برای ۱۰ سال آینده افزایش ظرفیت تولید فولاد به میزان ۵۵میلیون تن در نظر گرفته شده اما گویا تاکنون برای بیش از ۱۰۰میلیون تن فولاد مجوز صادر شده است.

به گزارش استیل تریدر، این در حالی است که برای این میزان تولید در ایران تقاضا وجود ندارد و به نظر می‌رسد بسیاری از این مجوزها خارج از برنامه صادر شده استو از آن گذشته سرانجام بسیاری از این مجوزها معلوم نیست.به اعتقاد کارشناسان و مسئولان حوزه فولاد اخذ مجوز به معنای اجرای پروژه نیست چراکه برخی‌ها فقط در مرحله اخذ مجوز باقی می‌مانند و نمی‌توانند به مرحله اجرا برسند.

کارشناسان اعتقاد دارند که دولت نمی‌تواند برای افرادی که خواهان دریافت مجوز برای واحدهای تولیدی هستند، مجوز صادر نکند اما کاری که می‌توان در این زمینه انجام داد این است که به پروژه‌هایی با توجیه فنی و اقتصادی مجوز و تسهیلات ارائه دهند.

 
مجوز ۱۴۴ میلیون تن فولاد صادر شد

 
مشاور معاون اول رییس‌ جمهوری با اشاره به مجوزهای بی‌رویه در زمینه فولاد، از کاهش تمایل به سرمایه‌ گذاری در صنعت فولاد می‌گوید و اضافه می‌کند: در مقطع فعلی مجوز تولید فولاد به ۱۴۴میلیون تن رسیده در حالی که تولید ۵۵میلیون تن فولاد هم در طرح جامع دست بالا گرفته شده است.مصطفی موذن‌زاده با بیان اینکه در بیشتر کشورها سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد کاهش پیدا کرده، بیان می‌کند: درحال‌ حاضر پروژه‌های جدیدی در صنعت فولاد مطرح نیست و سرمایه‌ گذاری وارد این پروژه‌ها نمی‌شود.

مشاور معاون اول رییس‌جمهوری با بیان اینکه سرعت پروژه‌های فولادی در تمام دنیا افت پیدا کرده، گفت: سیاست گذاران بسیاری از کشورها نسبت به سرمایه‌ گذاری‌های جدید در پروژه‌های فولادی صرف‌ نظر کرده‌اند و به نوعی فتیله سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد را پایین کشیده‌اند.وی می‌افزاید: در صنعت فولاد کشور هم دولت باید از سرمایه‌ گذاری در واحدهایی که توجیه اقتصادی ندارد صرف‌ نظر کند و در عوض به طرح‌هایی که پیشرفت فیزیکی مناسبی داشته، بها بدهد. در واقع واحدهای فولادی که منابع آنها هنوز تامین نشده و مطالعات بازارشان چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای ندارد، باید تعطیل شوند.

موذن‌ زاده با اشاره به افزایش ظرفیت تولید به ۵۵میلیون تن فولاد تصریح می‌کند: براساس برنامه‌ ریزی‌ها قرار نیست بیش از این ظرفیت تولید فولاد داشته باشیم به همین دلیل دیگر لزومی ندارد واحدهای جدید فولاد سازی که پیشرفت فیزیکی مناسبی ندارند، راه‌اندازی شوند.مشاور معاون اول رییس‌ جمهوری با بیان اینکه بیش از ۵۵میلیون تن افزایش ظرفیت تولید فولاد عددی ایده‌آل و رویایی خواهد بود، اظهار می‌کند: وضعیت پروژه‌هایی که نقطه برگشت ندارد با پروژه‌های فولادی دیگر تفاوت دارند زیرا در واحدهایی که مشکل جانمایی دارند باید مکان کارخانه تغییر پیدا کند. چراکه ۱۰ تا ۲۰درصد که پیشرفت فیزیکی بالایی به‌ شمار نمی‌آید و نباید تصور شود که چنین واحدهایی در صنعت فولاد آینده‌دار است.

علاوه بر آن پروژه‌هایی که ۵۰ تا ۶۰درصد پیشرفت فیزیکی داشتند باید به اتمام برسند. موذن‌زاده با بیان اینکه بازار فولاد در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶م وضعیت مناسبی نخواهد داشت، بیان می‌کند: امیدواریم این وضعیت بازار از ۲۰۱۷م بهبود پیدا کند و رونق به آن برگردد. برآوردها و پیش‌ بینی‌ها حاکی از آن است که واحدهایی که قیمت‌های تمام‌شده بالایی دارند مجبور می‌شوند خطوط تولید خود را تعطیل کنند اما در سال ۲۰۱۷م تقاضاهایی ایجاد خواهد شد و قیمت محصولات فولادی رشد پیدا خواهد کرد. البته در آن مقطع مسیر قیمت فولاد روند کندی خواهد داشت و دیگر به قیمت‌های قبلی باز نخواهد گشت.

مشاور معاون اول رییس‌ جمهوری با اشاره به صحبت‌های اخیر رییس‌ جمهوری درباره ۷/۵ هزار میلیارد تومان تزریق منابع مالی به طرح‌های عمرانی، می‌افزاید: با این منابع مالی حجم بسیاری از تقاضا به سمت بازارهای فولاد و سیمان خواهد آمد و این طرح‌ها نیاز عمده‌ای به تیرآهن، میلگرد و ورق است. اگر چنین منابعی تزریق به پروژه‌های عمرانی شود بخش عمده‌ای از آن بازار فولاد را تکان خواهد داد.

طرح‌های فولادی کنار آب توجیه فنی و اقتصادی دارد

 
رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن فولاد می‌گوید: درخواست برای مجوزهای فولادی به این صورت است که یکسری از افراد مجوز احداث کارخانه یا واحد تولیدی را می‌گیرند اما به خاطر تامین مالی نبودن یا به صرفه نبودن طرح نمی‌توانند پروژه‌هایی خود را اجرایی کنند. وی خاطرنشان می‌کند: گاهی خود بانک‌های عامل متوجه می‌شوند که مجوزهای اخذ شده از سوی افراد دارای توجیه اقتصادی نیست یا خود واحدها به این یقین می‌رسند که واحدها برای آنها صرفه اقتصادی ندارد و از ادامه فعالیت صرفه نظر می‌کنند.

 
وی تصریح می‌کند: بانک‌ها نباید به هرگونه مجوزی تسهیلات بدهند چراکه بخشی از بار تامین سرمایه مورد نیاز واحدهای جدید بر عهده سیستم بانکی است و سیستم بانکی باید به اندازه کافی سختگیری کرده و عوامل موثر بر موفقیت طرح پیشنهادی را بررسی و شناسایی کنند.وی بیان می‌کند: همچنین محل احداث طرح‌ها باید در نظر گرفته شود. تاکنون هر طرح فولادی که در ایران پیشنهاد و اجرا شده به جز در جنوب کشور و در نزدیک آب‌های آزاد در نقاط دیگر توجیه اقتصادی ندارد و هر کسی می‌خواهد طرح فولادی احداث و راه‌اندازی کند باید در مناطق جنوبی کشور باشد تا ادامه کار واحد فولادی به نوعی تضمین شود.

به گفته وی، تولید کنسانتره و گندله کنار معادن توجیه اقتصادی دارد اما آنچه مسلم است باید دقت شود احداث کارخانه‌های فولاد در مرکز کشور نباشد. در مقابل نیز نباید در تولید کنسانتره و گندله و آهن اسفنجی سختگیری شود چراکه اینها جزو مزیت‌های کشور به شمار می‌آید و باید کنار معادن احداث شوند که زیرساخت‌های لازم مانند گاز و برق وجود دارد اما از تولید آهن اسفنجی به بعد باید کارخانه‌ها در بنادر احداث شوند.

خلیفه‌ سلطانی عنوان می‌کند: از حالا به بعد نباید برای داخل کشور فولاد تولید کنیم بلکه باید هدف صادراتی داشته باشیم یعنی تولید ما صادرات محور باشد به همین دلیل بانک‌ها نباید اجازه دهند فولادسازی‌ها در اقلیم مرکزی ایران احداث شوند.به گفته وی، برای سال ۱۴۰۴ قرار است ۵۵میلیون تن تولید فولاد داشته باشیم و باید در همین چارچوب مجوز داده شود البته بسیاری از مجوزها عملیاتی نمی‌شوند.

دبیر انجمن فولاد درباره اینکه واحدهای فولادی با چه ظرفیتی در ایران توجیه اقتصادی دارد، تصریح می‌کند: این مسئله بستگی به نوع فناوری‌های مورد استفاده دارد. در بسیاری از کشورهای دنیا واحدهای بالای ۵میلیون تن توجیه اقتصادی دارند اما در نورد واحدهای ۳۰۰هزار تن و در آهن اسفنجی به روش گازی بالای۸۰۰هزار تن و در روش زغالی بالای ۷۰هزار تن توجیه اقتصادی دارند.

طرح‌های فولادی توجیه اقتصادی داشته باشند

 
احمد دنیانور، مدیرعامل فولاد جنوب نیز می‌گوید: آنچه امروزه درباره مجوزها بحث می‌شود واحدهای زیر ۵۰۰هزار تن است که توجیه فنی و اقتصادی ندارند اما اینکه یک نفر تقاضای مجوز کرده و ما به او مجوز ندهیم مغایر با حقوق شهروندی است چراکه شاید فردی متقاضی این باشد که زیر یک هزار تن محصول تولید کند و مدعی باشد که مشتریان خاص خود را دارد و برای او توجیه اقتصادی دارد.

وی می‌افزاید: بنابراین نمی‌توان جلوی صدور مجوزها را گرفت اما اینکه گفته می‌شود بالای ۱۰۰میلیون تن مجوز تولید فولاد صادر شده ولی ما در برنامه خود تولید ۵۵میلیون تن را مدنظر قرار داده‌ایم با هم متفاوت است زیرا بسیاری از مجوزهای اخذ شده منجر به اجرای پروژه نشده و نمی‌شود.وی خاطرنشان می‌کند: موضوع صدور مجوز نمی‌تواند از سوی دولت محدود شود ولی دولت باید واحدهایی را به‌عنوان واحدهای مطالعاتی ایجاد کند که این واحدها کمک کند پروژه‌ها از مسیرهای که فاقد توجیه فنی و اقتصادی هستند، اجتناب کنند.

دنیانور می‌افزاید: صدور مجوز به تنهایی نمی‌تواند در روند کار واحدها خللی ایجاد کند زیرا واحدهایی که ایجاد شده‌اند باید به سمت توجیه فنی و اقتصادی بروند. وی تصریح می‌کند: اینکه در هر کشوری نیاز به واحدهای چند تنی وجود دارد بستگی به شرایط کشورها دارد در افریقای جنوبی، برزیل و هندوستان احداث واحدهای بالای ۳۰هزار تن توجیه اقتصادی دارد در حالی که در کشور ما واحدهای بالای ۵۰۰هزار تن توجیه اقتصادی دارند. وی تاکید می‌کند: این مسئله به میزان مصرف و بازار کشورها، به ذخایر مواد اولیه، دسترسی به انرژی و راه‌های دسترسی ارتباط پیدا می‌کند که باید در این زمینه مطالعات دقیق و اصولی انجام شود و فنی بودن طرح مورد بررسی قرار گیرد.

- بهناز صفری-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان