با نزدیک شدن به روزهای پایانی مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 شاهد ورود سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازارهای مواد معدنی ایران هستیم، هرچند از سال گذشته تاکنون هیات تجاری و سرمایه گذاری بسیاری برای رصد بازار مواد معدنی وارد کشورمان شده اند و با برخی از مدیران و مسئولین دولتی نیز دیدارهایی داشته اند ولیکن تمام این دیدارها و نشست ها در نهایت منجر به امضای تفاهم نامه های دوطرف شده است تا بعد از انجام توافقات هسته ای گام های اجرایی برای سرمایه گذاری در پروژه های معدن و صنایع معدنی کشورمان صورت پذیرد.

پروفسور کاظم اورعی معتقد است: مدت زمانی به طول خواهد انجامید تا سرمایه گذاری احتمالی شرکت های خارجی در بخش معدن ایران صورت پذیرد.

آنچه در ادامه می خوانید گفتگو با پروفسور کاظم اورعی؛ استاد اقتصاد دانشگاه استرلینگ انگلستان است.

 آیا روند سرمایه گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی را بعد از توافق هسته ای سریع می بینید و یا در بازه زمانی مشخصی این روند اتفاق خواهد افتاد؟

 اگرچه مزیت اقتصادی بخش معدن ایران روشن است و شرکت های خارجی هم از مدت ها قبل مطالعات خودشان را انجام داده اند ولی باز هم مدتی طول خواهد کشید تا سرمایه گذاری احتمالی خارجی در بخش معدن ایران انجام شود. البته برداشتن تحریم ها یکی از نیازهای ورود سرمایه خارجی است. بسیاری کارهای دیگر هم باید انجام شود تا سرمایه خارجی به بخش معدن ایران سرازیر شود، در هر صورت اقتصاد ایران شدیدا از کمبود هرگونه سرمایه گذاری رنج می برد.

 
به نظر شما ورود سرمایه گذار خارجی بعد از تحریم چه تاثیری بر روی سرمایه گذاری شرکت های داخلی خواهد داشت؟ آیا شرکت های داخلی از گردونه رقابت حذف می شوند؟

 
اگر سرمایه گذار خارجی به بخش معدن ایران وارد شود، نه تنها شرکت های داخلی ها حذف نمی شوند بلکه باعث ایجاد رقابت بیشتر نیز می شود. سرمایه گذاران داخلی ما از خارجی ها کم نمی آورند و اگر خارجی ها هم پروژه ای در ایران انجام دهند به احتمال زیاد از نیروهای داخلی ایران استفاده زیادی خواهند کرد، بنابراین در عمل طوری خواهد شد که پروژه به نام شرکت خارجی است و کارها را اغلب نیروهای داخلی انجام می دهند، همین امر باعث آموزش بیشتر نیروهای داخلی هم می شود و شرکت های داخلی نیز بهر ه وری خود را بالاتر خواهند برد.

 
افزایش بهره وری در شرکت های داخلی باعث خواهد شد که آنها هم بتوانند در کشورهای خارجی فعالیت بیشتری داشته باشند. بنابراین سرمایه گذاری خارجی مزایای فراوانی دارد و ایران هم  این موضوع در بخش معدن ایران از تمامی بخش های دیگر بیشتر است زیرا بخش معدن و صنایع معدنی ایران بالاترین مزیت اقتصادی در کشور را دارد.

 
 اگر سرمایه گذار خارجی در بخش معدن ایران سرمایه گذاری کند، بعید است مقادیر قابل ملاحظه ای  پول وارد کشور کنند، به احتمال زیاد این کار را در قالب وارد کردن ماشین آلات و دانش فنی انجام می دهند. البته فرق چندانی هم نمی کند، مهم اینست که سرمایه گذاری انجام شود حتی تفاوت قایل شدن بین سرمایه گذار خارجی و داخلی هم کار درستی نیست.
سرمایه گذاری چه داخلی و چه خارجی باعث رشد و شکوفایی اقتصاد می شود. در حال حاضر که صنایع معدنی ما حتی از کمبود نقدینگی برای سرمایه در گردش رنج می برند این سرمایه گذاری می تواند اقتصاد ایران را از حالت رکود خارج کند.

 به نظر شما بعد از انجام توافقات هسته ای  بهتر است شرکت های چینی برای سرمایه گذاری وارد کشور شوند و یا شرکت های اروپایی؟

 
بعید است شرکت های چینی بتوانند در یک رقایت آزاد با شرکت های اروپایی خیلی موفق عمل کنند. دو مسئله در این باره وجود دارد یکی اینکه شرکت های چینی فقط در بعضی از مواد معدنی موفق هستند نظیر زغال سنگ و نکته دیگر اینکه خود شرکت های چینی با همکاری کامل و کمک های شرکت های اروپایی و آمریکایی پروژه انجام می دهند. به عبارت دیگر در بسیاری از موارد دانش فنی در شرکت های چینی متعلق به شرکت های اروپایی است.

 
بخش معدن و صنایع معدنی ایران با شرکت های اروپایی قدیمی عجین تر هستند و احتمالا ترجیح می دهند با آنها که سابقه ای موفق و طولانی در ایران دارند وارد مذاکرات و معاملات شوند.
شاید بهترین کار این باشد که دولت دست تمام شرکت های خارجی اعم از چینی و اروپایی را باز بگذارد. بنابراین شرکتی که بهره وری و دانش فنی بالاتر دارد موفق می شود، سپس شرکت های داخلی را هم کمی حمایت کند و به طور مثال آنها را از تحقیر و تهدید توسط بانک های داخلی که منبع اصلی سرمایه گذاری هستند برهاند تا آنها هم بتوانند با خارجی ها رقابت کننید.

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان