معاون برنامهریزی سازمان ایمیدرو
چالشهای بزرگ بخش معدن | امیر خرمی شاد
مهمترین سوال فعالان بخش معدن و صنایع معدنی این باشد «چرا به معدن کمتر توجه میشود و چرا معدنکاری با کم توجهی مواجه است» پاسخ این سوالات را باید در چالشهای موجود جستوجو کرد. مهمترین عامل به فرهنگسازی برمیگردد.
بخش قابلتوجهی از فرهنگ زندگی و کاری در تحصیلات پایه و آموزش و پرورش شکل میگیرد. تنها یکسوال مطرح میکنم.
فارغالتحصیلان مدارس کشوری که همگان میدانند جزو کشورهای برتر معدنی جهان است، چه میزان با معدن آشنایی دارند؟ آیا همین موجب نمیشود تا دانشآموزان نخبه در انتخاب رشتههای معدنی در دانشگاه با نبود شناخت مواجه شوند؟
میانگین رتبه قبول شدگان رشته معدن با سایر رشتههای مهندسی را مقایسه کنید، خود به پاسخ این سوال خواهید رسید.چالش بعدی، کمبود تکنسین است، اگر هدف پیشروی در صنعت و معدن این است که براساس مزیتهای نسبی کشور باید به توسعه بپردازیم، بخش مهارتآموزی کشور نیز باید برای مهارت معدنی، صنایع معدنی و صنایع پاییندستی برنامه عملیاتی داشته باشد.
چالش بعدی، زیرساختهاست. کشوری که میخواهد جزو ۱۰ کشور برتر معدنی جهان باشد باید بیش از این به زیرساختهای آن توجه شود. وزارت نیرو توسعه این بخش را پیشبینی و حمایت کند. وزارت نفت، مصرف انرژی مورد نیاز را تامین و با قراردادهای بلندمدت در اختیار قرار دهد. وزارت راه نیز توسعههای معدنی و صنعتی را حمایت کند. بدون توسعه حملونقل ریلی، بخش معدن امکان توسعه بهرهور را ندارد. قیمت حمل مواد معدنی در برخی کشورهای رقیب تا یک چهارم قیمت حمل ریلی در ایران است. سازمان استاندارد باید در زمینه این توسعهها به تدوین استانداردها بپردازد تا از ورود کالاهای بیکیفیت صنعتی و معدنی به کشور جلوگیری کند.
در عین حال شاخصها و حداقلهای تولید در کشور را نیز مشخص و پیگیری قانونی شود. در یک کلام باید گفت، اگر به دنبال توسعه بخش معدن، صنایع معدنی و سایر صنایع در ادامه زنجیره آن هستیم، این هدف تنها با یک حرکت ملی و عزم جدی امکانپذیر است و همکاری همه جانبه دستگاهها را میطلبد.
با این حال زنجیره معدنی ما با چالشهای تکنیکال نیز دست به گریبان است. بهگونهای که در بخش اکتشافات، ایران نیاز به فناوریهای پیشرفته دارد. درحالحاضر در کشورهای پیشرو معدنی از فناوریهای روز استفاده میشود تا بهرهوری و دقت به همراه هزینههای پایینتری را در تولید شاهد باشیم.