واکنش شرکت ملی مس به اتهام خام‌فروشی
شرکت ملی مس درباره گزارشی مبنی بر بازگشت مس ایران به خام‌فروشی توضیحاتی ارائه و اعلام کرد که فروش کنسانتره مصداق خام‌فروشی نیست.
به گزارش استیل تریدر، توضیح شرکت ملی مس درباره این گزارش بدین شرح است: بحران اقتصادی، شرایطی تاثیرگذار بر نحوه تصمیم گیری شرکت های بزرگ حوزه معدنی در خصوص استخراج، تولید و فروش آن است. عدم درک شرایط بحران اقتصادی و عدم تلاش برای منطقی ساختن قیمت تمام شده منجر به ضرر شرکت ها می شود. بر این اساس بحران اقتصادی جهانی، وضعیت مس یا «دماسنج اقتصاد» جهان را نیز دچار بحران کرده است. به همین دلیل مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران همچون سایر مدیران این حوزه در جهان، بر آن شده اند راه و روشی به صرفه در استخراج و تولید مس اتخاذ کنند تا از متضرر شدن شرکت در وضعیت بحران اقتصادی جلوگیری شود.
در شرایط کنونی نه تنها شرکت مس ایران بلکه تمام شرکت های بزرگ معدنی مس با اعمال سیاست‌هایی نظیر تعطیلی معادن غیراقتصادی، کاهش تولید و پیش بردن تولید مس تا مرحله کنسانتره و تولید کاتد در حد نیاز مصرف داخلی و خارجی، سعی در منطقی ساختن قیمت تمام شده دارند تا با حفظ موجودیت اقتصادی خود از شرایط بحران عبور کنند. برای نمونه شرکت گلنکور یکی از تولیدکنندگان بزرگ معدنی مس در جهان طی نیمه اول سال 2015 اعلام کرد که 29 درصد از درآمدهای خود را از دست داده است و قصد دارد هزینه 6.8 میلیارد دلاری پرو‍ژه‌های توسعه‌ای خود را به پنج میلیارد دلار کاهش دهد.
واضح است که خام فروشی روشی عقلانی و منطقی در جلوگیری از ضرر شرکت نیست. در چرخه تولید مس ابتدا اکتشاف و استخراج معدن و سپس مرحله تغلیظ صورت می‌گیرد و مهم‌ترین بخش ایجاد ارزش افزوده در صنعت مس، بخش تغلیظ است که بسیار مناسب سرمایه گذاری است.
در صورتی که شرکت مس بعد از استخراج، اقدام به فروش سنگ معدنی مس کند مصداق خام فروشی است ولی هنگامی که سنگ معدن استخراجی عملیات تغلیظ و فلوتاسیون را از پشت سر می‌گذراند و تبدیل به کنسانتره مس می‌شود، فروش کنسانتره مصداق خام‌فروشی نیست چرا که عملیات تولید روی سنگ معدن شکل گرفته است. بنابراین می‌توان گفت که در شرایط فعلی و با توجه به مصرف پایین کاتد در کشور مهم‌ترین بخش ایجاد ارزش افزوده در صنعت مس، بخش تغلیظ و تولید کنسانتره است که بسیار مناسب سرمایه گذاری است.
این نکته‌ای است که مدیرعامل شرکت مس در سخنرانی اخیر خود به آن اشاره کرد و گفت فروش کنسانتره خام‌فروشی نیست و بیان کرد که توسعه بخش ذوب که این مهم در برنامه توسعه شرکت مس لحاظ شده است، زمانی ضرورت پیدا می‌کند که مصرف کاتد کشور بالا باشد و برای آن تقاضا ایجاد شود.
مرادعلیزاده در این باره یاد آور شد فقط در این شرایط است که شرکت ملی صنایع مس ایران موظف است که کنسانتره را تبدیل به کاتد کند و گفت در زمان کنونی قیمت تمام‌شده مس در حدود 4850 دلار به ازای هر تن کاتد است. معنای این سخن این است که در اوضاع فعلی قیمت تمام‌شده و قیمت فروش تقریباً باهم برابر است.
بنا به نظر کارشناسان در صورتی که طی 10 سال آینده یعنی تا سال 1404 کشور رشد شش درصدی داشته باشد مصرف کاتد کشور 180 هزار تن خواهد بود، این در حالی است که بر اساس سرمایه گذاری‌های که از گذشته در خصوص راه‌اندازی واحدهای ذوب در سرچشمه و خاتون آباد شده است ظرفیت تولید کاتد 400 هزار تن است.
علاوه بر ظرفیت بالای تولید کاتد در کشور، تاسیس و راه اندازی واحدهای ذوب آلایندگی و خطرات زیست محیطی زیادی به همراه دارد و در حال حاضر آلایندگی‌هایی که مجتمع ذوب خاتون آباد ایجاده کرده مشکلات زیست محیطی زیادی را برای مردم، کشاورزان و مرتع داران ایجاد کرده است.
برای رفع آلاینده‌های حاصل از واحدهای ذوب میلیاردها تومان و میلیون‌ها دلار باید سرمایه گذاری شود که شرکت مس بخشی از این آلایندگی را با تولید اسید رفع کرده است و این شرکت در این زمینه اقدامات خوبی هم صورت داده است ولی نکته مهم در خصوص تولید اسید این است که مصرف اسید در کشور در حال حاضر 800 هزار تن است و اگر شرکت مس بخواهد اقداماتی برای رفع کامل آلایندگی از منطقه ذوب خاتون آباد و سرچشمه انجام دهد باید مصرف یک میلیون و 350 هزار تن اسید در کشور را داشته باشد. این در حالی است که این مقدار در کشور مصرف نمی شود و امکان صادرات این فراورده به دلیل وجود مشکلات فراوان در حمل و نقل به راحتی امکان پذیر نیست و خطرات زیادی دارد.
با توجه به هزینه بر بودن راه‌اندازی واحدهای ذوب بالاتر از توان و ظرفیت مصرف کشور و خطرات زیست محیطی این واحدها می‌توان گفت ارزش افزوده در شرایط کنونی در صنعت مس در تغلیظ و تولید کنسانتره ایجاد می‌شود و هرگونه عملیات تولیدی که پس از آن در کشور صورت گیرد بر بستر هزینه‌های غیربازده و غیراقتصادی است. در حال حاضر با وجود تکنولوژی فلش در خاتون‌آباد، شرکت مس در حدود 30 میلیون دلار در سال زیان ناشی از عملکرد را متحمل می‌شود. بنابراین ایجاد و راه‌اندازی واحد ذوب تا زمانی که مصرف کاتد در کشور وجود نداشته باشد زیان و ضرر زیادی را بر دوش شرکت مس می‌اندازد.
بر اساس آنچه گفته شد به نظر می‌رسد شرکت مس ایران در زمان کنونی سعی در تحقق راهکارهای زیر دارد:
در وهله اول، در شرایطی که طبق اظهارات کمیسیون مس شیلی ، مازاد جهانی مس تصفیه شده طی سال جاری به 167 هزار تن خواهد رسید- تحت تاثیر کاهش رشد انتظاری تقاضای مس چین از 5/3 درصد به دو درصد و هم چنین کاهش رشد انتظاری تقاضای اروپا از 1.5 درصد به صفر درصد - شرکت مس ایران هماهنگ با بازارهای جهانی و در راستای تولید متوازن، استخراج مس و تولید کنسانتره را در حد نیاز داخلی و خارجی در اولویت کار خود قرار داده است و با تعطیلی واحدهای غیر اقتصادی و تمرکز بر ایجاد ارزش افزوده در صنعت مس در بخش تغلیظ از دوران رکود عبور کند.
در وهله دوم، با توجه به افزایش قیمت تمام شده تولید مس کاتد، هزینه بسیار بالای راه‌اندازی واحد ذوب، حجم بالای آلایندگی محیط زیست، کاهش تقاضا و افزایش موجودی مس کاتد به چیزی در حدود 53 تا 55 هزار تن در انبارهای شرکت مس شرکت، این شرکت تلاش دارد بر اساس نیاز و تقاضای داخلی و خارجی کاتد و دیگر محصولات را تولید کند تا از صرف هزینه غیربازده جلوگیری کند.
در وهله سوم، در شش ماهه نخست سال جاری مطابق جدول زیر 188 هزار تن کاتد و مفتول در بورس کالا عرضه شد و فقط حدود 60 هزار تن آن خریداری گردیده است. این مقدار فروش بیانگر این نکته است که بازار داخل توان خرید بیش از مقدار فوق را ندارد. زیرا که از یک سو باوجود تخفیف 5/4 درصدی قیمت مس نسبت به قیمت های LME برای فروش کاتد در بازار داخل به منظور حمایت از صنایع پایین دست و از سوی دیگر با عرضه منظم و با تناژ بالا بگونه ای که بازار را اشباع کرده است شاهد هستیم که جمعا حدود 30 درصد خرید صورت گرفته است.
در وهله سوم، علاوه بر متوازن ساختن تولید و مدیریت هزینه‌ها شرکت ملی مس ایران تلاش دارد در شرایط فعلی توجهی ویژه به موضوع اکتشاف داشته باشد چرا که این موضوع ارتباطی به دوره‌های رکود و غیررکود ندارد. به بیان دیگر « اکتشاف نقشه راه توسعه است و هرچه سرمایه‌گذاری در آن صورت گیرد، در آینده نتیجه بخش‌تر خواهد بود. به عبارت دیگر، اکتشاف راه آینده بخش معدنی را نشان می‌دهد و توسعه بدون آن امکانپذیر نیست.
استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان