در عرصه معدن همچون افریقای جنوبی، کانادا، استرالیا، امریکا و کشورهای اروپایی نیز قابل مقایسه نیست چراکه بسیاری از بخش‌ها از دانش فنی گرفته تا تجهیزات و فناوری‌های بخش معدن و همچنین قوانین کشورها با یکدیگر متفاوت است.
وی بر این باور است باید توان مالی کافی برای اجرای فعالیت‌های معدنی در حد استاندارد وجود داشته باشد تا نتیجه مثبتی از معدنکاری حاصل شود. همچنین وضعیت مالی بخش خصوصی و سخت‌افزارهای مورد نیاز بخش معدن نیز از گلوگاه‌های بخش معدن هستند.
او ادامه داد: اگر قرار باشد زمینه برای اکتشافات معدنی به عنوان نخستین حلقه راه‌اندازی معادن و رسیدن به محصول نهایی فراهم شود باید قوانین و سازمان‌های دولتی مرتبط با معدن، بازنگری شده و به معدن، جامعه معدنی، بخش‌خصوصی و افرادی که می‌خواهند در این حوزه فعال باشند نگاه مثبت‌تری داشته باشند. این در حالی‌است که برخی از ارگان‌ها به عنوان دست‌انداز و مانعی برای ادامه فعالیت‌های معدنی به شمار می‌آیند و این بخش‌ها باید به عنوان سرعت دهنده فعالیت‌های معدنکاری افراد حقیقی و حقوقی این بخش باشند نه اینکه نقش بازدارنده ایفا کنند.
عضو کمیته اکتشاف خانه معدن بر این باور است که جامعه معدنی ایران از ظرفیت لازم برای داشتن برنامه مدون، تنظیم و برنامه ریزی شده، برخوردار است و مدیریت دقیق و خوب می‌تواند اثرات قابل توجهی برای رسیدن به این اهداف را داشته باشد چرا که در جهان امروز مدیریت توانمند و آگاه به اصول فنی و مدیریتی حرف نخست را می‌زند که بخش معدن نیز از آن مستثنا نیست و در تمامی بخش‌ها از اکتشاف گرفته تا فرآوری و کانه آرایی محصول اثرگذار خواهد بود.
استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت و فولاد ایران و جهان