ایران کشوری با منابع متعدد معدنی است، اما یافتن این منابع و چگونگی استخراج آن نیازمند اکتشافات گسترده و بنیادی است. علیاصغر پورمند، مدیرعامل شرکت هلدینگ توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) معتقد است تامین مالی چنین اقدامی بدون سرمایهگذاریهای سنگین امکان پذیر نیست و یکی از بهترین راهها برای دستیابی به این هدف استفاده از منابع صندوق توسعه ملی است.
بهای معاملات آتی سنگ آهن چین روز دوشنبه در دومین روز گشایش معاملات بازار این کشور به روی سرمایهگذاران خارجی، افزایش یافت. بهای معاملات سنگآهن برای تحویل در سپتامبر ۱/ ۱ درصد رشد کرد و به ۷۴/ ۷۴ دلار در هر تن رسید.
در میزگردی با حضور بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، سجاد غرقی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و سعید عسکرزاده دبیر انجمن سنگآهن ایران نقش معدن در اقتصاد ایران و مقایسه آن با دنیا و همچنین نقش معادن کوچکمقیاس در توسعه بخش معدن و راههای رفع موانع و بهبود معدنکاری در ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. مشروح این نشست در ادامه آمده است.
قیمتهای جهانی سنگآهن در روزهای اخیر جذابیت چندانی را نشان نمیدهد و همین نکته تاکنون موجب شده تا از یکسو حجم تولید به آرامی کاهش یابد و از سوی دیگر برخی تولیدکنندکان بزرگ نیز هم برای حفظ حاشیه سود و هم برای حمایت از بازار از برخی برنامههای بلندپروازانه خود فاصله بگیرند
با وجود افزایش واردات سنگآهن چین طی سالهای اخیر، اما ذائقه بازار آن در حال تغییر است و همین امر نیز بر میزان صادرات ایران به این کشور تا حدی اثر گذاشت؛ چراکه بازار چین در حال جذب سنگآهن پرعیار است. ضمن اینکه قیمت سنگآهن نیز با کاهش مواجه شد. بنابراین در بورس کالای ایران بهدلیل عدم اطمینان معاملهگران کاهش معاملات رخ داده است.
تولید زغالسنگ امریکا در سال گذشته میلادی (۲۰۱۷) در سراسر ۵ منطقه زغالسنگی بیشتر از سال پیش از آن (۲۰۱۶) بوده و رشد بهای جهانی زغالسنگ، انگیزه این افزایش تولید است. درآمد حاصل از فروش بیشتر و افزایش صادرات، محرک بازسازی، رونق نسبی و توسعه معادن زغالسنگ امریکا بوده است.
رئیس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد: فعالیت در معادن زیرزمینی در دستور کار سال ۹۷ ایمیدرو قرار دارد و در این راستا مذاکراتی با ۲تیم خارجی برای همکاری در معادن زیرزمینی انجام شده است.
بیاچپیبیلتون، بزرگترین شرکت معدنی جهان، انجمن جهانی زغالسنگ را ترک میکند. این غول استرالیایی انگلیسی، دلیل این اقدام را تاکید بر مواضع خود در زمینه تغییرات آب و هوایی زمین عنوان کرده است. این اتفاق در حالی رخ میدهد که ریوتینتو، دیگر غول معدنی استرالیا در سال گذشته، تولید زغال سنگ را به طور کامل متوقف کرد.
شعار سال ۹۷ به سنت چندین ساله اخیر همچنان بر موضوعات اقتصادی تاکید دارد اما شاید بیراه نباشد اگر حمایت از کالای ایرانی را یکی از ملموسترین و قابل فهمترین شعارهایی دانست که بدون شک اقشار مختلفی از مردم میتوانند آن را به وضوح درک کنند و نقش و سهم خود را در تحقق آن بهدرستی ببینند.
این موضوع از زبان راضیه لک، رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور مطرح شده و به عقیده وی، با تعریف بودجه اختصاصی در بودجه ۹۷ فعالیتهای سازمان زمینشناسی توسعه خواهد یافت. در ادامه، گفتوگوی شبکه اطلاعرسانی تولید و تجارت ایران( شاتا) را با وی میخوانید.
اقدامات سازمان برای کسب درآمد و تولید ثروت را چگونه ارزیابی میکنید؟
بر اساس قوانین موجود در کشور، تهیه و تولید اطلاعات پایه زمینشناسی به عنوان مسئولیت حاکمیتی سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور یاد شده و در چشمانداز ۲۰ ساله این سازمان، شناسایی محیطهای زمینشناسی، شناخت منابع و کشف ذخایر مواد معدنی و شناسایی فرآیندهای پدیدآورنده و کنترلکننده مخاطرات زمینشناختی و رفتارسنجی آنها، گسترش پایگاه جامع دادههای علوم زمین به منظور رشد فعالیتهای داناییمحور و توسعه پایدار مشاهده میشود. بر اساس مطالعات انجام شده، در تمام دنیا حدود ۳۰درصد از سود معدنکاری در حوزه اکتشاف هزینه میشود. بر همین اساس در کشور ما نیز باید متناسب با بهرهبرداری و سود معدنکاری برای نسل آینده سرمایهگذاری شود. سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور ۵۰درصد منابع مالی و پرسنلی خود را بهطور مستقیم برای اکتشافات معدنی صرف میکند. اطلاعات پایهای که در بخشهای دیگر سازمان تهیه میشود نیز به نوعی غیرمستقیم در خدمت اکتشافات معدنی است. در نتیجه میتوان گفت تمام فعالیتهای این سازمان به نوعی در خدمت تولید ثروت و جلوگیری از هدررفت سرمایه است.
ردیف بودجه اختصاصی این سازمان در بودجه ۹۷ چگونه خواهد بود؟
خوشبختانه بعد از ۵۸ سال از تاسیس سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور، ردیف درآمد اختصاصی برای این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ به تصویب رسید. از این پس تمام درآمدهای حاصل از خدمات اکتشافی، آزمایشگاهی، فروش نشریهها و نقشههای زمینشناسی و گزارشها به طور مستقیم به سازمان تعلق میگیرد. بر همین اساس بستری ایجاد شد تا این سازمان بتواند فعالیتها و خدمات خود را بیش از گذشته توسعه دهد و ارائه کند. با توجه به محدودیتهای موجود در منابع عمومی کشور، اختصاصی شدن درآمدهای سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به عنوان نقطه عطفی در تحقق اهداف پیشروی این مجموعه است و از این پس سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور میتواند بنا بر نیاز بخشهای دولتی و خصوصی کشور به ارائه خدمات فنی و مهندسی در زمینه شناسایی محدودههای اکتشافی و مطالعات زمینشناسی و مخاطرات بپردازد.
آیا بودجه سازمان با ماموریتهای تعریف شده تناسبی دارد؟
روشن است، تهیه اطلاعات پایه زمینشناسی و اکتشافی بدون تخصیص اعتبارات لازم امکانپذیر نیست و همواره مسئولان این سازمان اظهار کردهاند که اعتبارات مصوب تناسبی با وظایف حاکمیتی این سازمان ندارد، به طوری که با بررسی و مطالعه تطبیقی در بیش از ۱۷۰ کشور دارنده سازمان زمینشناسی، مشخص شده تنها در زمینه اکتشاف موادمعدنی در ۱۰سال گذشته به تناسب وسعت و تنوع ماده معدنی، با بیش از ۸۰۰ میلیون دلار کسری بودجه اکتشافی روبهرو بودهایم. خوشبختانه، چندی پیش با پیگیریهای انجام شده در سازمان برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی و با پیشنهاد کمیته معدن کمیسیون صنایع و معادن، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اختصاصی شدن و واریز درآمدهای سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور از سال ۹۷ برای ارائه خدمات زمینشناسی، اکتشافی و آزمایشگاهی موافقت کردند. تصویب این قانون مانند خبری خوش برای مجموعه سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به شمار میآید. این بودجه در بخش اکتشاف معادن و مطالعات زمینشناسی هزینه خواهد شد و با توجه به پیشبینی ۱۱ میلیارد تومان درآمد و اختصاص تمام این اعتبارت به همین سازمان موجب رفع بخشی از مشکلات حوزه معدنی خواهد شد. تخصیص درآمدهای سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت و نمایندگان مجلس شواری اسلامی و همچنین سازمان برنامهریزی و بودجه محقق شده و امید است این سازمان بتواند پروژهها و فعالیتهای اکتشافی و زمینشناسی را نسبت به گذشته توسعه دهد تا از توانمندی ۷۵درصدی نیروی انسانی متخصص در این مجموعه بیشتر استفاده شود.
اقدامات توسعهای سازمان زمینشناسی در چه حوزههایی است؟
باید خاطرنشان کرد سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور به دنبال ایجاد درآمد برای پیشبرد برنامههای توسعهای است. در همین راستا و برای تحقق این هدف، اقدامات متعددی در دستور کار این سازمان قرار دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به ادامه عملیات اکتشافی محدودههای امیدبخش به کمک بخش خصوصی اشاره کرد. برای اجرای سایر خدماتی که اجرای آنها در توان بخش خصوصی نیست نیز باید به دنبال ایجاد درآمد باشد. همچنین باید توجه کرد تا پیش از مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی، بستر مناسبی برای استفاده از درآمدهای این سازمان در راستای برنامههای توسعه وجود نداشت. گنجاندن و تعیین ردیف درآمد اختصاصی برای این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ کمک بزرگی به این سازمان برای انجام وظایف حاکمیتی خواهد کرد. مطالعات زمینشناسی و تهیه اطلاعات پایه در توسعه زیرساختهای کشور، طرحهای توسعه شهری و عمرانی، شناسایی گسلهای پیرامون کلانشهرها و انواع مخاطرات زمینشناسی و همچنین جانمایی خطوط انتقال انرژی، کاربرد اساسی دارد که بر همین اساس، ارائه این خدمات به بخشهای فعال در این زمینه امری ضروری است تا با دریافت اعتبارات و انتقال آن به درآمدهای اختصاصی سازمان پروژهها به بهترین شکل انجام شود.
آیا خدمات جدیدی برای متقاضیان در این سازمان تعریف شده است؟
در گذشته، درآمدهای این سازمان به خزانه دولت واریز میشد، اعتبارات دریافتی این سازمان از محل این درآمدها اندک بود و با واگذاری یک پروژه، تنها تعهدی به سایر تعهدات دیگر سازمان اضافه میشد، بدون آنکه اعتباری به آن تعلق گیرد، بنابراین سازمان از قبول هرگونه تعهدی که مورد نیاز بود و در برنامههای مصوب آن نمیگنجید، خودداری میکرد. درحالحاضر بستر فعالیت فراهم شده و متقاضیان بخشهای خدمات سازمان در بخشهای دولتی و خصوصی میتوانند با پرداخت هزینهها از این خدمات بهرهمند شوند و به این ترتیب خریداران خدمات سازمان مشخصتر از گذشته میشوند. با رجوع بخشهای خصوصی و دولتی به سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور و سرمایهگذاری در فعالیتهای اکتشافی، شاهد تغییر و تحول بیشتر در بخش اکتشاف کشور خواهیم بود تا ضمن پیشروی اهداف بخش اکتشاف بر اساس برنامه ششم توسعه و افق ۱۴۰۴ نیازهای موجود کشور تامین شود.خوشبختانه بعد از ۵۸ سال از تاسیس سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور، ردیف درآمد اختصاصی برای این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ به تصویب رسید و تمام درآمدهای حاصل از فعالیتها به طور مستقیم به این سازمان تعلق میگیرد
پیشبینیها از بازار خارجی سنگآهن و محصولات آن در سال ۹۷ چه سمت و سویی دارد؟ کارشناسان و تحلیلگران معتبر دنیا از «مک کوئری» گرفته تا موسسه «اچ.بی.آی»، «موسسه پلتس» و «موسسه متالبولتن» بر این باورند که از فصل دوم سال ۲۰۱۸ که از نیمه فروردین سال ۹۷ خواهد بود، به مدت سه ماه کاهش قیمت سنگآهن رخ خواهد داد بهطوریکه بیشترین افت قیمت سنگآهن در آوریل، می و ژوئن (نیمه فروردین تا نیمه تیرماه) رخ خواهد داد و بعد از آن بازار به یک ثبات نسبی خواهد رسید، در اینباره فصل بهار را میتوان، موعد بیشترین افت قیمت در مدت ۱۲ ماهه سال ۹۷ دانست؛ موضوعی که روی محصولات دیگر هم تاثیر خواهد گذاشت.