گزارشی از تولید و مصرف فروسیلیس در ایران و جهان
بومیسازی تولید «فروسیلیس» ضامن بقای فولاد
مردم از زمانهای دور پیش از اینکه عناصر آلیاژی کشف شوند، میدانستند که کاربرد بعضی مواد باعث بهبود کیفیت آهن و فولاد میشود. بنابراین عناصر آلیاژی از قرون وسطی در مشرقزمین مورد استفاده قرار میگرفت فروسیلیس یکی از این فروآلیاژها است که در صنعت فولادسازی، ریختهگری و ماشینسازی استفاده میشود درواقع این محصول در فولادسازی به عنوان اکسیژنزدا کاربرد دارد و در بسیاری از کشورهای دنیا این محصول مورد استفاده قرار میگیرد و ایران هم بهعنوان یکی از کشورهای مصرفکننده و دارنده معادن فروسیلیس اقدام به تولید این محصول کرده است به طوری که درحالحاضر ۳ واحد تولید فروسیلیس در کشور فعالیتهای خود را ادامه میدهند.
جلوگیری از خامفروشی با رونق فروسیلیس
سیدمحمدباقر میرابوالفتحی درباره مصارف «فروسیلیس» میگوید: «فروسیلیس» یکی از فروآلیاژهایی است که در صنعت فولادسازی، ریختهگری و ماشینسازی استفاده میشود. این محصول در فولادسازی به عنوان اکسیژنزدا کاربرد دارد بهطوری که برای تولید هر تن فولاد به ۵/۳ کیلو گرم فروسیلیس نیاز است.
مدیرعامل شرکت «فروسیلیس غرب پارس» میافزاید: فروآلیاژها در صنایع فولاد برای اکسیژنزدایی و بهبود کیفیت فولاد به مصرف میرسند و در حدود ۱۳ درصد کل فولاد تولیدی جهان را فولادهای آلیاژی تشکیل میدهند.
وی درباره میزان مصرف« فروکروم» در سایر کشورها تصریح میکند: واردات فروکروم چین که بزرگترین تولیدکننده فولاد ضدزنگ جهان است، ۱/۱ میلیون تن در سال برآورد شده است. درحالی که کشورهای افریقای جنوبی و قزاقستان با ۳/۵۳ و ۱/۲۵ میلیون تن صادرات فروکروم در رده نخست و دوم جهان در زمینه تولید و صادرات این ماده معدنی قرار گرفتهاند. وی تاکید میکند: همچنین بزرگترین تولیدکننده فرومنگنز جهان با ۶/۱ میلیون تن، چین بوده که ۲۸۲ هزار تن آن را صادر کرده است. واردات فروآلیاژ کشور ژاپن نیز در سال قبل ۲/۱۵ میلیون تن بوده است.
میرابوالفتحی اظهار میدارد: در سال ۱۹۰۳ میلادی نخستین سندیکای تولید «فروسیلیس» در تمامی اراضی آلمان، فرانسه و اتریش بهوجود آمد و بعدها در ایالاتمتحده، سوئد و نروژ نیز ایجاد شد. در دهه ۱۹۳۰ پیشتازان تولیدکننده فروسیلیس در جهان ایالاتمتحده، کشورهای اسکاندیناوی، فرانسه و ایتالیا بودند.
وی خاطرنشان میکند: فروسیلیس در ۴ عیار، ۱۳ درصد، ۴۵درصد، ۷۵درصد و ۹۰ درصد تولید میشود. در سال ۲۰۰۸ میلادی، تولید خالص «فروسیلیس» ایالات متحده ۱۴۸ هزار تن بود. این درحالی است که چین به عنوان اصلیترین تولیدکننده «فروسیلیس» در آن سال به تنهایی بیش از تمام تولیدکنندگان دیگر در جهان «فروسیلیس» تولید کرد، یعنی چیزی در حدود ۴/۹ میلیون تن. از سایر تولیدکنندگان عمده «فروسیلیس» میتوان از روسیه با ۸۵۰ هزار تن، ایالاتمتحده با ۲۳۰ هزار تن و نروژ با ۲۱۰ هزار تن نامبرد.
ظرفیت ۸۰ هزار تنی تولید «فروسیلیس» درکشور
صنعت فروآلیاژ در کشور ما نوپا بوده و به اوایل دهه ۷۰ برمیگردد که تا حدودی توسعه قابل قبولی داشته است. درحالحاضر ۳ واحد تولید «فروسیلیس» در کشور فعالیت میکنند.
میرابوالفتحی ادامه میدهد: فروآلیاژ ایران در شهرستان ازنا در سال ۷۲ با ظرفیت اسمی ۲۵ هزار تن در سال راهاندازی شد و در سال ۸۴ با نصب کوره ۱۸ هزار تنی ظرفیتش به ۴۳ هزار تن در سال افزایش یافت. «فروسیلیس»ایران در سمنان نیز در سال ۷۴ با ظرفیت تولید ۲۵ هزار تن در سال راهاندازی شده است.
وی تاکید میکند: همچنین فروسیلیس غرب پارس در ملایر در سال ۹۳ با ظرفیت اسمی ۱۲ هزار تن در سال راهاندازی شد و طرح توسعه آن نیز برای تولید ۱۲ هزار تن دیگر درحال اجراست و بعد از گذشت ۲۵ سال و در شرایط تحریم و با بکارگیری دانش و تخصص مهندسان ایرانی ساخته و به بهرهبرداری رسیده و تا حد زیادی موجب بومیسازی فناوری ساخت این محصول در کشور شد.
وی درباره ظرفیت «فروسیلیس» کشور بیان میکند: هماکنون ظرفیت تولید «فروسیلیس» کشور ۸۰ هزار تن درسال است که با راهاندازی فاز ۲ کارخانه «فروسیلیس»ظرفیت تولید کشور به ۹۲ هزار تن افزایش مییابد.
وی عنوان میکند: با توجه به ظرفیت کنونی تولید فولاد در کشور، هماکنون تولید این محصول پاسخگوی نیاز داخلی است اما با احداث کارخانههای جدید تولید فولاد و توسعه این صنعت در دنیا و همچنین زمینهسازی برای صادرات بیشتر این محصول به کشورهای دیگر، نیاز به احداث کارخانههای تولید «فروسیلیس» جدید احساس میشود.
وی تاکید میکند: با توجه به اینکه ایران دارای معادن غنی حاوی سیلیس مناسب برای تولید «فروسیلیس» است دیگر مشکل چندانی در زمینه راهاندازی این کارخانهها وجود ندارد چراکه در این زمینه به سطح قابلقبولی از بومیسازی رسیدهایم و جز بعضی تجهیزات که از کشورهای دیگر وارد میشود دانش فنی راهاندازی این واحدهای تولیدی را در اختیار داریم.
تولید ۱۶ میلیون تنی فولاد
با در نظرگرفتن ظرفیت تولید کنونی فولاد در کشور که چیزی در حدود ۱۶ میلیون تن در سال است، باید با توجه به سند چشمانداز ایران در سال۱۴۰۴م برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد برنامهریزی انجام شود.میرابوالفتحی میگوید: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد شرکت ایمیدرو برای تولید ۸ میلیون تن فولاد، شرکت «هلدینگ میدکو» برای تولید ۴/۵ میلیون تن فولاد و همچنین ۵ میلیون تن از سوی سایر شرکتها در نظر گرفته شده است.
وی میافزاید: مصرف فولاد ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی پس از دو سال کاهش، تثبیت یافت که بهطور تقریبی ۱۵ درصد کمتر از اوج آن در سال ۲۰۱۱ میلادی بوده است.
از سوی دیگر تولید خودرو هم رشد مناسبی یافت ولی بازارهای ساختوساز رشد متوسطی داشت.وی تاکید میکند: با وجود ضعف نرخ رشد تقاضا، رشد تولید ایران ادامه دارد زیرا ایران سیاست خود در زمینه خوداتکایی در صنعت فولاد را حفظ کرده است و برآورد میشود که تولید فولاد خام به دنبال رشد ۱۱ درصدی در سال ۲۰۱۳ میلادی، امسال شاهد رشد ۷ درصدی باشد. وی درباره تراز خالص صادرات محصولات بیان میکند: تراز خالص صادرات محصولات طویل و میانی ایران مثبت است و با وجود تحریمها، صادرات محصولات تخت کشور در ۲۰۱۴م رشد داشته بهگونهای که سهم صادرات آن به اروپا افزایش یافته است.وی اظهار میدارد: در این زمینه انجمن جهانی فولاد گزارش داده است ایران در سال ۲۰۱۴م، ۱۶ میلیون و ۳۳۱ هزار تن فولاد خام تولید کرده که در مقایسه با میزان تولید فولاد در سال ۲۰۱۳م، ۱۵ میلیون و ۴۲۲ هزار تن ۵/۹ درصد رشد نشان میدهد. بر این اساس، ایران با ارتقای یک پلهصعود در میزان تولید نسبت به سال ۲۰۱۳ میلادی، در جایگاه چهاردهم جهانی ایستاد.
قطب تولید «فروسیلیس» در جهان
کشورما میتواند به یکی از تولیدکنندههای اصلی«فروسیلیس» در جهان تبدیل شود. بنابراین با سرمایهگذاری بیشتر در این صنعت میتوان بسیاری از مشکلات کشور ازجمله اشتغال را حل کرده و وابستگی کشور را به صنعت نفت کاهش دهیم.
ابوالفتحی بیان میکند: همچنین با رونق این صنعت از خام فروشی مواد معدنی نیز کاسته شده و ارزشافزوده حاصل میشود و معادن کشور نیز رونق بیشتری میگیرند.
مسئولان نیز میتوانند با فراهم کردن شرایط مناسب ازجمله در اختیار گذاشتن زمین و تسهیلات بانکی، از سرمایهگذاران حمایت کرده و آنها را تشویق به سرمایهگذاری در این بخش کنند.وی میافزاید: با توجه به اینکه مواد اولیه کافی، زیرساختها و از همه مهمتر دانش بومی تولید «فروسیلیس» را در اختیار داریم و با توجه به ارزشافزوده بالای این محصول، میتوانیم علاوه بر اشتغالزایی و ایجاد درآمد ارزی، به یکی از قطبهای تولید «فروسیلیس» در منطقه و جهان تبدیل شویم.
استیل تریدر خبر و گزارش تحلیلی صنعت فولاد و معدن فوق را از روزنامه گسترش صمت بازتاب نموده است.