روایت حسین محلوجی از نگاه به معادن در دولت سازندگی
آنها که ساختمانهای باشکوه را مرهون زحمات خود میدانند
دوازدهمین همایش گرامیداشت روز معدن با حضور استادان، فعالان بخش خصوصی و سیاستگذاران معدنی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) برگزار شد. در این همایش که به رسم هرساله در دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد، مدیران سابق بخش معدن کشور نظیر حسین محلوجی، وزیر معادن و فلزات دولت سازندگی و محمد تقی بانکی، رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه و مدیرعامل اسبق شرکت ملی فولاد ایران حضور یافتند.
در این مراسم حسین محلوجی، وزیر معادن و فلزات دولت سازندگی که با تشویق زیادی به پشت تریبون رفت، به بیان بخشی از خاطرات خود از دوران مدیریتش پرداخت و گفت:راهاندازی دانشکده مهندسی معدن و متالوژی دو برنامهای بود که وزارتخانه در آن سالها در دستور کار خود داشت که پس از راهاندازی دانشکده مهندسی معدن، دانشکده مهندسی متالوژی به همت دکتر محمدتقی بانکی تاسیس شد.
محلوجی افزود: به خاطر دارم که در آن سالها در همایش علمی دانشگاه امیرکبیر گفتم بخش معدن، بخشی عقبافتاده است و اکنون 26 سال از آن اظهاراتم میگذرد و دانشجویان به یاد ندارند در آن زمان اولین موضوع مهم در بخش معدن قانون اصل 44 بود که صاحب اصلی معدن را که دولت است یا شخصی، مشخص میکرد.
او گفت: اگرچه ما به دنبال اصلاح این قانون نبودیم اما در جلسات شورای عالی معادن که مهندس بهرامن و حمیدیانارکی حضور داشتند، برای امورات تمامی معادن تصمیم گرفته میشد.
محلوجی افزود: اگر مشکلی در معادن بود با آقای هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهور وقت درمیان میگذاشتیم و ایشان با دید وسیعی که داشتند تلاش میکردند برای حضور بخش خصوصی در سرمایهگذاریهای معدنی مشکلی به وجود نیاید چرا که تصور داشتند از این راه بخش معدن کشور شکوفا میشود.
وزیر معادن و فلزان دولت سازندگی همچنین افزود: اگر امروز در کوچه و پس کوچهها ساختمانهای باشکوه در حال ساخت و ساز است نتیجه زحمت معدنکاران است که در 26 سال در این عرصه انجام دادهاند، زیرا آنها در آن سالها زیربنای کارخانههای عظیم سیمان، فولاد، کاشی و سرامیک و سنگهای تزیینی را فراهم کردند.
در ابتدای این نشست همایون کتیبه، رئیس دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه امیر کبیر هم با اشاره به جایگاه معدن و صنایع معدنی در اقتصاد ملی اظهار کرد: در اردیبهشتماه سال 1369 در همین دانشگاه دانشجوی فوق لیسانس بودم که در همایشی که آقای مهندس محلوجی، وزیر وقت معادن و فلزات هم حضور داشتند، قرار شد بخش معدن جایگاه ویژهای داشته باشد و همواره از آن زمان تاکنون پتانسیلهای فراوانی از دانشگاه به معادن تزریق میشود.
او همچنین افزود: مهندس محلوجی ساخت دانشکده مهندسی معدن این دانشگاه را در کارنامه خود ثبت کردهاند و امیدواریم برای تمامی دانشجویان مهندسی معدن تحصیل در این دانشگاه مثمربهثمر باشد. همچنین راهگشای دولت و بخش خصوصی در راستای تقویت نگاههای علمی باشد.
رئیس دانشکده معدن و متالوژی دانشگاه امیرکبیر همچنین گفت: همکاری متقابل بخش معدن با دانشگاهها میتواند راهگشای فعالیتهای معدنی گسترده باشد و بستر رشد و تعامل صنعت و معدن ایران را فراهم کند.
کتیبه گفت: معدن در تولید ناخالص داخلی از اولویت بالایی برخوردار است و دانشگاهها نقس بسزایی در آموزش و تعلیم مهندسان و مدیران آینده صنایع معدنی کشور دارند.
همچنین رونمایی از تفاهمنامه همکاری دانشگاه امیرکبیر با انجمن سنگآهن از دیگر برنامههای مهم این همایش بود.
در ادامه دوازدهمین همایش مهندسی معدن به حسین محلوجی، وزیر معادن و فلزان دولت سازندگی و محمد تقی بانکی، رئیس پیشین برنامه و بودجه و مدیرعامل اسبق شرکت ملی فولاد ایران تقدیرنامهای اهدا شد. همچنین رونمایی از تفاهمنامه همکاری دانشگاه امیرکبیر با انجمن سنگآهن از دیگر برنامههای مهم این همایش بود.
فاصله بخش معدن را با دانشگاه کم کنیم
در این همایش، محمدرضا بهرامن نایب رئیس خانه معدن با بیان اینکه مطالبهگری در بخش معدن از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: بهتر است با فعالیت انجمنها، فاصله بخش معدن را با دانشگاه کاهش داد و زنجیره علم و صنعت را پیوسته اداره کرد. صنعت و دانشگاه میتوانند مسیر پویای اقتصادی را فراهم کنند و شرایطی ایجاد کنند که دیگر نگران اشتغال نسلهای آینده نبود.
او افزود: توجه به نقش دانشگاه و اقتصاد موضوع تازهای نیست و دستیابی به اهداف سند چشمانداز با توجه به فرصتهای از دست رفته نیاز به جهشی بزرگ دارد. پیشرفت علمی مستلزم تحولسازی است و فرآیند جهانی شدن و تقویت تجارت است. ضعفهای موجود در بخش معدن تنها با رفع تحریمها برطرف نمیشود.
نایب رئیس خانه معدن با بیان اینکه خانه معدن خود را مسوول میداند گفت: در فعالیتهای معدنی ضعف در آموزش و تحقیقات وجود دارد که امیدواریم با ایجاد فضاهای جدید بین دانشگاه و کمیته دانشجویی خانه معدن این چالشها رفع شود. روز دوشنبه در زمینه آموزش سرمایهگذاری در معادن خانه معدن با یک دانشگاه معتبر خارجی جلسهای خواهیم داشت. با نگاهی وسیع میتوان متوجه شد معدنکاری که در معادن ایران انجام میشود اصلا معدنکاری قابل قبولی در سطح جهان نیست بلکه در تمامی کشورهای معدنخیز مدیریت، قوانین شفاف، ماشینآلات بروز و نیروی انسانی توانمند حرف اول را در معدنکاری خواهد زد.
چگونگی هزینهکرد ثروتهای معدنی
در ادامه این نشست رئیس سازمان نظام مهندسی معدن با اشاره به حجم بالای ذخایر معدنی کشور اظهار کرد: تجربه نشان داده نمیتوان در اقتصاد کشوری تنها متکی به درآمدهای نفتی بود زیرا اقتصاد تکمحصولی دستاورد مطلوبی برای جامعه یک کشور ندارد. بنابراین در بخش معدن باید ثروتهای معدنی را در راستای گسترش صنایع کشور خرج کرد.
هرمز ناصرنیا افزود: رشد نیروی انسانی و توسعه آن نقش مهمی در بخش معدن دارد اما بزرگترین ضعف در این بخش این است که از نخبگان در داخل کشور بهرهبرداری لازم نمیشود و با توجه به سابقه 31 سالهام در دانشگاه این را ضعف اصلی بخش معدن میبینم.
او افزود: فارغالتحصیلان بسیاری در رشته مهندسی معدن داریم که آنها در داخل کشور با فناوریهای روز هماهنگ نیستند. از سویی دانشجویان این رشته پس از اتمام دوره کاردانی به دلیل اختلاف درآمدی تلاش دارند سریع به دوره کارشناسی راه یابند، در صورتی که مدرک دانشگاهی ملاک موفقیت نیست بلکه در کنار آن ایجاد خلاقیت مهارت شرط لازم تخصص معدنکاری است.
در ادامه این گردهمایی، معتمدی ریاست دانشگاه پلیتکنیک تهران به خلاهای موجود در دانشگاهها پرداخت و گفت: فارغ التحصیلان دانشگاهها در رشته مهندسی معدن باید شش ماه دورههای آموزشی را طی کنند تا بتوانند در بخش معدن تاثیرگذار باشند.
او همچنین گفت: بهتر است دانشگاههای برتر اگر دچار ضعف در پرورش دانشجویان هستند، برنامههای خود را باری دیگر بازنگری کنند و با کیفیت بالاتری برنامههای دانشگاهی ادامه یابد. انتظار داریم راهکارهای بهتری ارائه شود و نیروهای متخصصتر بیشتری برای صنایع و معادن کشور آماده شود.
اکتشاف تنها 10 درصد مساحت کشور
همچنین سجاد غرقی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و سنگآهن نیز در ادامه همایش گفت: بر اساس آمارهای سازمان زمینشناسی تنها 10 درصد از كل مساحت كشور مورد اكتشاف قرار گرفته و ایران در زمینه دارا بودن ذخایر معدنی پتانسیل فراوانی دارد. با وجود ضعفهای اکتشافی در طی این سالها آینده روشنی در انتظار بخش معدن است.
او در ادامه گفت: به شخصا اگر به گذشته برگردم باری دیگر رشته مهندسی معدن را انتخاب خواهم کرد. زیرا بسیاری از دانشگاهیان و دانشجویان دیروز كشور اگرچه امروز فرصت پیدا نکردند در ایران کار کنند اما توانستهاند به توجه به علاقهشان در كشورها و شركتهای معتبر معدنی جهان مشغول به كار شوند. خانم دكتر آسیه حكمت که معدن مس شیلی مشغول به كار هستند، دكتر آرمین سلماسی در سوئد یا دكتر صمد امرایی كه در استرالیا در بخش معدن فعالیت دارند.
او در بخش پایانی سخنرانی خود به دانشجویان توصیه کرد: در فعالیتهای صنفی دانشجویی شركت داشته باشند و شبكههای دوستی بین خود و اساتیدشان را حفظ كنند، دلیل آن میتواند این باشد که این شبكهها بعدا در محیطهای كاری بسیار برای آنها ارزشمند تلقی میشود. مهندسی معدن رشته ارزشسازی است که در کنار ارزشآفرینی کاری پرهزینه و ریسک بالایی است.
همچنین امیر خرمیشاد معاون برنامه ريزی و توانمندسازی ايميدرو در ادامه به ضرورتهای آموزش و پژوهش در صنایع معدنی پرداخت و گفت: در بسیاری از واحدهای دولتی و هلدینگهای بخش خصوصی به اهمیت تحقیق و پژوهش اهمیت داده نمیشود و باید در تمامی واحدهای معدنی کشور چه دولت و چه بخش خصوصی از مطالعات دانشگاهی و تخصصی به صورت کاربردی استفاده شود. در این راستا ایمیدرو هم در سالهای اخیر اقداماتی انجام داده است.
باید دست از شعار دادن برداشت
در ادامه ابراهیم جمیلی فعال معدنی و رییس هلدینگ معدنی زرین، اظهار کرد: بهتر است از بخش معدن حمایتهای قانونی انجام شود و بازنگریهایی در نقش معدن و صنایع معدنی به وجود آورد. باید دست از شعار دادن برداشت و به بخش خصوصی اعتماد کرد.
او افزود: بخش خصوصی ثابت کرده که پروژههای معدنی را در مدت کوتاهتری نسبت به واحدهای دولتی انجام میدهد، به همین دلیل نباید با تعریف مالیاتها برای معدنکاران داخلی بخش خصوصی مشکلآفرینی کرد. از سویی دولت برای توسعه معادن باید از ثبت اختراعات شرکتهای خصوصی در بخش معدن استقبال لازم را کند.
در لحظههای پایانی همایش از دو بانوی معدنی ایران دعوت شد تا به پشت تریبون بیایند و دغدغههای خود را از این بخش مطرح کنند. مهناز میرزایی اولین بانوی معدنکار ایران که در معدن زغالسنگ سراپرده مشغول است به چالشهای موجود در معادن زغالسنگ پرداخت و از دولت حمایتهای لازم را برای بهبود وضعیت بحرانی تعطیلی معادن خواستار شد. همچنین فرزانه معصومی، رئیس شرکت ققنوس آسیا از بخش خصوصی و دولت خواست اقدامات لازم را در راستای توسعه پایدار در بخش معدن انجام شود و از سویی نقش دانشگاهها برای شفافسازی دلایل اصلی تعطیلی معادن کشور را مهم دانست.
در پایان همایش از دکتر باقرپور دانشكده مهندسی صنايع دانشگاه صنعتی اصفهان، دکتر اصغری رئیس دانشکده مهندسی معدن دانشگاه تهران، دکتر غلام نژاد معاونت مالی اداری دانشگاه یزد، دکتر عالی انوری رئیس گروه معدن دانشگاه کاشان تقدیر شد و همچنین به سه کارگر نمونه شرکت مجریان توسعه معادن آسیا (متما) لوح تقدیر اهدا شد.
استیل تریدر خبر و گزارش دوازدهمین همایش گرامیداشت روز معدن فوق را از اقتصاد نیوز بازتاب نموده است.