فولاد سازان در آستانه نیمه دوم سال قرار دارند و این در حالی است که آنها هنوز از رکود عمیقی که بازار را فرا گرفته است رهایی پیدا نکرده‌اند. رکود در بازار و صنعت فولاد در حالی تا نیمه دوم امسال ادامه پیدا کرده است که با توجه به افت قیمت نفت و همچنین تخصیص نیافتن بودجه‌های عمرانی به پروژه‌های در حال اجرا در کشور، کارشناسان چند سناریو برای آینده بازار فولاد در 6 ماه دوم امسال و همچنین سال آینده پیش‌بینی می‌کنند.

به گزارش استیل تریدر، یکی از محتمل‌ ترین سناریوها با توجه به اتفاقاتی که در پی کاهش قیمت نفت از ابتدای امسال تا‌کنون برای بودجه‌های عمرانی رقم خورد، تکرار روند اختصاص نیافتن منابع مالی به پروژه‌های عمرانی کشور برای پیشگیری از کسری بودجه در سال آینده است؛ چراکه پیش‌ بینی‌ها از ادامه داشتن کاهش قیمت نفت در سال آینده حکایت دارد.

موسسه گلدمن ساکس به تازگی پیش‌ بینی کرده است این احتمال وجود دارد که حتی قیمت نفت خام در بلند‌ مدت به بشکه‌ای 20 دلار نیز برسد. به این ترتیب با توجه به افت قیمت نفت؛ کسری بودجه دولت در سال 95 اتفاقی دور از ذهن نخواهد بود. در چنین شرایطی کاهش هزینه‌های سرمایه‌ گذاری و پرداخت‌های عمرانی دولت برای جلوگیری از کسری بودجه بسیار محتمل به نظر می‌رسد. این پیش‌ بینی در حالی از سوی کارشناسان وجود دارد که با توجه به آمار مقدماتی منابع و مصارف دولت در سال آینده که به تازگی منتشر شده است، انقباضی بودن بودجه در سال آینده روشن است.

بودجه سال آینده روی ارز 3100 تومانی و نفت 43 دلاری نفت بسته شده است که نشان می‌دهد نرخ ارز نسبت به بودجه سال گذشته رشدی 8/ 8 درصدی داشته است در حالی‌که با توجه به قیمت نفت یاد شده، درآمدهای نفتی بودجه سال 95 معادل 2/ 68 هزار میلیارد تومان خواهد بود که نسبت به سال گذشته 2 هزار میلیارد تومان کاهش نشان می‌دهد.

حال با تمام این تفاسیر و با توجه به اینکه بررسی آمارهای اولیه نشان از انقباضی بودن بودجه سال 95 نسبت به امسال دارد، به نظر می‌رسد بودجه‌های عمرانی در سال آینده تقویت نشوند؛ این در حالی است که بودجه عمرانی امسال نیز که بر روی 41 هزار میلیارد تومان بسته شده بود آن‌ طور که باید و شاید به پروژه‌های در حال اجرا اختصاص داده نشد تا آنجا که این سیاست یکی از علت‌های اصلی رکود بازار فولاد عنوان می‌شود.

حال در شرایطی که رونق و رکود بازار فولاد با بودجه‌های عمرانی کشور ارتباط مستقیم دارد، سوال اساسی این است که در صورت انقباضی بودن بودجه‌های عمرانی در سال آینده، چه سرنوشتی برای بازار فولاد رقم خواهد خورد؟ این سوال در حالی وجود دارد که هنوز 6 ماه از سالی که در آن قرار داریم باقی مانده است، فرصتی که اگر از سوی دولت جدی گرفته شود می‌تواند در بهبود شرایط فولاد سازان تاثیرگذار باشد.

سایه سیاه رکود کنار خواهد رفت؟

اما در حالی‌که کاهش قیمت نفت در کشورهایی مانند ایران که به درآمدهای نفتی وابستگی دارند می‌تواند قدرت خرید یا تزریق سرمایه به بخش‌های عمرانی را تحت تاثیر قرار دهد، یک کارشناس صنعت فولاد عقیده دارد نوسانات قیمت نفت تاثیر چندانی بر قیمت‌های داخلی فولاد نخواهد داشت. او معتقد است بیشترین تاثیر افت قیمت نفت در قیمت‌های جهانی فولاد قابل مشاهده است و بلافاصله خود را نشان می‌دهد در حالی که در داخل کشور به علت ثابت بودن هزینه‌ها تغییرات نفتی چندان روی قیمت تاثیرگذار نخواهد بود.

این کارشناس صنعت فولاد می‌گوید: به هر حال با کاهش قیمت نفت دولت قیمت انرژی را کاهش نمی‌دهد اما فولادسازان به علت تاثیر گرفتن قیمت‌های جهانی از افت قیمت نفت، از افت احتمالی قیمت‌های جهانی متاثر خواهند شد که در این صورت دولت می‌تواند با حمایت‌های تعرفه‌ای فولادسازان را در مقابل کاهش قیمت جهانی و ورود کالاهای ارزان‌ قیمت به کشور محافظت کند. این کارشناس در ادامه با اشاره به اینکه در نیمه دوم سال و با آغاز فصل سرما می‌توان روی تزریق بودجه به پروژه‌هایی که در مناطق گرمسیری قرار دارند حساب کرد، می‌گوید: چنانچه دولت قصد داشته باشد اندک قدمی در ایجاد رونق بردارد می‌تواند با اختصاص بودجه به پروژه‌های گرمسیری، بازار فولاد را با تحول همراه کند.

 
این کارشناس صنعت فولاد اگرچه بر این باور است که با افت قیمت نفت، فولاد در داخل کشور با کاهش قیمت همراه نخواهد شد اما می‌گوید: در سال آینده با کاهش درآمدهای نفتی دولت، قطعا شاهد کسری بودجه و در پی آن کاهش بودجه عمرانی کشور یا اختصاص نیافتن منابع به آن خواهیم بود.از 41 هزار میلیارد تومانی که برای بودجه عمرانی امسال در نظر گرفته شده است، تا اواخر مرداد ماه سال جاری تنها 5 هزار و 552 میلیارد تومان تحقق پیدا کرده است.

حال اگر فرض کنیم تا پایان امسال بین 10 تا 12 هزار میلیارد تومان از این بودجه عمرانی محقق شود، می‌توان پیش‌ بینی کرد حدود 30 درصد از کل بودجه عمرانی امسال تحقق پیدا خواهد کرد. به این ترتیب کاهش سقف هزینه‌های عمرانی کشور حکایت از ضعف پروژه‌های عمرانی و بالطبع تشدید رکود بازار فولاد دارد. ضعف شدید در تحقق بودجه‌های عمرانی کشور در حالی است که بررسی رقم‌های پیشنهادی برای بودجه عمرانی سال 95 نشان از افت نزدیک به 50 درصدی آن در سال آینده دارد. رقم هزینه‌های عمرانی که 22 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده در حالی است که اگر تمام آن در سال آینده محقق شود، باز هم نسبت به رقم درنظر گرفته شده امسال با کاهشی چشمگیر همراه خواهد بود.

تمرکز دولت برای جذب بودجه از بخش خصوصی؟

بررسی‌ها در حالی از کاهش بودجه‌های عمرانی کشور در سال آینده خبر می‌دهد که در سال جاری نیز شاهد اختصاص ضعیف بودجه به طرح‌های عمرانی هستیم. یکی دیگر از کارشناسان صنعت فولاد نگاهی خوش‌بینانه به آینده بازار فولاد دارد. مهدی سرلک می گوید اگرچه بودجه‌های عمرانی را بر رونق بازار فولاد تاثیرگذار می‌داند اما با اشاره به گشایش‌های بین‌المللی که برای کشورمان ایجاد شده است، می‌گوید: درست است که بودجه‌های عمرانی کشور مهم هستند اما چنانچه شرایطی فراهم شود که دولت بتواند اعتماد بخش خصوصی را برای سرمایه‌گذاری جلب کند، پول زیادی به سمت پروژه‌های عمرانی سرازیر خواهد شد که می‌تواند دولت را از اختصاص بودجه بِی‌نیاز کند.

سرلک با اشاره به گفت‌وگوهای اخیر برای سرمایه‌ گذاری فعالان اقتصادی فرانسوی در بخش گردشگری ایران و احداث هتل می‌گوید: چنین سرمایه‌ گذاری‌هایی قطعا اثرگذار خواهند بود؛ برای مثال همین پروژه هتل‌ سازی می‌تواند چند کارخانه نورد کوچک را از خطر ورشکستگی نجات دهد بدون آنکه نیاز به سرمایه‌ گذاری دولت باشد.

 
از نگاه این کارشناس اگرچه نفت و طلا دو کالای بسیار تاثیرگذار در صنایع هستند اما در نهایت یکی از دلایل اصلی تشدید در رکود بازار کمبود بودجه‌های عمرانی نیست، بلکه خطری به نام مازاد 120 میلیون تنی تولیدات فولادی چین است که می‌توان با تکیه بر سیاست‌های تعرفه‌ای برای واردات آن را کنترل کرد. اما یکی دیگر از سناریوهای محتمل برای بازار فولاد در 6 ماه باقی مانده از امسال و همچنین سال آینده، سناریوی رونق در سایه جان گرفتن ساخت و سازهای مسکونی است.

آن‌ طور که فعالان بازار عقیده دارند با توجه به ثبات قیمت‌ها از سوی چین و همچنین رشد سه دلاری قیمت سنگ آهن طی چند هفته گذشته، به نظر می‌رسد قیمت فولاد در سال میلادی جدید با تثبیت و حتی رشد همراه باشد، زیرا با توجه به کاهش عرضه چین در کشورهای حاشیه خلیج فارس این‌ طور به نظر می‌رسد که چین به این نتیجه رسیده است که بیش از این نمی‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد.

از سوی دیگر کارشناسان پیش‌ بینی می‌کنند با آغاز سال آینده سرمایه‌های مردم بار دیگر به سوی بازار مسکن سرازیر شود، زیرا به هر حال مردم اطمینانی قدیمی به بازار مسکن دارند که شاید در بازارهای دیگر آن را نیابند. با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد سناریوی خوش‌ بینانه کارشناسان حتی با وجود کاهش بودجه عمرانی در سال آینده و عدم اختصاص بودجه به پروژه‌ها همچنان پررنگ است؛ چراکه آنها از سویی به ورود سرمایه‌گذاران خارجی و بخش خصوصی، تحرک بازار مسکن و ناگزیر بودن دولت برای اختصاص پول‌های آزاد شده به پروژه‌های عمرانی برای ایجاد رونق و همچنین بازگشت قیمت‌های جهانی امیدوار هستند.

- سارا مالکی -

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان