بلندپروازی فولادی‌ها با فولاد آلیاژی
فولادهای آلیاژی یا فولادهای صنعتی در بسیاری از محصولات کاربردهای گوناگونی دارند و هر چه کشورها توسعه‌یافته‌تر شوند و محصولاتی مانند خودروسازی و ریخته‌گری افزایش یابد، به همان نسبت تولید آنها نیز افزایش می‌یابد.
به گزارش استیل تریدر، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته میزان تولید فولادهای آلیاژی بین ۱۵ تا ۳۰ درصد است در حالی که در کشور ما هنوز میزان تولید فولادهای صنعتی ۳ درصد است که حداقل باید این میزان تا ۸ درصد افزایش یافته و شاهد رشد ۲ برابری آن باشیم زیرا محصولاتی که با فولادهای آلیاژی تولید می‌شوند ارزش افزوده بیشتری ایجاد کرده و با صادرات آنها درآمد بیشتری وارد کشور می‌شود.
فولاد آلیاژی چیست؟
بر مبنای یک تعریف قدیمی، فولادهای آلیاژی از آهن و کربن تشکیل شده‌اند که در بیشتر حالات دارای انعطاف و شکل پذیری مناسبی هستند. مقدار کربن در فولاد تا حدود ۱/۷ درصد متغیر بوده و از طرف دیگر عناصری نظیر منگنز و سیلیسیم با مقادیر کمتر از یک‌درصد و گوگرد و فسفر با مقادیر جزئی به عنوان ناخالصی در فولاد موجود است.
اما امروزه این تعریف نمی‌تواند تمام فولادها را شامل شود زیرا فولادهایی وجود دارند که مقدار عناصر آلیاژی آنها گاه از مرز ۵۰ درصد نیز تجاوز می‌کند. لازم به توضیح است که امروزه ریخته گری فولاد اهمیت زیادتری پیدا کرده است و بسیاری از قطعات فولادی که قبلا با آهنگری و پرس تولید می‌شد، اکنون با روش ریخته گری تولید می‌شود.
کاربرد و مصرف فولادها شامل موارد گوناگونی مانند؛ ریخته گری، ساختمانی، جوشکاری، خوش تراش، ابزار، ماشین سازی، فولادهای لوله‌های بدون درز، نیتروراسیون، ساچمه، فنر، ضدزنگ، نسوز، مغناطیسی (سخت و نرم) و غیرمغناطیسی، آلیاژی مقاومت‌دار (الکتریکی)، مقاوم به ساییدگی، کاربردهای خاص (زنجیر، مفتول، کابل و...)، مقاوم به سرما و... است.
تولید ۳ درصدی فولاد آلیاژی در ایران
رسول خلیفه سلطانی، رییس انجمن فولاد ایران درباره فولادهای آلیاژی می‌گوید: فولادهای آلیاژی در قالب‌های ریخته گری، قطعه ریزی و فولادهای صنعتی به کار می‌رود. در واقع بیشترین کاربرد فولادهای آلیاژی کاربرد صنعتی آن است.وی می‌افزاید: فولادهای آلیاژی شامل کم‌آلیاژ، پرآلیاژ و متوسط آلیاژ است. در تعریف کلی، فولادهای حاوی تا ۵۰ درصد عناصر آلیاژی را فولاد آلیاژی می‌گویند. اما از نظر فنی، فولاد آلیاژی به فولادهای ماشین سازی و ساختمانی حرارت پذیر که حاوی ۱ تا ۴ درصد عناصر آلیاژی هستند، اطلاق می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: درحال حاضر ۱۶ میلیون تن فولاد در کشور تولید می‌شود که از این میزان تنها ۳ درصد یعنی ۴۶۰ هزار تن فولاد صنعتی تولید می‌شود.وی تصریح می‌کند: تنها ۳ درصد فولاد ایران را فولادهای صنعتی تشکیل می‌دهد اما در کشورهای توسعه یافته این عدد از ۱۵ درصد تا ۳۰ درصد است و ما باید این ۳ درصد را به سمت ۸ درصد سوق بدهیم.
تولید ریل می‌تواند این عدد را رشد دهد.رییس انجمن فولاد درباره تولید ریل ملی بیان می‌کند: تولید ریل ملی حرکت بسیار خوب و بزرگی است که در کشور برای نخستین بار انجام شده و به علت اینکه کشور درحال توسعه است نیاز به مصرف ریل ملی افزایش خواهد یافت ولی اعداد و ارقامی که تولید می‌شود به قدری نیست که در بازار فولاد ایران تاثیرگذار باشد.
وی یادآوری می‌کند: ریل یک فولاد آلیاژی است که تولید صنعتی نیز به شمار می‌آید. هر چه محصولات صنعتی تولید شود ارزش افزوده بیشتری ایجاد خواهد شد بنابراین اگر محصولات تولیدی نیاز داخل را تامین کنند بخشی از حجم واردات پوشش داده می‌شود و اگر کالایی صادراتی باشد منفعت بیشتری را نصیب کشور می‌کند.
به گفته خلیفه سلطانی، فولادهای صنعتی یا آلیاژی در اسفراین، یزد، اصفهان و اراک تولید می‌شود و کارخانه‌های ریخته گری، ماشین‌سازی و قطعه ریزی از فولادهای صنعتی استفاده می‌کنند. وی تاکید می‌کند: البته ناگفته نماند به خاطر بالا بودن کیفیت فولادهای صنعتی بیشترین صادرات فولادی کشور هم در این بخش است به‌ویژه اینکه در فولاد صنعتی ارزش افزوده فراوان‌تری ایجاد می‌شود در نتیجه صادرات این محصولات می‌تواند سرمایه‌های خوبی را وارد کشور کند.
به گفته خلیفه سلطانی، در فولاد صنعتی به خاطر ارزش افزوده بیشتر، رغبت برای تولید و فروش نیز افزایش می‌یابد. هر چه کالایی که صادر می‌شود گران‌تر باشد هزینه‌های صادرات کاهش یافته و صرفه اقتصادی بیشتری ایجاد می‌شود زیرا هزینه‌های حمل‌ونقل را بیشتر پوشش می‌دهد.خلیفه سلطانی عنوان می‌کند: تولید فولادهای صنعتی و افزایش میزان تولید باعث می‌شود تنوع زیادی در تولیدات ایجاد شده و در نتیجه آن حجم صادرات افزایش یابد. وی درباره وضعیت فولاد آلیاژی ایران می‌گوید: فولادهایی که کاربردهای صنعتی دارند فولاد آلیاژی به شمار می‌روند. یک بخش هم فولادهای صنعتی غیرآلیاژی هستند ولی فولاد ساختمانی نیستند.
فولاد آلیاژی جزو بهترین تولیدات فولادی
مسعود فانیان، کارشناس فولاد درباره فولاد آلیاژی ایران می‌گوید: فولاد آلیاژی به شکل محصولات تمام شده کاربرد گسترده‌ای دارند. درحال حاضر ۲۰۰هزار تن فولاد آلیاژی در یزد، ۲۵۰ هزار تن در اصفهان و ۶۰ تا ۷۰ هزار تن در اسفراین تولید می‌شود.وی درباره کاربردهای فولاد آلیاژی بیان می‌کند: فولاد آلیاژی در مواردی مانند تجهیزات نظامی و قطعات سنگین و ماشین‌سازی و قطعه سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی درباره اینکه فولاد آلیاژی ایران در چه جایگاهی قرار دارد بیان می‌کند: فولادهای آلیاژی یا صنعتی جزو بهترین محصولات فولادی هستند که در کشور تولید می‌شوند و از نظر کیفیت در جایگاه خوبی قرار دارند. وی خاطرنشان می‌کند: فولادهای آلیاژی بیش از سایر محصولات فولادی صادر می‌شود به ویژه کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا و فرانسه بهترین خریداران این محصولات هستند و این مسئله نشان دهنده این موضوع است که این محصولات از کیفیت خوبی برخوردار است.
فانیان می‌افزاید: کیفیت فولادهای آلیاژی کشور به گونه‌ای است که توان صادرات را افزایش می‌دهد و لازم است در این زمینه فعالیت‌ها گسترش یافته و شرایط مناسبی برای تولید این محصولات فراهم شود. وی درباره هدایت محصولات فولادی به سمت فولاد آلیاژی، بیان می‌کند: عناصر فلزی مختلف با اهداف متفاوتی به فولاد افزوده می‌شوند، که افزایش سختی پذیری، افزایش استحکام در دماهای معمولی، افزایش خواص مکانیکی در دماهای بالا و پایین، افزایش مقاومت سایشی، افزایش مقاومت در برابر خوردگی و بهبود خواص مغناطیسی از آن جمله است.
- بهناز صفری-
استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان