روند شاخص‌های مهم بخش صنعت را باید از عملکرد برنامه‌های اول تا پنجم توسعه و بررسی میزان تحقق اهداف کمی و عملیاتی این بخش کنکاش کرد که در ادامه شمه‌ای از آن را به تفکیک هر برنامه بیان می‌کنم.

برنامه اول (1372 - 1368)‌

عملكرد اين برنامه نشان مي‌دهد در سال‌هاي اول اجراي آن با رشد اقتصادي مناسبی مواجه بوده‌ايم و در سال‌هاي پاياني، اين روند معكوس شد و متوسط رشد اقتصادي 1/ 14 درصدی و 1/ 12درصدي سال‌هاي 69 و 70 به 4 درصد و 5/ 1 درصد در سال‌هاي 71 و 72 كاهش يافت. اين تكانه شديد نشان داد برنامه اول نتوانست روندهاي مثبت و با دوامي در اقتصاد شكل دهد و رشد اقتصادي دو رقمي سال‌هاي نخست بيشتر از آن كه تابع سياست‌هاي هدفمندي باشد، تحت‌تاثير افزايش درآمدهاي نفتي و تزريق سريع وام‌هاي خارجي بود. رشد بهره‌ وري كل عوامل توليد نيز طي سال‌هاي ابتدايي برنامه اول در پي استفاده از ظرفيت‌هاي راكد، قابل ملاحظه‌ است.

چنانچه در سال 1369 اين شاخص به مرز 1/ 9 درصد رسيد اما متوسط رشد بهره‌ وري كل عوامل توليد در برنامه اول از 69/ 3 درصد فراتر نرفت و متوسط رشد بهره‌وري سرمايه و نيروي كار نيز به ترتيب 12/ 3 درصد و 44/ 4 درصد بود. متوسط رشد سرمايه‌ گذاري در برنامه اول 77/ 10 درصد گزارش شده كه بخش خصوصي سهم بيشتري از اين سرمايه‌ گذاري را نسبت به بخش دولتي به خود اختصاص داده است.

اشتغال كل كشور نيز در سال‌هاي برنامه اول روند مثبتي را طي كرد و نرخ بيكاري 5/ 14 درصدی سال 68 در سال 72 به 12 درصد كاهش يافت. متوسط رشد تولید ناخالص داخلي در برنامه اول 3/ 7 درصد، متوسط رشد بخش صنعت 3/ 9 درصد و بخش معدن 9/ 13 درصد بوده و همچنین متوسط سهم ارزش افزوده صنعت و معدن از تولید ناخالص داخلی نیز 6/ 9 درصد گزارش شده است.

برنامه دوم (1378 - 1374)

اين برنامه يك سند متمركز اقتصادي بود كه رشد و توسعه اقتصادي را اصلي‌ ترين هدف خود قرار داده و تاكيد خاصي بر لزوم پايداري رشد اقتصادی داشت. هدف‌ گذاري صورت گرفته براي رشد اقتصادي در برنامه دوم 1/ 5 درصد بود كه در نهايت 3/ 3 درصد محقق شد. رشد بهره‌ وري كل عوامل و اجزاي آن، يعني رشد بهره‌ وري سرمايه و نيروي كار نسبت به برنامه اول افت محسوسي داشت، به گونه‌اي كه متوسط رشد بهره‌ وري كل عوامل به 14/ 0 درصد، متوسط رشد بهره‌ وري سرمايه به منفي 32/ 0 درصد و متوسط رشد بهره‌ وري نيروي كار به 36/ 0 درصد رسيد.

متوسط رشد تولید ناخالص داخلي هم در برنامه دوم 6/ 2‌درصد، متوسط رشد بخش صنعت 4/ 7 درصد و این رقم برای بخش معدن نیز 7/ 5 درصد بوده است. همچنین متوسط سهم ارزش افزوده صنعت و معدن از تولید ناخالص داخلی نیز عدد 1/ 11 درصد را نشان می‌دهد.

استیل تریدر | مرجع خبر و تحلیل صنعت فولاد ایران و جهان