بازار سنگ‌آهن همچنان با تنش‌های قیمتی و سیاست‌های چین مواجه است، به همین دلیل وضعیت صادرات این محصول معدنی نیز با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو شده است. در شرایط فعلی چین بر خرید از برزیل و استرالیا متمرکز شده، در نتیجه حضور ایران در این بازار نسبت به گذشته کم‌رنگ شده است.

با این وجود برخی کارشناسان حوزه آهن معتقدند صادرات سنگ‌آهن ایران تا سال ۲۰۱۹م، متوقف خواهد شد اما از سوی دیگر در صورت اجرایی شدن برنامه اکتشافی و استخراجی ایمیدرو، علاوه بر تامین سنگ‌آهن مورد نیاز برای تولید ۵۵میلیون تن فولاد، می‌توان نزدیک به ۱۰تا ۱۵میلیون تن آن را صادر کرد.

توقف صادرات سنگ‌آهن تا ۲۰۱۹میلادی

 
به گزارش استیل تریدر چندی پیش رویترز به نقل از یکی از مدیران صنعت سنگ‌آهن کشور خبر داد؛ صادرات سنگ‌آهن ایران به دلیل قیمت‌های پایین و نیاز صنعت فولاد داخلی به مواد خام بیشتر برای ۳ برابر کردن تولید تا سال ۲۰۲۵م، ممکن است از سال ۲۰۱۹م متوقف شود.
کیوان جعفری طهرانی، مدیر امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران در حاشیه یک کنفرانس صنعتی در شهر کینگدائوی چین به رویترز گفت: صادرات سنگ‌آهن ایران از ۲۳/۶ میلیون تن در سال ۲۰۱۳م ممکن است سال‌جاری به ۱۵ تا ۱۶ میلیون تن و تا سال ۲۰۱۷م به کمتر از ۱۰میلیون تن کاهش پیدا کند و شاید از سال ۲۰۱۹م به بعد صادراتی وجود نداشته باشد.

 
براساس اطلاعات دفتر آمار بین‌الملل فولاد، ایران در سال ۲۰۱۴م با صادرات ۲۲ میلیون تن سنگ‌آهن در جایگاه نهم از بین کشورهای صادرکننده این محصول معدنی قرار گرفت، این در حالی بود که صادرات ۲۲میلیون تنی ایران در مقابل صادرات ۷۵۴میلیون تنی استرالیا بسیار اندک بود. این موضوع باعث شد تا استرالیا به یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان سنگ‌آهن به چین که بزرگترین مصرف‌کننده این محصول است، تبدیل شود.

 
در ۲ سال گذشته قیمت سنگ‌آهن کاهش ۶۰درصدی را تجربه کرد، این موضوع باعث شد معادن در سراسر جهان و همچنین ایران پرهزینه شود که سهمی بزرگ در بازار سنگ‌آهن چین در اختیار داشتند. خروج این معادن باعث شد تا بازار سنگ‌آهن چین ۲ بازیگر اصلی به نام برزیل و استرالیا پیدا کند. تحلیلگران در نظرسنجی رویترز با توجه به اینکه دوران اوج مصرف فولاد در چین رو به پایان است، پیش‌بینی کرده‌اند سنگ‌آهن با عیار ۶۲ درصد از قیمت ۵۷ دلار در هر تن کنونی تا ۲ سال آینده به ۵۰ دلار خواهد رسید.

 
از سویی دیگر آمار گمرک چین بیانگر آن است که صادرات سنگ‌آهن ایران به این کشور در ۸ماه ابتدایی ۲۰۱۵م از ژانویه تا اوت، کاهشی ۵۰درصدی داشته و به بیش از ۸میلیون تن رسیده است.
این در حالی است که، ایران برای افزایش تولید فولاد از ۱۶/۳ میلیون تن در سال گذشته به ۵۵ میلیون تن تا سال ۲۰۲۵م، به سنگ‌آهن بیشتری در داخل کشور نیاز دارد.
جعفری طهرانی درباره این موضوع اظهار کرد: تولید هدفگذاری شده این میزان فولاد به ۱۵۹ میلیون تن سنگ‌آهن در سال نیاز دارد در حالی که تولید سال گذشته سنگ آهن تنها ۴۵ میلیون تن بود.

 
 بر اساس این گزارش، ایران درصدد جذب سرمایه‌گذاری خارجی به منظور کمک به استخراج میزان بیشتری سنگ‌آهن است. براساس گزارش سازمان زمین‌شناسی امریکا، ذخایر سنگ‌آهن ایران ۵/۲ میلیارد تن است که حدود ۳ برابر میزان ذخایر افریقای جنوبی به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ جهان است.

 
انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران و ایمیدرو ذخایر سنگ‌آهن ایران را ۵/۲ میلیارد تن برآورد کرده‌اند. در پی امضای توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، انتظار می‌رود برداشته شدن تحریم‌ها علیه تهران تا سال آینده آغاز شود. سرمایه‌گذاران بین‌المللی با وجود محتاط ماندن از دورنمای لغو تحریم‌ها تشویق شده‌اند. طهرانی در این‌باره گفت: بیشتر آنها منتظرند ببینند در دوران پساتحریم چه روی خواهد داد.

 
تولید حداقل ۸۵میلیون تن سنگ‌آهن در ۱۴۰۴

 
احمد دنیانور، مدیرعامل فولاد جنوب درباره وضعیت سنگ‌آهن در ۱۴۰۴، اظهار کرد: ذخایر سنگ‌آهن در کشور ما به میزان ۲/۷ میلیارد تن است که بخشی از آن تا به امروز استخراج شده و بخشی دیگر در شرف استخراج است.
به گفته وی، در سال گذشته موفق به مصرف۲۰میلیون تن سنگ‌آهن و همچنین ۲۲میلیون تن صادرات آن شدیم. زیرا در حال حاضر توان مصرف در کشور بیش از ۲۰میلیون تن نیست. در سال ۹۲ بنا به سیاست کشور در فاصله‌گیری از خام‌فروشی، جلوی صادرات سنگ‌آهن گرفته شد. اما به دلیل موضوعاتی که در صادرات نفت پیش آمد سعی بر آن شد با صادرات سنگ‌آهن در سال ۹۳ کمبودهای سال ۹۲ جبران شود.

 
دنیانور افزود: نکته اساسی این است که در چشم‌انداز ۱۴۰۴، میزان تولید فولاد باید به ۵۵میلیون تن برسد. برای این میزان فولاد نیازمند بیش از ۸۵میلیون تن سنگ‌آهن خواهیم بود. در نتیجه در ۱۴۰۴ باید حداقل ۸۵میلیون تن استخراج سنگ‌آهن داشته تا بتوانیم نیاز داخل کشور را پاسخگو باشیم. مدیر عامل فولاد جنوب تصریح کرد: البته برخی از کارشناسان معتقدند از سال ۱۴۰۴ به بعد، صادرات سنگ‌آهن به دلیل نیاز کشور به آن، امکانپذیر نخواهد بود.

 
وی ادامه داد: براساس برنامه، در سال ۱۴۰۴ نزدیک به ۷۸ میلیون تن سنگ‌آهن استخراج خواهیم کرد و شاید با ۷میلیون تن کسری مواجه شویم. اما برنامه جدید سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) برای سنگ‌آهن تا ۱۰۰میلیون تن استخراج را نشان می‌دهد. در صورتی که این برنامه تا ۱۴۰۴، اجرایی شود، امکان صادرات وجود خواهد داشت. در غیر این صورت اگر استخراج ما ۷۸ میلیون تن باشد دیگر امکان صادرات این محصول برای فعالان بخش معدن امکانپذیر نخواهد بود.

 
به گفته مدیر عامل فولاد جنوب، در صورتی که برنامه ایمیدرو برای استخراج سنگ‌آهن اجرایی شود، در سال‌های بعد از ۱۴۰۴ نیز می‌توانیم شاهد صادرات سالانه ۱۰ تا ۱۵میلیون تن سنگ‌آهن باشیم.

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان