در حالیکه دولت یازدهم در ابتدای راه عزم خود را برای جلوگیری از خام فروشی سنگ آهن و حتی دریافت عوارض از صادرات آن جزم کرده بود، به نظر می رسد تاکنون نه تنها اقدام مثبتی در این زمینه صورت نگرفته بلکه صادرات این ماده ارزشمند معدنی روند افزایشی نیز داشته است.
در ماده ۳۵ قانون رفع موانع تولید آمده است، فروش مواد معدنی قبل از واگذاری استخراج و فروش صرفا از طریق بورس کالا یا مزایده مجاز است. همچنین براساس تبصره ۹ این ماده، ملاک تعیین قیمت مواد معدنی غیرانحصاری، عرضه و تقاضا خواهد بود.
پس از آنکه سال گذشته دولت در سیاستهای خود در بسته خروج از رکود غیرتورمی، وظایف مهمی را به بورس کالای ایران بهعنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور محول کرد، این بار نوبت به «قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور» رسیده است تا دولتمردان نشان دهند، حساب ویژه روی بورس کالا برای رسیدن به اقتصاد آزاد، اصلاح نظام مالی و شفافیت معاملاتی باز کردهاند.
فعالان بازار فلزات معتقدند که توافق هستهای به صورت مستقیم بر بازار محصولات آنها تاثیر نخواهد گذاشت و این بازار از عوامل دیگر متاثر میشود اما با این حال این توافق آثاری مانند مشارکت خارجیها را خواهد داشت که این مساله مهمی به نظر میرسد و تا حدودی میتواند برخی مشکلات را حل کند.
نایب رئیس انجمن صادرکنندگان سنگآهن نسبت به نزول جایگاه صادراتی محصولات معدنی هشدار داد و گفت: تا زمانی که در روند عرضه و تقاضای زنجیره ارزش سنگآهن و فولاد سیاستهای درستی بهکار نگرفته شود، رتبهبندی صادرات مواد معدنی در معرض تنزل قرار دارد.
رییس هیات عامل ایمیدرو گفت: اگر حمایت جدی از تولیدکنندگان فولاد نشود مشکلات زیادی گریبانگیر این صنعت می شود.
مهدی کرباسیان در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما، درباره شرایط تولید فولاد در کشور افزود: امسال با توجه به کاهش شدید قیمت فولاد در دنیا و رکود ساخت وساز در کشور، نگرانیم اگر حمایت جدی از فولاد نشود، مشکلات زیادی گریبانگیر این بخش می شود.
صادرات محصولات معدنی با ارزش افزوده بالا در حالی رویکرد جدیدی در بخش معدن شده که اخیرا خامفروشی مواد معدنی 23 درصد کاهش یافته است. ممنوعیت صادرات مواد خام معدنی در شرایطی یکی از ماموریتهای دشوار وزارت صنعت ظرف دو سال آینده محسوب میشود که در مقطع فعلی بسیاری از واحدهای فرآوری برای ایجاد ارزش افزوده لازم هنوز راهاندازی نشدهاند و فعالان معدنی برای چنین مبارزهای تعریف دیگری از خامفروشی دارند.با این حال آمارهای سازمان توسعه تجارت حاکی از آن است که تا پایان سال 1393 صادرات مواد خام معدنی با روندی نزولی 23 درصد کاهش ارزشی و 25 درصد کاهش وزنی داشته است.
مدیرعامل فولاد مبارکه کاهش قیمت جهانی سنگآهن و فولاد را موقتی دانست و گفت: بر اساس سوابق گذشته، این مشکل تا 10 ماه آینده حل خواهد شد. بهرام سبحانی اظهار کرد: نوسان قیمتی که در حال حاضر به وجود آمده، مقطعی است و هر چند سال یک بار این اتفاق میافتد و فولاد به حداقل قیمت میرسد. وی با بیان اینکه صادرات کماکان ادامه دارد، افزود: در بحث صادرات باید به لحاظ کیفی و قیمت با دنیا رقابت کنیم،
تولیدکنندگان فولاد ایران از دولت درخواست کردند به دلیل دامپینگ چین و کشورهای صادرکننده دیگر، تعرفه ۴۰ درصدی برای واردات فولاد وضع کند.دولت ایران تعرفه واردات را 20 درصد افزایش داده است اما تولیدکنندگان برای حفظ صنعت فولاد به دنبال افزایش تعرفه 40 درصدی واردات هستند.
رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: با توجه به شرایط جهانی فولاد، شرکت های فولاد ساز برای صادرات 4 میلیون تن فولاد در سال جاری هدفگذاری کرده اند.
دکتر مهدی کرباسیان با اشاره به این مطلب تصریح کرد: بازار جهانی و داخلی فولاد به دلایل مختلف نظیر پرداخت یارانه به صادرات از سوی چین، با کاهش تقاضا مواجه شده است و وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایمیدرو با درک شرایط، برای تاثیر پذیری کمتر تولیدکنندگان فولاد از این وضعیت، شرایط صادرات محصولات فولادی را از سال گذشته فراهم کرده است. به طوری که در سال 93، بیش از 2 میلیون تن محصولات فولادی صادر شد.
چه اتفاقهایی رخ داده که مبادلات تجاری بین دو کشور ایران و چین کاهش قابل توجهی یافته است؟ و این روند در ادامه چگونه خواهد شد؟
چند روز پیش تسنیم به نقل از گمرک چین اعلام کرد که میزان مبادلات تجاری بین ایران و چین در پنج ماهه اول سال 2015 در حدود 34.5 درصد کاهش پیدا کردهاست. بر اساس این خبر مبادلات تجاری ایران و چین در پنج ماه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه بالغ بر هشت میلیارد دلار کاهش یافته و به حدود 15 میلیارد دلار رسیده است.
اما بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران و اظهارات مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و چین میزان کل مراودات تجاری بین دو کشور در یک سال بین 12 تا 15 میلیارد دلار است.
نایب رئیس خانه معدن اعلام کرد: افت قیمت سنگآهن در بازار جهانی به اوج خود رسیده که در این میان معادن سنگآهن ایران با شوک مواجه شدهاند و دولت، حقوق دولتی را به نسبت کاهش قیمت محصول، کاسته است. محمدرضا بهرامن با اشاره به اینکه کاهش جهانی قیمت سنگآهن از یک سال قبل آغاز شده و اکنون به اوج رسیده است، اظهار کرد: کاهش قیمت با توجه به سیاستهای موجود در جهان صورت گرفته و در پی آن برخی از کشورهای صادرکننده سنگآهن نسبتا وضعیت نامطلوبی پیدا کردهاند و معادنشان غیرفعال شده است.
احسان رسولی، رئیس دفتر فنی تولید فولاد سازی و ریخته گری مداوم فولاد هرمزگان در نشست خبری با بیان این مطلب اظهار داشت: با توجه به تولید 800 میلیون تنی فولاد در چین و شرایط سخت رقابت در بازار جهانی فولاد، فولاد هرمزگان تصمیم گرفته است به تولید محصولات کیفی با ابعاد خاص بپردازد و با تلاش های شرکت فولاد اکسین برای مشتری یابی محصولات خاص، فرصت خوبی حاصل شده تا بتوانیم بخشی از محصولات خود را در بازارهای جهانی عرضه کنیم.
آرسلور میتال بزرگترین فولادساز در جهان اعلام کرده است در حال بررسی و مطالعه ساخت یک کارخانه فولادسازی برای تولید فولاد خودرو برای شرکت ملی فولاد هند (SAIL) است تا تقاضای این کشور را پاسخگو باشد.
در پی تشدید رکود در بازار فولاد و فشار برای کاهش بیشتر قیمت فولاد جمعی از تولیدکنندگان در جلسهای برای توقف روند کاهشی قیمت فولاد از طریق صادرات به جمعبندی رسیدند.
در این جلسه همچنین گزارشی از وضعیت فولاد در بازار داخلی و جهانی ارائه شد مبنی بر اینکه بهرغم رشد قیمت سنگآهن و نفت بهعنوان مولفههای تاثیرگذار بر قیمت فولاد همچنان نرخ این محصول در بازار داخلی با کاهش روبرو است و به دلیل عدم وجود تقاضا فشار برای افت بیشتر قیمتها روزبهروز بیشتر میشود.
در سه ماه نخست سال جاری میلادی صادرات فولاد ترکیه کاهش داشت. بیثباتی سیاسی برخی کشورهای هدف و در نتیجه افت تقاضا در کنار اعمال تعرفههای آنتی دامپینگ بر محصولات ترکیه در برخی کشورهای دیگر از جمله علل این روند نزولی بود.