معادن جهان همچنان از مشکل مازاد تولید رنج می‌برند.

به گزارش استیل تریدر، قرابت بالای بازار سنگ‌آهن با فولاد چندی است زمینه‌های ریزش بازار این ماده مهم را فراهم آورده است. در حال حاضر مهم‌ترین مشکلی که صنعت معدن در ابعاد جهانی از آن رنج می‌برد، افراط و تفریط تصمیم‌سازان در راستای اتخاذ سیاست‌های تولید و عرضه است. تصمیمات بزرگ‌ ترین‌ شرکت‌های تولید کننده سنگ‌ آهن همچون بی‌اچ‌پی بیلیتون، واله، ریوتینتو و فورتسکیو در راستای افزایش میزان تولیدات خود به‌ رغم وجود مازاد محصول موجود در انبارهای سرتاسر جهان که با هدف خارج کردن معادن کوچکی که هزینه‌های تولید آنها بالا بوده از گردونه بازار صورت گرفته است، ‌به منزله تیشه‌ای بوده که هرچه بیشتر بر ریشه بازار ضعیف و در سراشیب نزول سنگ‌آهن زده شده و زمینه را برای تعمیق رکود در این بازار مساعدتر ساخته است.

کل مصرف فولاد جهان در سال 2015 میلادی با رشدی معادل 5/ 0 درصد در مقایسه با سال گذشته میلادی به حدود 1544 میلیون تن خواهد رسید. همچنین انتظار می‌رود این رقم برای سال آینده میلادی رشدی در حدود 4/ 1 درصد داشته و به رقم یک هزار و 565 میلیون تن نزدیک شود. این گزارش در ادامه شرح می‌دهد که میزان مصرف فولاد جهان در سال 2014 میلادی افزایشی حدود 6/ 0 درصد را در مقایسه با سال 2013 به ثبت رسانده است.

شرایط نوسانی بیش از 4 سال است که گریبانگیر بازار سنگ‌آهن شده و تقریبا نمودار این محصول را به شکل سینوسی درآورده است. براساس گزارش‌ها،‌ بهای سنگ‌ آهن از ماه‌های ابتدایی سال 2011 میلادی در مسیر نزولی قرار گرفت. پیش از این ریزش، سنگ‌آهن در محدوده بالای 185 دلار بر هرتن مورد دادوستد قرار می‌گرفت، اما پس از بروز روند کاهشی مزبور در ابتدای 2011 تا مرز زیر 100 دلار نیز پایین آمد. اما در ماه‌های پایانی سال 2012 میلادی مسیر خود را به سمت بالا اصلاح کرد و بیش از 150 دلار بر هر تن رشد داشت. اما در نهایت و با توجه به تصمیمات تولید کنندگان بزرگ سنگ‌آهن در سراشیبی ریزش قرار گرفت که این شرایط هم اکنون نیز ادامه دارد.

پیش‌ بینی‌ها برای روند میان‌ مدت و بلند‌ مدت سنگ‌ آهن، متفاوت است؛ اما بسیاری از تحلیلگران به پایان یافتن این شرایط رکودی در آینده‌ای نه چندان دور امیدوار بوده و انتظار دارند به زودی بازار سنگ‌آهن در روند صعودی گام بردارد. برخی اما بر این باورند که سنگ‌آهن کف مقاومتی 50 دلار را نیز خواهد شکست و تا مرز 40 دلار نیز افت خواهد داشت. بهای این محصول طی هفته‌های اخیر در محدوده بین 55 دلار تا 58 دلار در نوسان بوده است.

بهای سنگ‌آهن در آخرین روزهای معاملاتی هفته گذشته و در پی انتشار سیگنال‌های مثبت از بازار چین که به دلیل شنیده‌هایی درخصوص تصمیم دولت این کشور برای طرح‌ ریزی برنامه‌های محرک برای تقویت اقتصاد خود بوده، با رشد همراه بود و نمودار روند قیمتی آن اندکی به سمت بالا حرکت کرد.بهای سنگ‌آهن وارداتی با عیار 62 درصد در بندر تیانجین چین با رشدی در حدود 4/ 1 درصد به مرز 56 دلار و 80 سنت رسید.

بهای سنگ‌آهن در هفته گذشته به بالاترین میزان 10 هفته گذشته خود رسید؛ این رقم حدود 28 درصد بالاتر از رکوردی است که در بازار نقدی سنگ‌ آهن در روز هشتم ماه جولای سال جاری به ثبت رسیده بود. در حالی که قیمت کنونی سنگ‌آهن به هیچ‌ وجه نزدیک به رکورد بالای 190 دلار در هر تن که در فوریه 2011 به آن رسیده بود، نیست. سنگ‌ آهن به مدت 40 سال و آن هم پیش از گسترش سریع صنایع و رشد اقتصاد چین که امروزه یکی از مهم‌ ترین‌ قطب‌های سنگ‌آهن در جهان است، در محدوده کمتر از 20 دلار در هر تن مورد معامله قرار می‌گرفت؛ اما با ورود قدرتمند چین به بازارها با حجم انبوهی از تقاضا رفته رفته بر قیمت این محصول افزوده شد.

 
براساس نظر کارشناسان مطرح اقتصادی؛ با توجه به توسعه شهرنشینی؛ میزان رشد سریع مصرف فولاد در جهان در طول دهه گذشته در حدود دو برابر شده و به بیش از 1500 میلیون تن در سال 2014 رسیده است، در حالیکه این رقم در سال 2000 میلادی در حدود 800 میلیون تن اعلام شده بود.

در سال‌های اخیر؛‌ چین هم در تولید فولاد (50 درصد از کل میزان جهان) و هم استخراج سنگ‌آهن (47 درصد تولید جهانی از نظر تناژ) پیشرو است. این کشور همچنین بزرگترین وارد‌ کننده سنگ‌آهن در جهان بوده و تا آوریل سال 2015، مصرف بیش از 80 درصد از 3/ 1میلیارد تن سنگ‌آهن معامله شده در بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده بود. با توجه به اینکه آهن چهارمین عنصر فراوان بر روی زمین است و حدود 5 درصد از وزن پوسته زمین را تشکیل می‌دهد؛ این فاکتور یکی از عواملی است که بازار جهانی سنگ‌آهن را بسیار رقابتی ساخته است. این عوامل در کنار وجود راه‌ اندازی مراکز تولید با پایین‌ترین هزینه‌ها که به‌طور عمده در استرالیا مستقر هستند،‌ منجر به افزایش قابل توجهی در میزان عرضه سنگ‌ آهن از سوی معادن جدید در سال‌های اخیر شده است.

 
عرضه بیش از حد سنگ‌ آهن به همراه رشد ظرفیت فولاد‌ سازی چین حتی بیشتر از میزان مورد نیاز آن، زمینه‌ ساز بروز رکود در قیمت نقدی سنگ‌ آهن در طول دو سال گذشته شده است که از این جمله می‌توان به کاهش متناوب 47 درصدی در سال 2014 و نیز افت 18 درصدی از آغاز سال جاری میلادی تا کنون اشاره داشت. در نتیجه این رکود، بسیاری از معادن سنگ‌آهن پر هزینه در سراسر جهان در سال 2014 بسته شدند و بسیاری نیز به حالت تعلیق درآمدند، این شرایط تا جایی بود که حدود بیش از 30 درصد از معادن سنگ‌ آهن درجه پایین در چین در سال 2014 تعطیل شدند.

برخی کارشناسان استدلال می‌کنند که تولید کنندگان با هزینه‌های بالاتر که به‌ طور عمده در چین هستند، در حقیقت قربانیان اصلی یک استراتژی طراحی شده توسط بزرگ‌ ترین‌ تولید‌ کنندگان سنگ‌ آهن، یعنی بی‌اچ‌پی بیلیتون، ریوتینتو، واله و فورتسکیو هستند.

 
این شرکت‌ها در کنار هم بیش از 60 درصد از صادرات سنگ‌ آهن جهان را به خود اختصاص داده‌اند و به گونه‌ای خستگی‌ ناپذیر در حال افزایش میزان تولیدات با پایین‌ ترین هزینه هستند. قریبا تمام تولید سنگ‌آهن در چین که بازار و اقتصاد آن در شرایطی بحرانی است و بسیاری از معادن محلی به‌تازگی بسته شده‌اند، به حالت تعلیق درآمده است. با توجه به مقیاس گسترده معادن تعطیل شده سنگ‌آهن، رشد فعلی عرضه کمتر از حد انتظار است. تصور می‌شود این موضوع به همراه اعلام خبر افزایش هزینه‌های زیرساخت در چین، از دلایل اصلی احیای بازار سنگ‌آهن در ایام پیش رو باشد. غول‌های سنگ‌ آهنی جهان با خارج کردن معادن جهان از گردونه رقابت بازار،‌ در حال جایگیری در بهترین موقعیت‌ها برای سرمایه‌ گذاری در یک محیط افزایش قیمت هستند.

بزرگان سنگ‌ آهن جهان چه کسانی هستند؟

1) هامرسلی (Hamersley): بزرگ‌ ترین‌ مرکز استخراج سنگ‌ آهن در جهان، معدن هامرسلی از مجموعه معادن متعلق به شرکت ریوتینتو بوده که شامل 9 معدن در غرب استرالیا است. این مرکز به‌ عنوان یک واحد عملیاتی توسط پیلبارا آیرون (Pilbara Iron) مدیریت و نگهداری می‌شود و در سال 2014 در مجموع میزان 163 میلیون تن سنگ‌ آهن تولید کرده است. همچنین هامرسلی به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز تولید سنگ‌ آهن در جهان، کمترین هزینه‌های عملیات را دارد.

 
2) کاراجاس (Carajas): این مجتمع به‌ عنوان زیرمجموعه واله، متشکل از سه معدن روباز است. در سال 2014، میزان تولیدات این مرکز به حدود 1202 میلیون تن رسیده است. اعتقاد بر این است که به‌ طور متوسط درجه سنگ‌آهن ذخیره شده توسط این مرکز با عیاری در حدود 66 درصد است که این مجتمع را به مرکز بالاترین عیار سنگ‌آهن در جهان تبدیل کرده است.

 
3) چیچستر هاب (Chichester Hub): این مجتمع که در حقیقت بزرگ‌ ترین زیرمجموعه معادن فورتسکیو است، در سال 2014، ظرفیت تولید سالانه‌ای بیش از 90 میلیون تن سنگ‌ آهن را به دست آورده است. این درحالی است که تنها هفت سال از زمان راه‌اندازی آن در سال 2008 می‌گذرد.

 
4) یاندی (Yandi): این معدن در واقع زیرمجموعه شرکت بی اچ پی بیلیتون واقع در غرب استرالیا است و از نظر تولید سالانه، بزرگ‌ ترین معدن روباز تولید کننده سنگ‌آهن در جهان است. در سال 2014 در این مرکز بالغ بر 80 میلیون تن سنگ‌آهن تولید شد.

 
5) مونت ویل بک (Mt Whaleback): این مرکز نیز یکی از زیرمجموعه‌های عملیاتی شرکت بی اچ پی بیلیتون است. این معدن عظیم از نظر اندازه گودال، بزرگ‌ ترین‌ معدن روباز سنگ‌آهن در جهان است. این معدن بیش از 5 کیلومتر طول و نزدیک به 5/ 1 کیلومتر عرض دارد. استخراج 77میلیون تن سنگ‌ آهن رقمی است که برای این معدن در سال 2014 به ثبت رسیده است.

 
6) سالومون هاب (Solomon Hub): این مجتمع یکی از زیرمجموعه‌های شرکت فورتسکیو است. ظرفیت تولید این مرکز حدود 58 میلیون تن سنگ‌آهن اعلام شده است.

 
7) اریا سی(Area C): این معدن در غرب استرالیا واقع شده و توسط پوسماک جی.وی (POSMAC JV) با مالکیت عمده بی اچ پی بیلیتون اداره می‌شود. میزان تولید سالانه این مجتمع در سال 2014 بیش از 57 میلیون تن بوده است.

 
8) هوپ داونز (Hope Downs): این مرکز که در غرب استرالیا قرار دارد، در سال 2014، تولید سنگ‌آهنی به اندازه 43 میلیون تن را ثبت کرده است.

 
9) ماریانا هاب (Mariana Hu): این مرکز استخراج یکی از زیرمجموعه‌های واله در برزیل بوده که شامل سه معدن و با ظرفیت سالانه تولید سنگ‌آهن 39 میلیون تن در سال 2014 میلادی است.

 
10) سیشن (Sishen): این معدن در آفریقای جنوبی واقع شده و تولید سالانه‌ای در حدود 36 میلیون تن را داراست. با طولی به اندازه 14 کیلومتر، این مرکز یکی از بزرگ‌ترین‌ معادن روباز در جهان است. هفت مرکز از مجموع 10 معدن بزرگ تولید سنگ‌آهن، در غرب استرالیا واقع شده‌اند و حجمی بالغ بر 697 میلیون تن از مجموع کل سنگ‌ آهن تولیدی جهان در سال 2014 را به خود اختصاص داده‌اند.

- منیره نظامیوند‌چگینی-

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان