چالشهای سرمایهگذاری در معادن ایران - محمدرضا بهرامن
بخش معدن به لحاظ ماهیت سرمایه بری بالای خود و نیاز به ورود به عرصه سرمایه گذاری به لحاظ هزینه بر بودن برای دسترسی به ذخایر اكتشافی، ریسك بالایی دارد، از سویی بازگشت سرمایه نیز زمان بر بوده و سرمایهگذار باید ریسكهای غیر مشهودی را نیز بپذیرد از این رو سرمایهگذار برای سرمایهگذاری در بخش معدن با چالشهایی روبه روست، كه مهمترین چالش جدی سرمایهگذاران در بدو ورود به عرصه معدنكاری، قوانین دست و پاگیر و بوركراسی موجود برای شروع فعالیت در این بخش است.
در ایران شاید ورود به عرصه معدن آسانتر از سایر كشورهای معدنخیز باشد اما به دلیل اینكه قوانین برای سرمایهگذار پایدار نبوده و سرمایهگذار نمیتواند پذیرای این ریسک باشد.
سهم بخش معدن از نظر ارزش افزوده در ایران به دلیل عدم محاسبه دقیق سهم صنایع معدنی و زنجیره كامل ارزش بخش معدن در كل بخش بالاتر از 6 درصد نبوده، در اكثر كشورها علی رغم سهم بالای ارزش افزوده در بخش صنعت نسبت به معدن (به غیر از ایران) سهم سرمایهگذاری بخش معدن و صنعت در سایر كشورها نزدیك به هم است، لذا در اكثر كشورهای صنعتی سرمایه گذاری در معدن متناسب با ارزش افزوده نبوده و جایگاه معدن در اقتصاد به صورت متفاوتی تعریف میشود و این موضوع میتواند مربوط به بالادستی بودن معدن باشد.
سهم سرمایهگذاری خارجی در بخشهای مختلف مبین میزان مشاركت كشورهای دارای تكنولوژی برتر در كشورهای دارای پتانسیل در همان بخش است و این مهم در بخش معدن پررنگتر از سایر بخشها است. بر طبق آمار حدود 7 درصد از سرمایهگذاریهای خارجی در ایران مربوط به معدن است و این در حالی است كه این آمار در استرالیا حدود 69 درصدی باشد مقایسه این سرمایهگذاری خارجی بخش معدن در ایران و دیگر كشورهای مورد مطالعه نشان میدهد، سهم پایین ایران از تكنولوژی روز دنیا در اكتشاف و استخراج ناشی از عدم سرمایهگذاری خارجی از نكات منفی بخش معدن ایران است. در واكاوی این موضوع در وهله نخست اینكه ما استراتژی مدون و قابل اجرائی در بخش معدن نداریم لذا تعریف و ترسیم نقشه راه توسعه معدنی و همینطور نقشه راه توسعه صنعتی در بالاترین سطوح ممكن باید تدوین شود كه به دنبال آن تكلیف سایر بخشها نیز مشخص میشود.
ایران به لحاظ ذخایر معدنی جزو 10 كشور نخست جهان و اولین كشور خاورمیانه است و طبق گزارش مركز پژوهشهای مجلس 7 درصد ذخایر معدنی جهان در ایران جای دارد. غنای منابع و ذخایر عظیم معدنی، كشور ما را به صورت یكی از غنیترین مناطق جهان از نظر توانایی تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت در آورده است.
استیل تریدر یادداشت و دیدگاه فوق در خصوص صنعت معدن و معدنکاری را از اقتصادنیوز بازتاب نموده است.